Een wetsvoorstel van minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) dat de uitvoering van de Verordening Europees Openbaar Ministerie voor Nederland regelt, is recent ingediend bij de Tweede Kamer. Er zijn slechts beperkte aanpassingen in wetgeving nodig om opsporing onder het gezag van en vervolging door het Europees Openbaar
Ministerie (EOM) in Nederland mogelijk te maken.
Frank van Summeren, adviseur veiligheid bij RONT Management Consultants en docent op de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning.
Oprichting EOM
Doel van de verordening is de financiële belangen van de Unie beter te beschermen tegen strafbare feiten, die jaarlijks aanzienlijke financiële schade veroorzaken. Om dit te realiseren is het EOM opgericht, dat fraude met EU-subsidies, invoerrechten en omzetbelasting vervolgt.
Afbreuk aan vertrouwen en geloofwaardigheid
Naar schatting wordt jaarlijks voor een bedrag van honderden miljoenen tot een miljard euro gefraudeerd met EU-gelden. Dit gaat ten koste van de begroting van de Unie en doet afbreuk aan het vertrouwen in en de geloofwaardigheid van de Unie. Bovendien schaadt het de doelmatige besteding van het budget van de Unie. Daarom is de wens ontstaan om hier vanuit de Europese Unie effectiever tegen te kunnen optreden.
Grensoverschrijdende samenwerking
Europese aanklagers op centraal niveau in Luxemburg, ondersteund door gedelegeerde Europese aanklagers in de 22 deelnemende lidstaten, gaan hiermee aan de slag. De verordening geeft regels over de werkwijze van het EOM en over grensoverschrijdende samenwerking hierbij tussen EOM-lidstaten.
Nationale structuren en wettelijke bevoegdheden
Het EOM is een orgaan van de Europese Unie. Uitgangspunt is dat het samenwerkt met de nationale autoriteiten en gebruik maakt van de nationale structuren en wettelijke bevoegdheden. Het EOM kan niet alleen zelf een onderzoek instellen of laten instellen, maar ook een nationaal onderzoek overnemen. Het EOM maakt geen deel uit van de Nederlandse rechterlijke organisatie; en al evenmin maakt het Nederlandse openbaar ministerie deel uit van het EOM. Naar verwachting is het EOM op zijn vroegst eind 2020 operationeel.
Meer weten?
- Op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit hoor je hoe je ondermijning veroorzaakt door criminele netwerken in jouw gemeente voorkomt.
- Op de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leer je hoe je voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in jouw gemeente.