Voorafgaand aan de week van het herstelrecht kwam onrust, conflict, intimidatie en geweld volop aan bod, gevolgd door polariserende politieke antwoorden en oplossingen. Het was namelijk de periode waarin de voetbalwedstrijd Ajax – Maccabi Tel Aviv plaatsvond, met alle maatschappelijke onrust als gevolg. Maartje Berger van Stichting Restorative Justice Nederland deelt de gevolgen voor de stad Amsterdam in onderstaand artikel.
Eerste reacties op maatschappelijke onrust
Na de voetbalwedstrijd Ajax – Maccabi werden groepen mensen verantwoordelijk gehouden, volgden aangiftes en werd voorgesteld om paspoorten af te pakken. Al snel klonk een ander geluid: men was het niet eens met de toon van het debat, het wegzetten van hele groepen en de oplossing. De luide oproep ‘niet in mijn stad’ van bekende Amsterdammers werd breed gedeeld. Stadsdeelvoorzitters voelden de urgentie om te werken aan verbinding en heling in de stad. Burgemeesters, docenten en jongerenwerkers uit meerdere steden deden een oproep tot dialoog. De overkoepelende boodschap is dat mensen nuance, begrip en ruimte nodig hebben om elkaar te vinden in gemeenschappelijke onderwerpen. Daarnaast dat het verstandig en noodzakelijk is om in gesprek te blijven over discriminatie, spanningen tussen burgers en de situatie in het Midden-Oosten.
Verbinding in Amsterdam
Als inwoner van Amsterdam ben ik gehecht aan de dynamiek tussen verschillende mensen op straat, de diversiteit en de levendigheid van de stad met de vele culturen en toeristen. Daarnaast heerst er een andere realiteit: jongeren die van kinds af aan zijn achtergesteld en buren die elkaar niet altijd kennen of elkaar niet vertrouwen. Na de maatschappelijke onrust in Amsterdam werd duidelijk dat mensen liever in verbinding met elkaar zijn, dan steeds verder van elkaar verwijderd te raken. De vraag is echter, hoe dan? Hoe kunnen we nieuwsgierig blijven naar elkaar, luisteren, open staan voor een gesprek en gezamenlijk oplossingen bedenken?
De nieuwe werkwijze
De werkwijze ‘De Nieuwe Route’ is ontwikkeld om met grote gemeenschappen in (escalerende) conflicten tot gezamenlijke besluitvorming te komen. De uitgangspunten zijn eigenaarschap, herstel van vertrouwen en dialoog Belangrijke uitgangspunten zijn eigenaarschap, herstel van vertrouwen en dialoog waarbij ieders stem wordt gehoord en niemand wordt overgeslagen. Niet een klein groepje mensen, maar de hele gemeenschap beslist binnen de kaders die vooraf door leidinggevenden of beleidsmakers zijn vastgesteld. Resultaat is een gedragen plan van alle betrokken partijen. De Nieuwe Route laat zien dat conflict en polarisatie ook kansen zijn. Conflict wordt daarmee een startpunt voor groei en ontwikkeling. Maar wel onder een aantal belangrijke voorwaarden, namelijk dat iedereen zich kan uiten, gehoord kan worden, ieders stem meetelt en er ruimte is voor herstel.
Samenwerken en oplossingen zoeken
November 2024 begon met conflict en polarisatie, maar het is snel gekanteld. De burgemeesters, stadsdeelvoorzitters, docenten en jongerenwerkers moeten blijven samenwerken en daadwerkelijk ruimte creëren om het gesprek te voeren over dat wat mensen raakt. Iedereen wordt deelgenoot van de oplossing en dan kan de verbinding ontstaan waar we naar op zoek zijn. Een ontwikkeling naar een herstelgerichte stad, daar draagt Restorative Justice Nederland graag aan bij.
Leer omgaan met maatschappelijke onrust
Maatschappelijke onrust, polarisatie en radicalisering kan op ieder moment ontstaan, met alle gevolgen voor de openbare orde van dien. Wil jij weten met welke partijen je moet samenwerken en hoe je regie kunt voeren over de situatie, om zodoende onrust vroegtijdig te signaleren en aan te pakken? Meld je dan aan voor de cursus Omgaan met maatschappelijke onrust, polarisatie & radicalisering van SBO. Vraag de brochure aan voor meer informatie over het programma. De cursus is ook volledig op maat te volgen als Incompany-traject.