De meeste grote en middelgrote gemeenten hebben hun eigen Stadtoezicht ingericht. Daarbij kunnen BOA’s worden ingezet met opsporings- handhavings en sanctioneringsbevoegdheid. Een en nader hangt af van het domein waarin de BOA’s door het college van burgemeester en wethouders zijn aangesteld en door de korpschef zijn beëdigd. Op grond van centrale wetgeving is eenduidige uniformering verplicht gesteld. BOA’s van Stadstoezicht of Toezicht en Handhaving zien er nu overal het zelfde uit. Wel zo handig voor de burger die gelijk weet dat hij met een geüniformeerde BOA te maken heeft en dat hij bij een door de BOA geconstateerde overtreding een transactie kan verwachten.
Luc Hoogstraten, adviseur bij C3 Group en voormalig beleidsmedewerker veiligheidsbeleid bij de gemeenten Montfoort en IJsselstein.
Couleur locale
De inzet van “Stadstoezicht” en de handhavingprioriteiten verschillen per gemeente. Elke gemeente geeft daaraan een eigen “couleur locale”. De gemeenteraad kan met betrekking tot toezicht en handhaving het college opdragen hiervoor strategisch- en tactisch beleid te ontwikkelen. In de praktijk vinden wij de prioriteiten en speerpunten voor “Stadstoezicht” en “Toezicht en Handhaving” terug in het meerjaren Integraal Veiligheidsplan (IVP) met per planonderdeel de bijbehorende specifieke uitvoeringsplannen. Er ligt een verplichting voor het college om jaarlijks het IVP, de uitvoeringsplannen en de resultaten te evalueren en de gemeenteraad hierin mee te nemen.
“Harde blauwe” maar ook “sociale kant”
Veel gemeenten zetten Stadstoezicht in op de handhaving van de gemeentelijke verordeningen (met name op de handhaving van de Algemene Plaatselijke Verordening). In sommige gemeenten is parkeertoezicht apart georganiseerd, maar in de meeste gemeenten schrijven BOA’s ook voor parkeerovertredingen en parkeerexcessen. Ik noem dat kort samengevat de “harde blauwe kant” van Stadstoezicht. Maar stadstoezicht kan zo veel meer bieden. Met andere woorden er is ook een sociale “zachte”kant.
Preventief effect
Er kan een sterk preventief effect uitgaan van de aanwezigheid van BOA’s in het straatbeeld. Dat geldt voor het te vroeg en verkeerd aanbieden van huisvuil, het toch maar niet even ergens gevaarlijk parkeren van een auto, het toch maar opruimen van hondenpoep door de eigenaar, jongeren en jongerengroepen gaan zich beter gedragen, op de markt wordt gelet op fietsers die tussen de kramen rijden, dieven en zakken rollers. Eigenlijk pakt Staatstoezicht de preventieve taken op die vroeger de reguliere politie ongevraagd in de openbare ruimte meepakte. “Dat alles is voor ons geen kerntaak meer” deelt de politie, desgevraagd, mee.
Werken aan positieve relaties
Bij een goed functionerende Stadstoezicht ontstaat er een relatie met de burgers, het bedrijfsleven, de horeca, de marktkooplui en niet in de laatste plaats met de jongeren op straat.
Sterke informatiepositie gemeentebreed
Door de informatiepositie in de stad en de woonwijken kan Stadstoezicht heel veel bijdragen in de sociale processen die zich in de gemeente voltrekken. Stadstoezicht medewerkers kunnen op straat niet alleen bijdragen aan de leefbaarheids, openbare orde en veiligheid maar kunnen ook vertrouwenspersoon of vraagbaak zijn. Het transactieboekje blijft dan op zak.
Gezamenlijke benadering van de burgers door de sociale- en veiligheidspartners
Veel gemeenten beleggen wijkbijeenkomsten inloopavonden etc. waarbij medewerkers van het Sociaal Team, de gebiedsregisseur, de wijkagent en medewerkers van Stadstoezicht aanwezig zijn.
“De schotten gaan er tussen uit”
De nieuwe AVG wetgeving opent nu ook de mogelijkheden om deze partners geheel legitiem informatie te laten uitwisselen. Het gaat daarbij niet altijd om persoonsgegevens maar ook om gegevens over wijkonderhoud, fysieke aanpassingen in de openbare ruimte, aanpassing of verwijdering van straatmeubilair, verlichtingsplannen, toegankelijkheid van openbare voorzieningen, economische ruimtelijke ontwikkeling, voorkoming van leegstand en verpaupering. Etc. De bovengenoemde partners zijn allemaal dagelijks in de wijk en hebben ieder voor zich een stukje van de puzzel om de leefbaarheid en veiligheid in de gemeente te optimaliseren. De uitdaging ligt in het elkaar weten te vinden en in het delen van informatie.
Gebruik de aanwezige informatie van Stadstoezicht op een slimme manier
Dagrapporten van Stadstoezicht, sfeerrapportages van de wijkagent bevatten veel informatie over de al dan niet geslaagde uitvoering van het IVP. Dat zelfde geldt voor rapportages van het Sociaal Team die bij de Persoonsgerichte Aanpak (PGA) op tafel komen. In feite zijn het evaluatiebronnen voor het IVP. Ook voor het maken van de zo belangrijke Sociale Wijkatlassen hebben de partners de informatie van elkaar nodig. De informatiepositie en de hieruit voortvloeiende informatiestroom wordt meestal niet voldoende gestructureerd opgeslagen en verwerkt in een SMART systeem. Dat laatste is wel noodzakelijk om optimaal rendement te halen uit de informatie en vooral om er management informatie uit te halen op basis waarvan de burgers en partners beter kunnen worden bediend en de operationele inzet van het team geoptimaliseerd kan worden. Daarnaast zijn de gegevens nodig bij de jaarlijkse evaluatie van het IVP en de bestuurlijke rapportage aan de burgemeester (en wellicht ook nog de wethouder Sociale Aangelegenheden).
Smart Veiligheid- Stadstoezicht
De C3Group uit Leerdam heeft voor het Stadstoezicht een SMART ingerichte software applicatie ontwikkeld waarbij de dagrapportages, operationele bevindingen sfeerrapportages en briefings op wijkniveau kunnen worden vastgelegd. Het systeem kent een multidisciplinair overleg waarbij notulen en besluitenlijsten (op naam van de uitvoerder) worden gegenereerd en waarin de multidisciplinaire afstemming, de besluitvorming en de feitelijke uitvoering worden vastgelegd. Het systeem monitort de feitelijke uitvoering en het hoofd van Stadstoezicht kan met een druk op de knop alle gewenste managementinformatie genereren. Als u uw Stadstoezicht optimaal wilt laten functioneren en het meeste rendement uit de informatiepositie wilt halen heeft U de applicatie Smart Veiligheid- Stadstoezicht nodig.
Meer weten?
Op de cursus Predictive profiling leert u hoe u afwijkend gedrag signaleert en dreigingen in de omgeving voorkomt.
Op de cursus Informatie uitwisseling in de veiligheidsketen leert u hoe u informatie verzamelt, analyseert en uitwisselt in samenwerking met uw veiligheidspartners.
Op de opleiding Wijk- en gebiedsmanager leert u gebiedsgericht werken binnen de pijlers fysiek, sociaal en economisch om de leefbaarheid en samenhang in uw wijk te bevorderen.
Op de cursus Burgerparticipatie in het veiligheidsdomein leert u hoe u burgers betrekt bij de aanpak van veiligheidsproblematiek in uw gemeente.
Op de opleiding Overlastcoördinator leert u hoe u verloedering en ernstige overlast in uw wijk aanpakt.