SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Door Piet Hein-Peeters, journalist en docent op de cursus Omgang met verwarde personen, schreef het boek Verwarde personen zijn het probleem niet, over de echte vragen in de ambulante ggz.
Drie jaar geleden spraken partijen af om minder bedden in de ggz te krijgen én ernstig verwarde personen te ondersteunen in zelfstandig wonen. Nu blijkt alleen de eerste afspraak nageleefd te zijn.
Afbouw aantal bedden
Drie jaar geleden spraken onder meer het ministerie van VWS, GGZ Nederland en Zorgverzekeraars Nederland af dat het aantal bedden in de ggz in 2020 met een derde is afgebouwd. In dezelfde adem beloofden dezelfde partijen dat de zorg en ondersteuning voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) nu vooral ambulant, bij patiënten die zelfstandig wonen, verleend zou worden. Er zou sprake zijn van ‘substitutie’. En, niet onbelangrijk, hiervoor zou al in 2012 de samenwerking met gemeenten, politie en andere lokale partijen gezocht worden.
Opbouw ambulante zorg
Anno 2015, drie jaar later, erkennen ondertekenaars dat weliswaar de afbouw van bedden voortvarend ter hand is genomen, maar dat de opbouw van de ambulante zorg is achtergebleven. Zo zegt GGZ Nederland-directeur Paul van Rooij dat ‘er enorm veel druk op de beddenreductie is gelegd. Dat was eigenlijk paragraaf één van het akkoord. De opbouw kwam pas ergens aan het eind.’ En beamen diezelfde ondertekenaars dat de in het akkoord voor het welslagen van de ambulantisering ‘essentieel’ genoemde samenwerking met onder meer gemeenten maar zeer mondjesmaat heeft plaats gehad.
Ernstig verwarde personen vallen tussen wal en schip
De kinderen van deze rekening zijn mensen met een EPA die niet meer opgenomen worden, zelfs niet kortdurend, niet meer de ondersteuning krijgen die ze eerst wel hadden, die ‘gestimuleerd’ worden minder lang intramuraal te verblijven. Ik hoorde bijvoorbeeld het verhaal van Toon, 48 jaar, psychotisch én autistisch. Net zelfstandig gaan wonen, lichte begeleiding, sociale werkplaats. Maar die werkplaats verdween en dat werd Toon niet goed uitgelegd. Hij gaat in zijn achtertuintje mompelend op en neer lopen, de buurkinderen lachen hem uit. Toon ontploft, scheldt en dreigt, wordt meegenomen door de politie.
Toename aantal geregistreerde incidenten
In de afgelopen twaalf maanden maakte Nederland uitgebreid kennis van de ‘verwarde persoon’. Inmiddels lijkt elke gemeente in Nederland wel zijn ervaringen te hebben met deze mensen. In twee jaar tijd steeg het aantal door de politie geregistreerde gevallen met 50 procent. Van 40.000 naar 59.000. In de berichtgeving in de media ligt de nadruk vooral op het risico dat de verwarde persoon voor zijn of haar omgeving. Dat de verwarde persoon zelf ook een mens is, één die niet tijdig de juiste hulp heeft gekregen en na zijn of haar ‘verwardheid’ maar moet leven met de schaamte voor dat gedrag, wordt gemakshalve meestal vergeten.
Groot verschil tussen de afbouw van intramurale zorg en de opbouw van zorg aan huis
Ondertekenaars van het bestuurlijk akkoord in 2012 en in deze relevante hoogleraren beamen dat het grote verschil tussen de afbouw van intramurale zorg en de opbouw van zorg aan huis een belangrijke bron is van de groei van het aantal verwarde personen. Niet alleen slagen zorgverzekeraars en ggz er niet in voldoende tempo te maken in de opbouw van zorg, maar bovendien blijkt de zo broodnodige ondersteuning vanuit gemeenten onder druk van bezuinigingen af te nemen. Mensen met een EPA wordt gevraagd van de wal op het schip te stappen, terwijl het schip steeds verder weg komt te liggen. En het zijn al niet de beste zwemmers.
Meer weten?
Op de cursus Omgang met verwarde personen leert u hoe u de opvang van en hulperlening aan verwarde personen organiseert in uw gemeente.
Bron: Sociale Vraagstukken
