Onderwijsvernieuwing

Ik stond laatst in Blijdorp waar op dat moment een jong girafje werd geboren. Een zeer bijzonder schouwspel. Allereerst donderde het jong met een noodvaart uit de moederschoot naar de grond. Kwam ook nog op de rug terecht. Daarna boog de moeder zich over het jong en gaf na een minuutje een trap tegen haar kind. Toen het jonge kalf niet meteen reageerde gaf het nog een trap, en nog een. Het ging er niet zachtzinnig aan toe. Eindelijk, na behoorlijk wat noodzakelijk geweld, krabbelt het kalf op en staat wankel op de pootjes. Je zou zeggen, eind goed al goed maar nee. Weer geeft de moeder giraf een stevige trap waardoor het jonge girafje met geraas neervalt. En toen stond het jonge girafje al wat zekerder op de poten. Dit herhaalde zich een aantal malen Hierdoor leerde het beestje dat het van zeer groot belang is om snel op te kunnen staan zodat het niet gemakkelijk ten prooi kan vallen aan roofdieren.

Leren doet soms pijn aan je ogen maar de bovenstaande gebeurtenis is een perfect voorbeeld van leren door vallen en opstaan. En we herinneren ons waarschijnlijk allemaal wel de worsteling om te leren fietsen. Of schaatsen en skiën. Hoe technischer een bepaalde handeling, hoe meer fouten je moet maken om het uiteindelijk te leren. En als je het eenmaal onder de knie hebt vraag je af hoe het zo moeilijk kon zijn in het begin. Trainers en coaches zijn voortdurend bezig om hun pupillen te leren. Mooi om te zien langs de zijlijn, maar soms ook pijnlijk om leerprocessen te aanschouwen. Voor degenen die het ondergaan niet minder overigens. Hoeveel kinderen hebben niet de pijp aan maarten gegeven omdat het maar niet wilde lukken? Niet alleen bij sport, ook bij muziek of schilderen. Oefening baart kunst maar dat duurt vaak een tijd. En het vraagt talent, geduld, bloed, zweet en tranen. Dat geeft ook de voldoening als het uiteindelijk lukt. Ook de trots van de familie en vrienden is om die reden ook uitermate terecht.

Leren houdt nooit op. Zeker bij ingewikkelde competenties moet veel getraind worden. Zeker bestuurders van organisaties moeten beseffen dat het eigen leren continue doorgaat. Daarvoor is naast uithoudingsvermogen ook reflectie noodzakelijk. En dat is wat veel leiders vaak ontberen. Zeker daar waar leiderschap gecombineerd wordt met narcistische trekken lijkt het leren vaak te stagneren door eigenwijsheid en gebrek aan reflectief vermogen. En dan kun je struikelen tot je erbij neervalt maar leren gaat dan erg langzaam. Niet alleen types als Trump maar ook bestuurlijk vetgemeste mastodonten in onderwijs, zorg, volkshuisvesting, openbaar bestuur bewijzen hun gebrek aan lerend vermogen vrijwel dagelijks. En net zoals in de natuur kost je dat uiteindelijk de kop!

Geschreven door Hinrich Slobbe, directeur van WizFiz en al meer dan 25 jaar ervaren met financiën binnen het onderwijs. Hinrich is tevens hoofddocent van de Cursus Financieel management voor non-financials in het onderwijs. Lees meer blogs van Hinrich Slobbe.