Het aantal incidenten met personen met verward gedrag op straat lijkt de laatste jaren gestegen. Veel van deze personen met verward gedrag hebben te maken met verschillende beperkingen (verstandelijk beperkt, dementie) en verschillende problemen (verslaving, schulden, dakloosheid, illegaliteit). Met hun gedrag kunnen zij een (acuut) gevaar vormen voor zich zelf en hun omgeving. Om personen met verward gedrag de juiste ondersteuning en zorg te bieden moet door gemeenten en partners worden geïnvesteerd in onder andere preventie, vroegtijdige signalering, humaan vervoer en een juiste opvang. Een aantal landelijke programma’s richt zich hierop. Deze programma’s zijn onvoldoende aan elkaar verbonden of werken naast elkaar. In de regio zijn gemeenten met hun ketenpartners verantwoordelijk voor de persoonsgerichte aanpak voor deze kwetsbare groep. De regionale problematiek en de landelijke ontwikkelingen moeten beter op elkaar gaan aansluiten.
Frank van Summeren, adviseur veiligheid bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de opleiding Integraal toezichthouder handhaving en de cursus Aanpak woonoverlast.
VLOT opvolger van Schakelteam personen met verward gedrag
Na twee jaar ‘schakelen’ heeft het Schakelteam personen met verward gedrag zijn opdracht vorig jaar afgerond. De opvolger van het Schakelteam is het Verbindend Landelijk OndersteuningsTeam (VLOT), dat de samenwerking tussen ketenpartners wil bevorderen en tevens gemeenten en regio’s vraaggericht zal ondersteunen. VLOT bestaat uit een regionaal ondersteuningsteam met regioadviseurs en een landelijk kernteam. De regioadviseurs ondersteunen gemeenten bij de implementatie van een persoonsgerichte aanpak voor kwetsbare personen. Het kernteam, waarin de ministeries van VWS, BZK en JenV en de VNG participeren, richt zich op het verbinden van de landelijke programma’s, het agenderen van signalen, monitoring en kennisdeling. Als landelijk portefeuillehouder en bestuurlijk aanspreekpunt treden de Rotterdamse wethouder Sven de Langen en burgemeester Liesbeth Spies van Alphen aan den Rijn op.
Nieuwe aanpak voor personen met een hoog veiligheidsrisico
Er komt een nieuwe aanpak voor personen met een (ernstige) psychiatrische aandoening en bij wie tevens sprake is van een hoog veiligheidsrisico. Onderdeel van de aanpak vormt het opstellen van regionale Top X lijsten. Voor personen in deze Top X komen – op basis van gedegen risicoanalyse – persoonsgerichte maatregelen beschikbaar. In 2019 wordt een risicotaxatie-instrument ontwikkeld dat zowel in het zorg- als in het veiligheidsdomein gebruikt kan worden. Een goede informatie-uitwisseling tussen partners uit deze beide domeinen is daarbij van groot belang. De persoonsgerichte aanpak bouwt voort op de ervaringen die acht Zorg- en Veiligheidshuizen de afgelopen tijd hebben opgedaan in het geval van complexe casuïstiek, zoals ook bij de aanpak van personen met ernstig verward gedrag en een hoog veiligheidsrisico. Deze groep kan zich vaak alleen met langdurige ondersteuning en een wisselende behoefte aan steun op de verschillende leefgebieden handhaven in de huidige maatschappij. Dit vergt een goede afstemming en informatie-uitwisseling tussen de betrokken partners, waaronder gemeenten, woningcorporaties, politie, OM en zorgpartners. De persoonsgerichte aanpak moet ook aansluiten bij de zogeheten ketenveldnorm, die beoogt passende zorg te bieden aan mensen met gevaarlijk, agressief en ontwrichtend gedrag, maar die geen strafrechtelijke titel (meer) hebben. Dankzij de ketenveldnorm kunnen zorgverzekeraars en zorgaanbieders ook na afloop van een strafrechtelijke titel menskracht en middelen inzetten zolang als nodig is voor de betrokken persoon. Tijdig afschalen als minder zorg nodig is én opschalen in het geval van terugval zijn cruciaal. Op dit moment lopen er vier pilots om ervaring op te doen en daarmee de ketenveldnorm gereed te maken voor landelijke implementatie in 2020.
Meer weten?
- Op de opleiding Integraal toezichthouder handhaving leer je hoe je het toezicht en de handhaving organiseert in jouw gemeente.
- Op de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leert hoe u komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in uw gemeente.
- Op de cursus Aanpak woonoverlast leer je hoe je verloedering en ernstige overlast in jouw wijk aanpakt.
- Op de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leert hoe u komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in uw gemeente.
- Op de opleiding procesregisseur personen met verward gedrag leert u hoe u de opvang en hulpverlening voor personen met verward gedrag organiseert in uw gemeente.