Buitenstaander in onderwijs

Als Dean is Jorrit Volkers (1959) verantwoordelijk voor het global learning programme van de Europese tak van de Deloitte University (DU) waar jaarlijks duizenden medewerkers geschoold worden. Deloitte is een van de voorlopers, maar steeds vaker ontwikkelen multinationals hun eigen onderwijs. “Wat wij aanbieden is op universiteiten niet te halen.”

Deloitte heeft twee eigen universiteiten opgericht, een in Amerika in 2011 en een in Europa in 2013. Waarom?

Volkers: “Deloitte wil een global organisatie zijn waar onze 200.000 professionals in meer dan 150 landen waar we actief zijn en naadloos met elkaar kunnen samenwerken. We zijn een kennisorganisatie waarbij inhoud en opleiding heel belangrijk zijn. Dankzij de DU zijn we in staat om onze mensen een heel specifiek trainingsaanbod aan te bieden dat synchroon loopt met hun carrière. Daarnaast biedt DU ons een mooie gelegenheid om onze organisatiecultuur overbrengen en stellen we onze medewerkers in staat om te kunnen netwerken en te leren van elkaar. Bij sommige trainingen zitten soms meer dan twintig nationaliteiten bij elkaar.”

Leren kan toch ook via het reguliere onderwijs?

“Zeker, maar bijna al onze medewerkers zijn universitair geschoold. Die hebben dus al een belangrijke basis achter de rug. Wat wij aanbieden is op universiteiten niet te halen. Wij richten ons niet alleen op de technische aspecten van ons vak, maar vooral op business advisory: boardroom experience, the art of storytelling, leadership training. We werken daarbij volgens het Leader Led Learning principe: 70 tot 80 procent van al het onderwijs wordt door onze eigen mensen gegeven. Via de trainingen doorlopen onze medewerkers dezelfde weg die ze in de praktijk doorlopen; hoe benader je een klant, hoe schrijf je een voorstel, hoe presenteer dat vervolgens. Erg specifiek en contextafhankelijk dus.”

Eigen mensen, eigen onderwijs. Bent u niet bang dat dit ten koste gaat van de pluriformiteit van uw onderwijsaanbod?

“Helemaal niet. Het is niet zo dat we al onze trainingen via de DU aanbieden. We werken ook samen met business schools. Dat moet ook wel, want de aard van ons vak is dat we met ontzettend veel organisaties te maken hebben. Uniformiteit past dan niet. Een van onze partners is bijvoorbeeld IMD. En zo hebben we meer preffered suppliers. We volgen heel nauwkeurig wat er gebeurt op onderwijsgebied en proberen daarin voorop te lopen.”

Een van de redenen waarom Deloitte een eigen universiteit is gestart is dat u al vroeg jong talent wilt aantrekken.

“Klopt. Met de DU bieden wij een unieke learning experience. We zijn het enige advieskantoor van de ‘big four’ die dat op deze manier organiseert en aanbiedt. Dat maakt ons een aantrekkelijke werkgever. Onze medewerkers maken een learning journey; ze volgen een logisch opgebouwd curriculum dat past bij hun loopbaan. Als je een bepaalde graad hebt behaald binnen Deloitte dan krijg je een onderwijsprogramma dat daarbij hoort.

Zo word je getraind voor een volgende mijlpaal in je carrière. Een heel doordacht systeem. Op die manier willen we jong talent aan ons binden. Soms bieden we studenten die nog op de universiteit zitten al een contract aan. Wellicht dat we in de toekomst nog een stapje lager in de keten gaan zitten ons richten op jongeren en studenten, maar daarvoor bestaan nu nog geen concrete plannen. ”

Is het organiseren van onderwijs door buitenstaanders zoals Deloitte een trend?

“Absoluut! Ik heb inmiddels tweemaal een ronde tafelconferentie georganiseerd met multinationals die geïnteresseerd zijn in onze manier van trainingen geven. Dan moet je denken aan Nestlé, Siemens, Coca Cola. Die hebben inmiddels allemaal al een business community en er zijn collega’s van hen die daar over nadenken. Waarom? Omdat ze specifieke trainingsprogramma’s willen die je niet zo makkelijk op de markt kunt kopen. Onze maatschappij wordt ook steeds ingewikkelder, dat speelt ook een rol. En kennis is minder lang houdbaar.”

Is het opzetten eigen onderwijsfaciliteiten een gevolg van de beperkte innovatiekracht van de hoger onderwijsinstellingen?

“Als ik kijk naar de Nederlandse situatie dan denk ik dat het voor hogescholen en universiteiten heel moeilijk is om dit soort specifieke programma’s te ontwikkelen en aan te bieden. Ze zijn daarvoor te generiek. Ik denk niet dat ze het zouden kunnen. Het past ook gewoon niet in het systeem. Ik weet niet of het hoger onderwijs te weinig innoveert. Wat ik wél signaleer is dat de onderwijskwaliteit er niet beter op wordt.”

Hoezo?

“Jonge mensen die van de universiteit komen moeten vaak nog gevormd worden om bij ons te kunnen werken. Als je een vak wilt uitoefenen heb je een bepaalde basis nodig. En als ik naar de Nederlandse situatie kijk, dan constateer ik dat die basiskennis soms niet in voldoende mate aanwezig is.

Laat ik een voorbeeld noemen. Naast Dean van de DU ben ik ook fiscalist en doceer ik parttime aan de RUG. Wat wij daar heel goed doen is studenten technische vaardigheden aanleren. Ze weten alles over inkomstenbelasting en BTW, maar hoe je een stuk moet schrijven, hoe je een klant moet benaderen en mensen moet beoordelen, al dat soort skills zitten niet in het universitaire curriculum. Dat betekent dat wij nog behoorlijk in hen moeten investeren om ze op het juiste niveau te krijgen. Vooral de kennis van de Nederlandse taal neemt af. Ik loop al een tijdje mee en zie dat het er niet beter op wordt. We moeten nu vaak mensen bijspijkeren op hun Nederlands.”

Vormt u een bedreiging voor het reguliere hoger onderwijs?

Nee, dat geloof ik niet. Ik denk dat we moeten samenwerken en er samen voor moeten zorgen dat de aansluiting tussen hoger onderwijs en werk verbetert.”

Als commerciële organisatie weegt u de kosten van deze onderwijsvorm af tegen de opbrengsten. Wat kunt u zeggen over het rendement?

“Dat is echt enorm! We overwegen om onze capaciteit in Amerika te verdubbelen. Twee jaar geleden zijn we met de DU in Brussel gestart en nu al denken we na over nieuwbouw in Parijs. In Europa rekruteren we jaarlijks tussen de tien- en vijftienduizend mensen. In Nederland alleen al zo’n vijftienhonderd. Dankzij de DU zijn we in staat om hen op een goede manier met elkaar in contact te brengen en ons global learning programme over te brengen.”

Geschreven door: Hans Olthof, OnderwijsInnovatie, nummer 3, september 2016