De opkomst van marktwerking en de invoering van prestatiebekostiging zorgen voor meer onzekerheid over de financiële positie van veel zorginstellingen. Doordat financiering wordt gebaseerd op de zorg die daadwerkelijk geleverd wordt, is het belangrijk om uitgaven nog beter af te stemmen op inkomsten. Dat leidt tot nog complexere kasstromen binnen zorginstellingen. Om een goede financiële positie te verkrijgen en behouden is het dus van belang om kasstromen te kunnen voorspellen, beheersen en optimaliseren. Een professionele aanpak van treasurybeleid is daarbij een vereiste.
Kwalitatieve stuurinformatie
“Wij merken dat veel instellingen de transitie maken van budget- naar kasstroomgerichte sturing. Instellingen passen hun businessmodel aan, waarbij meer focus wordt aangebracht op rendement en efficiency”, geeft Frank van der Lee van de BDO Branchegroep Zorg aan. “Om hier een adequate invulling aan te geven is het van belang om kwalitatieve stuurinformatie te gebruiken. Zo verkrijgt een instelling inzicht in de huidige prestaties en – belangrijker nog – kunnen zij toekomstige prestaties ramen en monitoren.”
Financiering en renterisico
Door de aanhoudende crisis staan ook financiële instellingen onder druk van de toenemende solvabiliteitseisen. Zij zien het risicoprofiel van de zorgsector groeien en worden terughoudend in het financieren van investeringen en werkkapitaal. Ook worden nieuwe financieringsinstrumenten steeds vaker toegepast. “De markt wordt complexer en de dynamiek groter. Instellingen moeten bij financiering meer rekening houden met het beheersen van het prijsrisico op de rente”, licht Van der Lee toe. “De omstandigheden op de geld- en kapitaalmarkt wijzigen voortdurend, evenals de aard, omvang en timing van de kasstromen die door zorginstellingen worden gegenereerd. Het vergt een alerte houding om daar tijdig op in te kunnen spelen en het maakt de treasuryfunctie van zorginstellingen uniek en complex.”
Scheiden wonen en zorg
Van der Lee geeft aan dat er naast de financiële markt nog een complicerende factor is, namelijk de invoering van het scheiden van wonen en zorg. “Dit heeft met name consequenties voor de AWBZ-sector. Wanneer de zorginstelling haar kostenstructuur niet aanpast aan een eventuele (veelal waarschijnlijke) omzetdaling, zal dit een behoorlijke impact op de liquiditeitsontwikkeling hebben. Hoe gaan zij deze omzetderving ondervangen? Hoe kunnen ze hun kostenstructuur aanpassen? Wat is de impact op de financiële continuïteit en liquiditeitsontwikkeling? Slechts enkele voorbeelden van kritische vragen waar antwoord op gegeven moet worden.”
Succesvol treasurybeleid
Een succesvol treasurybeleid staat of valt met de kwaliteit van de basis: het organisatiebeleid. Kasstromen, jaarverslagen, andere beleidsstukken en een goed contact met financierende partijen zijn hiervoor waardevolle informatiebronnen. “De kracht van uw treasurybeleid zit vooral in de motivatie. Daarmee wordt namelijk ook het draagvlak voor het treasurybeleid bepaald. Deze motivatie komt terug in het treasurystatuut, waarin naast de randvoorwaarden ook de verschillende verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden van uw medewerkers worden geregeld.”
Volgens Van der Lee bestaat de visie op succesvol treasurybeleid uit een aantal componenten:
- een gestructureerd treasurybeleid;
- een goed ingerichte organisatie die alert kan reageren op ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt;
- beschikken over actuele en juiste informatiebronnen;
- inspelen op omgevingsfactoren;
- vaststelling van het renterisico dat uw instelling in een jaar mag lopen;
- bepaling van de verhouding tussen ‘korte’ en ‘lange’ financiering;
- efficiënt beheer van de liquiditeitsoverschotten- en tekorten.
Bron: Frank van der Lee van de BDO Branchegroep Zorg
U leert meer over dit thema tijdens de korte opleiding Financiering en bekostiging in de gezondheidszorg.