Veiligheid verbeteren vraagt investeringen

Gerd-Jan Frijters, eigenaar van D&F Group BV, docent op de opleiding Safety Manager en auteur van het boek ‘Brainsafe, in 5 stappen naar een sterke veiligheidscultuur’.

Zijn investeringen in veiligheid te rechtvaardigen en leveren investeringen in veiligheid rendement op? Gerd-Jan Frijters geeft antwoord op deze vragen aan de hand van twee praktijkcases en drie thema’s: kosten van een ongeval, kosten van bestuurlijke boetes en het rendement van een goed veiligheidsbeleid. In dit artikel beantwoordt hij de vraag: Wat is het rendement van een goed veiligheidsbeleid?

Doelstelling van deze serie artikelen is meer inzicht te verkrijgen en te geven in de kosten en baten die samenhangen met (bijna) arbeidsongevallen en de hiervan afgeleide kosten. Door het vergelijken van jouw prestaties op dit gebied met landelijke gemiddelden weet je waar je staat. Aan de hand van drie thema’s (aantal arbeidsongevallen en de kosten hiervan, bestuurlijke boetes en aansprakelijkheidsclaims) heb ik een rekenmodel aangereikt waarmee je de kosten voor deze drie thema’s voor de komende tien jaar in kunt schatten. Het rendement zit in het besparen van deze kosten door op de juiste wijze te investeren in veiligheid.

In deel 1 heb ik de loon-, werkplek- en medische kosten en de verloren omzet berekend. In deel 2 heb ik berekend wat de kosten zijn voor bestuurlijke en juridische boetes. In dit deel stel ik het rendement van ons voorbeeldbedrijf vast.

Kosten en baten van veiligheid

Er is veel onderzoek beschikbaar naar kosten en baten van veiligheid, maar die zijn vrij algemeen. Het merendeel van deze onderzoeken geeft inzicht in diverse kostenposten die verband houden met arbeidsongevallen. Over het algemeen leiden de onderzoeken tot de conclusie, dat investeringen in veiligheid rendement opleveren. De belangrijkste bevindingen zijn dat investeringen in veiligheid en gezondheid niet alleen leiden tot minder kosten maar ook tot een hoger bedrijfsresultaat (high performance) als gevolg van:

• Meer en kwalitatief betere producten en diensten door gezondere medewerkers.
• Lager ziekteverzuim (minder productieonderbrekingen en minder kosten).
• Hogere productiviteit en kwaliteit door betere communicatie en hogere motivatie.
• Minder schade en een kleinere kans op aansprakelijkheid.
• Een sterkere bedrijfscultuur rondom kernwaarden.
• Verbetering van leiderschapscompetenties.
• Minder fouten door een proactief klimaat van denken en handelen.
• Minder fouten door verbetering van het zelflerend vermogen.

Veiligheidsbeleid

Aan de hand van de berekeningen in deel 1 en deel 2 maak ik een inschatting hoeveel arbeidsongevallen de onderneming nu in de komende tien jaar kosten. De cumulatieve kosten zijn een optelsom van:

• De kosten per ongeval x het aantal ongevallen.
• Het aantal claims van medewerkers en verzekeringsmaatschappij.
• Het aantal bestuurlijke boetes door de Inspectie SZW.

De WAO-kosten voor de werkgever in de vorm van verhoogde premie heb ik niet meegenomen. Vervolgens bereken ik het rendement van de investering in een goed veiligheidsbeleid voor de organisatie uit de praktijkcase. Deze organisatie is een metaalbewerkingsbedrijf met 35 medewerkers. Dit bedrijf krijgt naar verwachting (extrapolatie tussen 25 en 50 medewerkers) afgerond 482.000 euro aan kosten ten gevolge van arbeidsongevallen de komende tien jaar (ongevalskosten, boetes en claims). Het gemiddelde bedrag voor beroepsziekten is hierin begrepen. Maar de kosten door arbeidsongevallen overstijgen de kosten door beroepsziekten ruimschoots. Let wel, deze berekening is gebaseerd op kansberekening. Het daadwerkelijke bedrag kan zowel boven als onder deze berekening uitkomen. Deze kostenpost kan (gedeeltelijk) worden voorkomen door het voeren van een goed (en preventief) veiligheidsbeleid. Maar een goed veiligheidsbeleid kan nooit alle arbeidsongevallen voorkomen. Een goed veiligheidsbeleid vraagt om een investering.

Uitgangspunten rendement veiligheidsbeleid

• Het beleid voorkomt niet alle arbeidsongevallen (dit is afhankelijk van de effectiviteit van het veiligheidsbeleid).
• Het beleid voorkomt wel alle bestuurlijke boete (organisatie voldoet aantoonbaar aan wet- en regelgeving).
• Het beleid voorkomt wel veel claims (door aantoonbaarheid zijn claims te weerleggen).

Het rendement in ons voorbeeld bedrijf is nu als volgt vast te stellen. De kostenprognose voor de komende tien jaar is 482.00 euro. Dit is tevens het maximale bedrag dat via een goed veiligheidsbeleid kan worden bespaard. De kosten voor een veiligheidsbeleid is voor de komende tien jaar geprognosticeerd op 419.000 euro. Het rendement is dus (bij een maximale besparing) 15 procent ((482.000-419.000)/419.000 x 100 procent). De totale besparing in dit voorbeeld is 63.000 euro. Dit betekent een besparing van 6.300 euro per jaar. Deze besparing komt rechtstreeks ten goede van de winst. Bij een winstpercentage van tien procent betekent dit een omzet van 630.000 euro over een periode van tien jaar.

Het rendement wordt groter naarmate het bedrijf groter is. Het aantal ongevallen stijgt namelijk lineair, maar de preventiekosten naar alle waarschijnlijkheid niet. De preventiekosten voor een kleiner bedrijf zullen relatief hoger zijn. Een ruwe inschatting voor een bedrijf met 250 medewerkers. Kosten door ongevallen in tien jaar zijn Bedrijfscontinuïteit 3.455.050 euro. Preventiekosten over tien jaar schat ik in op 2.750.000 euro. Het rendement is nu 26 procent.

Preventief veiligheids- en gezondheidsbeleid

Door een verstandig en preventief veiligheidsbeleid te voeren en dit beleid ook na te leven is het aantal arbeidsongevallen, het aantal boetes en het aantal claims voor een belangrijk deel te reduceren. Door een veiligheids- en een gezondheidsbeleid te combineren zullen ook kosten door beroepsziekten dalen. Het rendement uit dit voorbeeld is 15 procent. Het rendement van deze investering is in werkelijkheid nog hoger wegens de positieve effecten die we in het onderzoeksgebied hebben gezien.

Een optimale mix tussen technische, organisatorische en gedragsmatige maatregelen garandeert continuïteit van jouw onderneming. Maar vergeet niet dat het gezond verstand en een goede werksfeer van doorslaggevend belang is en blijft bij het borgen van veiligheid.

Meer weten?
Op de opleiding Safety Manager leert u hoe u de veiligheid op de werkvloer verbetert in uw organisatie.