SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Door Martin Wink, adviseur mobiliteit bij Movares en docent op de opleiding beleidsmedewerker Verkeer en Vervoer.
Door de ligging van stations in combinatie met de gerealiseerde ruimtelijke en infrastructurele programma’s in de omgeving, is elke opgave tot het herinrichten van (oude) stationsomgevingen complex. Door gebruik te maken van de bouwstenenmethode is in Groningen een breed gedragen verkeerskundige visie op het stationsgebied ontwikkeld.
Stationsgebied dynamo van Groningen
Factoren als de aanlanding van de tram, nieuwe HOV-assen, doorkoppeling van de sporen, nieuwe treinverbindingen en uitbreiding van de fietsenstallingcapaciteit maken de stationsomgeving van Groningen tot de belangrijkste vervoersknoop in Noord-Nederland. Verder wordt in de Structuurvisie 2008-2020 het stationsgebied Groningen bestempeld als belangrijke dynamo voor het functioneren van de stad, zowel op stedelijk, regionaal als (inter)nationaal niveau. (…)
De knoop ontrafeld
De structuurvisie stelt dat het stationsgebied Groningen in de toekomst, als entreegebied voor de binnenstad, plaats moet bieden aan een mix van functies en ruimte moet bieden voor wonen, onderwijs, congresfaciliteiten en cultuur, die met horeca en een aantrekkelijk ingerichte openbare ruimte ook in de late uren voor een levendig en sociaal veilig stedelijk milieu zorgen. Met de bouwstenenmethode is in samenwerking met alle stakeholders op effectieve wijze de complexiteit van de knoop ontrafeld en vervolgens (bouw)steen voor (bouw)steen opnieuw opgebouwd. Met een breed gedragen verkeerskundige visie op het stationsgebied als eindresultaat. Een visie die wordt gebruikt als belangrijke input voor de realisatie van een integrale ontwikkelingsvisie. (…)
Aanpak: De Bouwstenenmethode
Voor de Bouwstenenmethode, die dus in Groningen is toegepast, zijn een vijftal stappen doorlopen.
1. Vertrekpunt
Voor het Stationsgebied Groningen zijn per modaliteit het huidige en toekomstige stationsgebied met alle ophanden zijnde ontwikkelingen verkend. De uitkomsten zijn gebruikt om te komen tot een vertrekpunt voor de studie naar de ideale verkeersmachine voor Groningen. (…)
2. Wensbeeld per bouwsteen
In de bouwstenenmethode worden de bouwstenen gevormd door de modaliteiten (voetgangers, fietsers, bussen, trams, treinen, auto’s en taxi’s) en ruimtelijke elementen of gebouwen. De modaliteiten zijn voorts opgebouwd uit verkeersstromen, ruimtegebruik en typering van de infrastructuur. In Groningen zijn van iedere bouwsteen, in samenwerking met de stakeholders, de bestaande situatie, het bestaande programma en de ambitie verkend en in kaart gebracht. (…)
3. Confrontatie wensbeelden
De stapeling van de wensbeelden van de bouwstenen uit stap 2 leidt tot een bouwwerk van verkeerskundige componenten en stromen. Door vervolgens alle wensbeelden op elkaar te leggen is voor alle partijen duidelijk geworden dat alle ambities niet zomaar te realiseren zijn. (…)
4. Arrangementenpuzzel
De confrontatiestap geeft inzicht in mogelijke conflicten. Per bouwsteen moet worden bezien of er kansen liggen bij een integrale benadering of dat er concessies moeten worden gedaan om het uiteindelijke totaalbeeld inpasbaar te maken. Dit leidt tot verschillende arrangementen binnen (ruimtelijke) randvoorwaarden. Deze arrangementen zijn in een workshop met de betrokken partijen ontwikkeld. (…)
5. Functioneel programma van eisen
De kansen en knelpunten, voortkomend uit de arrangementen, zijn omgezet naar concrete functionele eisen. De gekozen arrangementen voor het stationsgebied zijn vervolgens volledig uitgewerkt en vastgelegd in een functioneel programma van verkeerskundige eisen met een visualisatie van deze keuzes in een vlekkenplan en, misschien nog wel belangrijker, de onderbouwing van de keuzes die zijn gemaakt door de stakeholders. (…)
De kracht van het proces
Het betrekken van de belangrijkste stakeholders binnen het stationsgebied is van essentieel belang gebleken om te komen tot een breed gedragen visie op de Verkeersmachine. Het toepassen van de bouwstenenmethode en het spanningmanagement hebben het proces beheersbaar gemaakt en heeft geleid tot goede wederzijdse verstandhoudingen waarbij de reiziger centraal staat en niet het eigen gewin. (…)
Meer weten?
Op de opleiding beleidsmedewerker Verkeer en Vervoer leert u van o.a. Martin Wink hoe u komt tot een breed gedragen verkeerskundige visie voor een belangrijke vervoersknoop in uw gemeente.
Lees hier de publicatie ‘Het station, de ideale verkeersmachine van de toekomst!’
Bron: Verkeer in Beeld
