SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Het rapport “Staat van het Onderwijs 2023” van de Inspectie van het Onderwijs benadrukt de zorgen over de basisvaardigheden rekenen, taal en burgerschap van leerlingen en pleit voor meer inzet van schoolbesturen. Het rapport toont aan dat nog steeds niet alle basisschoolleerlingen het vereiste taal- en rekenniveau halen om succesvol over te gaan naar het voortgezet onderwijs. Bovendien hebben leerlingen sinds het begin van de coronapandemie minder vooruitgang geboekt op het gebied van rekenen en spelling in vergelijking met voorgaande jaren.
Onvoldoende resultaten bij de eindexamens
Het gebrek aan basisvaardigheden komt ook tot uiting in de eindexamenresultaten, waarbij één op de vijf havo- en vwo-leerlingen een onvoldoende scoort voor het centraal examen Nederlands. Ook het niveau van taalvaardigheid bij mbo-studenten is zorgwekkend, aangezien bijna 15 procent van de mbo 2-studenten en 7 procent van de mbo 3-studenten het minimale niveau niet haalt om goed te kunnen functioneren in de maatschappij.
Doelen van het schoolbestuur
Het rapport noemt ook enkele positieve ontwikkelingen, zoals vermindering van leervertraging bij begrijpend lezen, maar over het algemeen zijn er ook op bestuurlijk niveau verbeterpunten. Schoolbesturen moeten meer doelen stellen en hun inspanningen evalueren. Basisscholen blijken hier meer mee bezig te zijn dan scholen in het voortgezet onderwijs. De inspectie erkent echter dat de omstandigheden voor goed onderwijs de afgelopen jaren zijn verslechterd door het lerarentekort. Hoewel dit geen reden mag zijn om niet actief te werken aan concrete doelen en gerichte professionalisering.
Professionalisering van docenten
Het rapport wijst ook op het belang van effectieve professionalisering van docenten om het lerarentekort te bestrijden en het onderwijs te verbeteren. Het huidige professionaliseringsaanbod wordt echter als niet altijd effectief beschouwd. Het rapport benadrukt de noodzaak van structurele financiering om de basisvaardigheden te verbeteren en scholen in staat te stellen meerjarige plannen te maken. De verbetering van de basisvaardigheden was ook een focuspunt in het rapport van 2022.
Een gezamenlijke inspanning
De minister Robbert Dijkgraaf erkent de uitdagingen. Hij benadrukt echter dat langdurige inspanningen nodig zijn en dat het tij in het onderwijs gekeerd kan worden met een structurele en gezamenlijke inzet. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap benadrukt het belang van gelijke kansen en goed onderwijs voor alle leerlingen en studenten. Hij zegt: “De Staat van het Onderwijs helpt om het onderwijs verder te verbeteren. Alle leerlingen en studenten verdienen goed onderwijs en goede begeleiding. Het onderwijs moet ook aan iedereen dezelfde mogelijkheden bieden.” Hij verwijst hierbij bijvoorbeeld naar de aanpak van stagediscriminatie en het toevoegen van loting als selectie-instrument, om kansengelijkheid te bevorderen. Hij benadrukt ook de aandacht voor studentenwelzijn en kondigt maatregelen aan om de prestatiedruk te verminderen, zoals het versoepelen van het bindend studieadvies en het investeren in studentenwelzijn.
Aandacht voor basisvaardigheden
Dennis Wiersma, minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, reageert ook. Hij benadrukt het belang van goede basisvaardigheden en gelijke kansen voor elk kind. Hij zegt: “Goed – en dus beter! – leren lezen, schrijven en rekenen en gelijke kansen voor elk kind is waar we iedere dag keihard aan werken.” Wiersma stelt dat er een trendbreuk moet komen wat betreft basisvaardigheden en dat dit gepaard moet gaan met voldoende gemotiveerde leraren. Hij onderstreept het belang van het aantrekkelijk maken en houden van het beroep leraar. Wiersma benadrukt dat er nog veel werk aan de winkel is en dat samenwerking met alle betrokkenen in en rond het onderwijs essentieel is om het tij verder te keren.
Ga aan de slag met voortdurende zorgen
Al met al focust het rapport op de voortdurende zorgen over de basisvaardigheden rekenen, taal en burgerschap van leerlingen. Het roept dan ook op tot actie van schoolbesturen en het waarborgen van structurele financiering en professionalisering om het onderwijs te verbeteren en het lerarentekort aan te pakken. Wil jij aan de slag met deze uitdagingen? Bekijk dan ons opleidingsaanbod in het onderwijs en meld je aan!
Meer lezen? Bekijk het volledige rapport.
