Ziekenhuis failliet: kan dat?

In de vorige eeuw kon je bij deze vraag geen voorstelling maken. In het huidige tijdgewricht helaas wel.  Na eerder het Ruwaard van Putten in Spijkenisse, de Sionsberg in Dokkum zijn in het afgelopen jaar de IJsselmeerziekenhuizen in Flevoland en het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam failliet gegaan……..

Zo’n faillissement heeft gigantisch veel impact op de maatschappij. Bij het Slotervaart kwamen jaarlijks meer dan 90.000 patiënten en er werkten bijna 1100 mensen. Als je de toeleverende bedrijven erbij optelt heeft dit effect op de werkgelegenheid van vele duizenden werknemers, daarachter de gezinnen. Daar komt nog de financiële schade van zo’n debacle bij. In Amsterdam zijn gelukkig nog voldoende ziekenhuizen die de zorg in het gebied kunnen garanderen. Maar voor Flevoland is dat helaas niet geval. Mensen zullen voor spoedeisende hulp vele kilometers moeten afleggen en je zal als zwangere vrouw in die regio maar op springen staan….

Financiële positie van zorginstellingen

Meer dan 10 ziekenhuizen staan er op dit moment financieel zo beroerd voor dat een faillissement niet valt uit te sluiten. En als je naar andere zorginstellingen kijkt dan is het beeld nog beroerder. Door de scheiding van wonen en zorg zijn veel verzorgingstehuizen een groot deel van hun markt kwijtgeraakt. En in de langdurige zorg, geestelijke gezondheidszorg en jeugdzorg zijn door de ingewikkelde wetgeving meer dan een derde van die instellingen in de hoge risicozone terechtgekomen.

Dus ondanks het gegeven dat ons land er economisch goed voor staat (zo lang het duurt) zijn onze zorginstellingen in een voortdurend financieel gevecht om het hoofd boven water te houden en een behoorlijk aantal redden dat helaas niet. Gevolg is een toenemende stroom aan faillissementen die schokkende effecten voor de omgeving meebrengen. Desastreus voor patiënten, cliënten, familie, personeel, toeleveranciers, sociale infrastructuur binnen regio’s, etc.

Waarom gaan zorginstellingen failliet?

De belangrijkste oorzaken van een faillissement zijn bekend:

• Zorg is ontzettend duur geworden in de laatste 30 jaar. Ongeveer een zesde wat wij met elkaar verdienen gaat op aan zorg. Bijna een dag per week werk je dus voor je premie en belasting die aan zorg wordt besteed. Om hier Paal en Perk te stellen heeft de regering in het begin van deze eeuw bedacht dat zorginstellingen aan de marktwerking moeten worden blootgesteld. Zorgverzekeraars bewaken daarbij de kwaliteit en kostprijs van de zorg. Daarbovenop zijn er allerlei wetten gekomen die de Zorgconsumptie moeten indammen en reguleren. De wet langdurige zorg, wet maatschappelijke zorg, de jeugdwet, etc. Al deze wetgeving heeft als achterliggende reden: zorg moet goedkoper!
• Als gevolg van de marktwerking en regulering lopen zorginstellingen tegen de grenzen van de financiering aan. Budgetten worden krapper, meer zorg voor minder geld, processen moeten efficiënter, personeelskosten moeten omlaag, contracten worden creatiever, perverse prikkels lokken slimme ondernemers in de zorgmarkt om via constructies de krenten uit de pap te halen, kwaliteit wordt het kind van de rekening.
• Als personeel duurzaam wordt blootgesteld aan bezuiniging, sturing op efficiency, bureaucratische administratieve procedures om aan wetgeving te voldoen, managementmethoden die doen denken aan lopende band fabrieksarbeid, dan haakt personeel op een gegeven moment af. Zorgprofessionals kiezen voor de zorg omdat ze passie hebben voor zorg. Als die passie wordt aangetast door perverse financiële prikkels en administratieve handelingen dan verdwijnt het plezier op de werkvloer, branden mensen op en haken ze af.
• Als gevolg van personele tekorten zijn er uitzendorganisaties in het gat in de markt gesprongen. Zorgprofessionals kun je namelijk ook per uur kopen. Dat kost wel wat meer dan de normale salarissen. Er komt BTW bij kijken, winstopslag voor de detacheerder, extra overhead want het moet allemaal geregeld worden. Zo worden de financiële doelen van de overheid langzaam ingehaald door de werkelijkheid van de vrije markt.
• Als het management dit op zich af ziet komen dan is er weinig fantasie voor nodig om de financiële problemen te voorspellen. Voeg daarbij nog wat megalomaan gedrag van sommige zorgbestuurders, verkeerde investeringen in gebouwen, copieuze managementvergoedingen, narcistische managementstijlen, en het beeld wordt compleet.

Zo voorkom je faillissement van zorginstellingen

Het is goed om te weten wat de oorzaken zijn, want dan kun je op zoek naar methoden om de financiële problemen te voorkomen.

Goed integer bestuur, gezond leiderschap en gemotiveerd gekwalificeerd personeel zijn de basis van gezonde zorgverlening. Dat bereik je niet in een dag. Daar gaan jaren van effectieve bedrijfsvoering aan vooraf. De basis moet liggen bij de Passie voor Goede Zorg. De cliënt/patiënt staat daarbij centraal.  Daarnaast is een goede risico-inschatting van groot belang om de hoogte van de financiële buffers adequaat te kunnen beoordelen. Goede zorg is gericht op de duurzame effecten op de lange termijn en is op termijn efficiënter dan de huidige korte termijn aanpak.

Gezond financieel management in de zorg begint dus bij Passie voor Zorg, aldus financieel expert Drs. Hinrich Slobbe!

Beperk of voorkom financiële problemen binnen uw zorginstelling!

Wilt u de beste financiële beslissingen nemen over zorg, personeel en faciliteiten? Volg dan de 2-daagse cursus Financieel management voor non-financials in de zorg met docent Drs. Hinrich Slobbe. Hij traint en adviseert managers en managementteams op het gebied van financieel management voor zowel profit als non-profit organisaties en is directeur van Wizfiz. De combinatie zorg & financiën is al ruim 25 jaar onderdeel van zijn dagelijkse praktijk. Hinrich is in staat om groepen te informeren en inspireren. De kennis van docent Hinrich Slobbe wordt gemiddeld met een 8,7 beoordeeld!