SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Het kabinet presenteert tijdens Prinsjesdag de begroting voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Het kabinet wil leerlingen en leerkrachten ondersteunen om de basisvaardigheden lezen, schrijven en rekenen te verbeteren, door in te zetten op het Herstelplan kwaliteit onderwijs en door het lerarentekort aan te pakken. Het vervolgonderwijs en de wetenschap krijgen daarentegen te maken met flinke bezuinigingen.
Basisvaardigheden verbeteren met het Herstelplan kwaliteit onderwijs
De basisvaardigheden lezen, schrijven en rekenen staan al jaren op de agenda. De kwaliteit van deze cruciale vaardigheden loopt namelijk terug. Staatssecretaris Paul: “Lezen, schrijven en rekenen zijn de absolute basis om uiteindelijk op eigen benen te kunnen staan. Daar is echt werk aan de winkel, en daar is en blijft dan ook alles op gericht”. Het ministerie van OCW werkt daarom met leerlingen, leraren en schoolleiders aan het Herstelplan kwaliteit onderwijs voor het primair en voortgezet onderwijs. Er is geen plek meer voor extra opdrachten op scholen; de focus ligt op lezen, schrijven en rekenen. Het lerarentekort is ook een aandachtspunt in het herstelplan. Voldoende goede leraren zijn namelijk onmisbaar om de basisvaardigheden te verbeteren.
Extra ondersteuning voor maaltijden en leermateriaal
Duizenden kinderen leven in armoede en gaan zonder ontbijt naar school. Het kabinet investeert € 135 miljoen per jaar aan gezonde schoolmaaltijden voor de scholen met leerlingen die dit het hardst nodig hebben. Het kabinet compenseert daarnaast basis- en middelbare scholen voor de btw-verhoging op lesboeken en digitaal leermateriaal. Zij krijgen hiervoor jaarlijks € 58,5 miljoen vanaf 2026. Mbo-scholen worden ook gecompenseerd voor de btw-verhoging. Zij krijgen € 1,5 miljoen per jaar voor leermateriaal over de basisvaardigheden lezen, schrijven en rekenen voor studenten onder de 18 jaar.
Vervolgonderwijs en wetenschap
De focus van het kabinet ligt op het opleiden van vakmensen waar een groot tekort aan is, zoals in de techniek, zorg en onderwijs. Grote bezuinigingen vinden dan ook vooral plaats in de wetenschap: de investering in vaste banen van 1200 wetenschappers blijft, maar om dit mogelijk te maken wordt de starters- of stimuleringsbeurs voor wetenschappers geschrapt. Het kabinet bespaart daarnaast € 293 miljoen per jaar door gericht te sturen op het verminderen van het aantal internationale studenten in Nederland. Hiermee proberen ze de Nederlandse taal weer de norm te maken op hogescholen en universiteiten.
Mediawijsheid
Het medialandschap verandert, waardoor het kabinet inziet dat jongeren kennis moeten hebben van digitale vindbaarheid en zichtbaarheid. De landelijke publieke omroep wordt daarom hervormd om een pluriform, onafhankelijk, kwalitatief en verbindend aanbod te bieden.
De bezuinigingen op een rij
Het ministerie van OCW moet in 2025 € 430 miljoen bezuinigen, dit bedrag loopt op tot een structurele besparing van € 1,9 miljard per jaar vanaf 2028. De grootste bezuinigingen zijn:
- Langstuderen ontmoedigen, het kabinet hoopt € 282 miljoen per jaar te besparen met maatregelen die langstuderen ontmoedigen. Deze maatregel wordt de komende periode uitgewerkt in samenwerking met onderwijsinstellingen en studenten.
- Verkleining van het Fonds Onderzoek en Wetenschap, de subsidie op grote wetenschappelijke apparaten wordt verkleind om zodoende € 132 miljoen per jaar te besparen.
- Maatschappelijke initiatieven verkleinen, het kabinet bouwt onder andere de Maatschappelijke Diensttijd af, waardoor tot wel € 200 miljoen per jaar kan worden bespaard. Dit is een programma waarbij jongeren en volwassen tussen de 12 en 30 jaar zich vrijwillig inzetten voor anderen.
- De Nederlandse Publieke Omroep krijgt vanaf 2027 € 100 miljoen per jaar minder toegewezen.
- Bezuiniging oplopend tot € 360 miljoen per jaar op diverse subsidies.
Investeer in basisvaardigheden, leerkrachtvaardigheden of mediawijsheid
Dankzij de investeringen in de basisvaardigheden én daarnaast de flinke bezuinigingen, is het onvermijdelijk dat je als leerkracht iets gaat merken van deze plannen van het kabinet. Wil jij een bijdrage leveren aan het versterken van basisvaardigheden, leerkrachtvaardigheden of mediawijsheid? Bekijk dan ons uitgebreide opleidingsaanbod in het onderwijs en meld je aan!
