Angst voor privacywetgeving belemmert gegevensdeling binnen zorg en overheid

Uitvoeringsorganisaties van overheidstaken stuiten regelmatig op obstakels door privacywetgeving, bijvoorbeeld in de zorg. De Rekenkamer controleert de uitgaven en inkomsten van de Rijksoverheid en gaf voorbeelden waarbij privacywetgeving nadelig uitpakt voor burgers. Je denk aan mensen die onder het bestaansminimum leven en niet wisten van hun recht op aanvullende uitkeringen, of aan zorgfraudeurs die ongestraft doorgaan met hun praktijken en een gebrek aan informatiedeling over corona-uitbraken.

Privacywetgeving en gegevensdeling in de praktijk

De overheid moet eerder duidelijke keuzes maken over de balans tussen privacy en overheidstaken om problemen omtrent privacywetgeving te voorkomen. Gegevensdeling tussen overheidsorganisaties is vaak onvoldoende wettelijk geregeld. De Rekenkamer adviseert het parlement en het kabinet daarom om meer aandacht te besteden aan de persoonsgegevens die nodig zijn om werk goed uit te voeren. Het is hierbij cruciaal om de afweging te maken tussen de voordelen van gegevensverwerking tegenover de gevolgen voor privacy van burgers.

Terughoudendheid in het verwerken en delen van gegevens

De angst voor privacywetgeving zorgt dat verschillende organisaties terughoudender worden omtrent gegevensverwerking en -deling. Sommigen zijn bang om iets verkeerd te doen en daarmee de AVG te overtreden. Samenwerking is essentieel binnen het sociaal domein en gegevensdeling is daar een noodzakelijk onderdeel van. Helaas staat de angst voor privacywetgeving hierbij in de weg.

Angst voor de AVG

Anke van de Laar, advocaat gespecialiseerd in privacy- en bestuursrecht binnen gemeenten, benadrukt dit probleem. “Mensen roepen snel dat iets niet mag van de AVG. Informatieverstrekking wordt dan al snel geweigerd”, zegt ze. “Je ziet zo steeds vaker dat informatie wordt gezwart omdat dat zou moeten van de AVG, zo ook in stukken die moeten worden toegezonden aan bezwaarschriftencommissies of de rechtbank. Het gaat daarbij soms zelfs om namen van de wederpartij, terwijl die niet op grond van de AVG zwart gemaakt kunnen worden”, aldus Anke.

AVG als excuus

De Rekenkamer sluit niet uit dat privacywetgeving soms als excuus wordt gebruikt om informatie niet met andere overheidsinstanties te delen. Zij adviseren dan ook om kennis over de AVG in organisaties te vergroten. De kennis moet niet alleen aanwezig zijn bij de Functionaris Gegevensbescherming, maar ook bij teams met uitvoerende taken. Het is namelijk belangrijk om bij gegevensverwerking waarborgen in te bouwen om de privacy te beschermen, bijvoorbeeld door anonimisering of pseudonimisering.

Noodzaak

Het is noodzakelijk dat organisaties begrijpen wat wel en niet mogelijk is binnen de kaders van de AVG. Kennisopbouw en goede informatie-uitwisseling tussen overheidsinstanties zijn cruciaal om obstakels te overwinnen. Het schept duidelijkheid om de benodigde wetgeving op te stellen. Hierdoor zorgen we dat gegevensverwerking en gegevensdeling tussen overheidsorganisaties effectiever en efficiënter plaatsvinden, met respect voor de privacy van burgers.

Ga zelf aan de slag!

Wil jij het digitaal uitwisselen van gegevens in de zorg versnellen om de administratieve lasten van zorgverleners te verminderen? Meld je dan nu aan voor de opleiding (digitale) Gegevensuitwisseling in de zorg van SBO! Tijdens deze opleiding leer je:

• Een concreet gegevensuitwisselingsplan opzetten
• Aangeven wat de mogelijkheden zijn binnen het actuele juridische kader
• Goed en toepasbaar beleid maken aangaande gegevensuitwisseling
• Bepalen hoe je omgaat met nieuwe technologie om de digitalisering te versnellen

Liever een opleiding binnen jouw organisatie op maat volgen? Dat kan met onze Incompany-opleidingen! Een bedrijfsopleiding op maat biedt diverse voordelen voor jouw organisatie en de deelnemers, namelijk inhoud op maat, kennisbehoud en kostenefficiëntie. Dat allemaal volledig binnen jullie schema!