Drie strategieën die de schrijfvaardigheid verbeteren

Schrijfvaardigheid beïnvloedt succes in het onderwijs en het werkende leven. Het primair onderwijs is de basis, maar hier staat schrijven niet hoog op de agenda. Monica Koster, schrijfvaardigheidsexpert bij Tekster, deelt drie strategieën om het schrijfonderwijs in het PO te verbeteren. “We weten welke strategieën werken, maar ze worden slechts mondjesmaat toegepast in het onderwijs”, zegt Monica. Welke strategieën verbeteren de schrijfvaardigheid in het PO?

Wat is het belang van schrijfvaardigheid in het primair onderwijs?

“Je profiteert de rest van je leven als er een goede basis voor schrijfvaardigheid is gelegd in het primair onderwijs. Hoe goed je schrijft, bepaalt grotendeels je succes in het leven. In het vervolgonderwijs doe je veel kennis en inhoud schriftelijk op én moet je jouw ideeën vaak schriftelijk onder woorden brengen. In het latere leven is het daarnaast belangrijk om goed uit je woorden te komen om een baan te krijgen”, zegt Monica. “Als je leerlingen een goede schrijfvaardigheid meegeeft, bied je ze kansen in het latere leven. Het is dus ook relevant voor kansengelijkheid”.

Strategieën die een goede basis realiseren

Monica: “Schrijfvaardigheid is het ondergeschoven kindje van de taalvaardigheden. Leerlingen presteren hierdoor al twintig jaar onder het gewenste niveau. Systematisch en gestructureerd werken aan de schrijfvaardigheid van je leerlingen stelt je in staat om er veel meer uit te halen”. Monica geeft drie strategieën die jouw schrijfonderwijs verbeteren:

• Instructie geven: geef jouw leerlingen niet alleen een schrijfopdracht, maar leer ze ook aan hoe ze schrijftaken het beste kunnen aanpakken, bijvoorbeeld door de inzet van schrijfstrategieën.
• Feedback geven: geef feedback op de teksten van jouw leerlingen en geef ze ook de gelegenheid om hiermee aan de slag te gaan.
• Aandacht voor het schrijfproces: laat leerlingen voor het schrijven eerst nadenken over wat ze de lezer willen vertellen, de inhoud van de tekst en hun ideeën daarover. Laat ze deze ideeën ordenen en daarna pas schrijven. Laat ze de tekst overlezen en evalueren wat er goed aan is en wat er beter kan. Zorg vervolgens dat ze deze verbeterpunten zelf reviseren.

Waarom zijn deze strategieën effectief?

“Leerlingen in het PO schrijven ideeën op in de volgorde waarin ze in hun hoofd opkomen, met de structuur ‘en toen, en toen, en toen’. Ze zijn vooral bezig met de inhoud van de tekst, maar nog niet met hoe de tekst overkomt op de lezer. Daarnaast zijn ze nog niet op de hoogte van tekstuele conventies, worstelen ze met spelling en is hun handschrift nog niet geautomatiseerd. Ze zijn met veel dingen tegelijk bezig tijdens het schrijven, waardoor de boodschap van de tekst niet goed overkomt. Het helpt om het genereren van ideeën los te koppelen van het schrijven, omdat er dan minder cognitieve overbelasting is. Leerlingen houden zich tijdens de schrijffase meer bezig met de formulering van de teksten. Hierdoor worden er vaak betere teksten geschreven”, zegt Monica.

Vergroot de aandacht voor schrijfvaardigheid

“Er wordt op school regelmatig geschreven, maar het wordt niet echt goed aangeleerd. Er wordt te weinig instructie gegeven en er wordt te weinig tijd aan besteed. Het is namelijk geen makkelijk toetsbare vaardigheid en het zit niet in de eindtoets van CITO. Hierdoor is er minder aandacht voor schrijven in de lesmethodes. Ook wordt er tijdens de opleiding over het algemeen weinig aandacht besteed aan schrijfdidactiek. Hierdoor is er een grote handelingsverlegenheid bij docenten”, aldus Monica. Wil jij het schrijfonderwijs op school opnieuw vormgeven op een effectieve manier? Meld je dan aan voor de opleiding Specialist Schrijfvaardigheid PO van SBO! Monica leert je dan welke doelen je kunt nastreven én hoe je die doelen bereikt.

Verbeter de schrijfvaardigheid op jouw school

“Je brengt tijdens de opleiding de staat van het schrijfonderwijs op jouw school en in jouw klas in kaart, inclusief knelpunten en struikelblokken. Gedurende de lesdagen werk je aan de verbeterpunten en maak je een plan om het onderwijs in schrijfvaardigheid op een effectieve manier aan te pakken. Ik hoop de docenten kennis over effectieve, didactische instructieprincipes bij te brengen en daarmee samen te oefenen. Deelnemers krijgen hierdoor een toolbox vol strategieën waarmee ze de schrijfvaardigheid op school kunnen verbeteren”, zegt Monica. Wil jij meer weten over het programma? Download dan de brochure. Deze opleiding is ook Incompany te volgen, zodat jullie gericht aan de slag kunnen met jullie eigen uitdagingen. Neem hiervoor vrijblijvend contact met ons op.