SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Terwijl de Coronacrisis door de wereld raast, maken we alvast de balans op. Welke effecten heeft Corona op organisaties in het algemeen en het onderwijs in het bijzonder?
De golven van de Coronacrisis
De Coronacrisis komt in een aantal golven over ons heen. De eerste golf is inmiddels bij de meeste organisaties aangekomen. Die heeft voor sommige bedrijven een desastreus effect op de omzet en daarmee samenhangend de inkomstenstroom. De weerbaarheid en wendbaarheid van deze bedrijven wordt ernstig op de proef gesteld. Andere ondernemingen profiteren juist van de effecten van het regeringsbeleid en de specifieke behoeften binnen de gezondheidszorg.
Voor onderwijsorganisaties is het financiële effect op korte termijn beperkt. De inkomstenstroom wordt nauwelijks geïnfecteerd in de eerste golf. DUO blijft gewoon betalen. Hoogstens drogen de inkomsten van derden op. De verhuur van ruimten en onderwijs & onderzoek voor zakelijke klanten (derde geldstroom) kan wat negatieve invloed ondervinden.
Lange termijn gevolgen voor de collectieve sector
De economische krimp heeft gevolgen voor de overheidsfinanciën, die toch al onder druk staan vanwege de huidige crisis en de ondersteuningsmaatregelen die de regering heeft afgekondigd. Deze maatregelen hebben als doel dat de economie zo weinig mogelijk hinder ondervindt van Corona, maar bij een langdurige Lockdown (hoe intelligent ook) zal de economie naar een krimp van ongeveer 10% gaan (bron: CPB). Wellicht ernstiger vanwege het open karakter van de Nederlandse economie. Dat gaat in de komende jaren leiden tot een herinrichting van de collectieve sector, inclusief het onderwijs.
Grote invloed op de organisatiekant van het onderwijs
De echt grote effecten op de korte termijn die rechtstreeks het onderwijs raken liggen voornamelijk op de organisatiekant van het onderwijs. Die hangt samen met de kosten/uitgaven van het onderwijs. Onderwijs op afstand, online leren, technologische inspanningen, druk op het personeelsbestand wegens organisatorische aanpassingen, hoger ziekteverzuim wegens Corona, etc… Eigenlijk zien we nu pas hoe wendbaar onze scholen zijn. Hoe snel waren we om: van klassikaal naar thuisleren en toetsen? En bereiken we al de leerlingen en studenten?
Effecten op de kwaliteit van het onderwijs, het imago van de school en de gevolgen voor de identiteitsbeleving zullen in de komende maanden duidelijker worden. Ook hebben we kostbare lessen geleerd over hybride leren. Als Corona ooit overwonnen is, zullen we het online leren incorporeren in ons “normale” systeem. Want het scheelt veel reistijd en huisvestingskosten als het leren voor de helft thuis kan plaatsvinden. Daarnaast blijken sommige werkvormen veel intenser en kosteneffectiever dan traditionele methoden. Het gaat ook een mogelijke oplossing voor het lerarentekort opleveren als we het blended onderwijs gedeeltelijk schaalbaar gaan organiseren. Gecombineerd met Artificial Intelligence en Robotica zal het onderwijs er voor altijd anders uitzien.
“Never waste a good crisis”
Dit waren de wijze woorden van Churchill. Corona brengt veel ellende, leed, sterfte en economische schade. Maar door deze crisis gaat de wereld er ook anders uitzien. Het heeft invloed op onze manier van kijken naar economie, gezondheidszorg, vervoer, consumptie, inkomensverdeling maar dus ook op onze visie op onderwijs. Hoe we onze kinderen, leerlingen, studenten willen opvoeden, scholen, klaar maken voor de toekomst. Financieel management binnen het onderwijs zal zich ook opnieuw moeten uitvinden om niet alleen naar geldstromen te staren, maar daadwerkelijk de kwaliteit van het onderwijs te faciliteren met informatie waarmee het onderwijsmanagement effectief kan sturen. Veel meer gericht op de behoeften van de leerling/student en de eisen die de maatschappij aan ons onderwijs stelt. Een uitdagende tijd toegewenst!
Geschreven door Hinrich Slobbe, directeur van WizFiz en al meer dan 25 jaar ervaren met financiën binnen het onderwijs. Hinrich is tevens hoofddocent van de Cursus Financieel management voor non-financials in het onderwijs. Lees meer blogs van Hinrich Slobbe.
