Privacy is geen religie

Door: mr Corrie Ebbers

“Er wordt door juristen heel verschillend over dit onderwerp gedacht mevrouw Ebbers. Er zijn ‘rekkelijken’ en ‘preciezen’ en u behoort tot de preciezen”. “Nou”, zeg ik, “privacy is geen religie en ik verschil zelden van mening met mijn collega’s over de interpretatie van de wet”. Hij is niet overtuigd en zegt: “maar die regels maken het veel te ingewikkeld. Als wij geen informatie mogen delen dan kunnen we ons werk niet doen”. Ik zeg: “de regels geven houvast, ze helpen u juist om kwalitatief goed werk te leveren”.

Hij schudt zijn hoofd en ik vraag hem: “vindt u dat mensen zich aan de wet moeten houden? Mogen ze zwart bij verdienen of door rood rijden? En vindt u dat u zich aan de wet moet houden bij uw taakuitvoering?” Mijn gesprekpartner blijft stil… Ik besluit het gesprek te beëindigen en zeg: “als u zich aan de wet wilt houden dan kan ik u van advies dienen. Zo niet, dan kan ik u hooguit advies geven over de risico’s en de boetes die u boven het hoofd hangen”.

Het woord Privacy is besmet

Het woord ‘privacy’ is net zo besmet als het woord ‘feminisme’ of ‘islam’. Men is fel voor of tegen en er wordt zelden genuanceerd over gedacht. Het is ook een gecompliceerd onderwerp. Ik ben jurist en mijn taak is de wet uit te leggen zoals ie bedoeld is. Ik heb daarbij geen persoonlijke of politieke opvattingen en als ik die wel heb dan zeg ik dat er uitdrukkelijk bij. De opdracht is altijd simpel: er wordt een vraag voorgelegd en ik zoek uit wat de wet erover zegt. Soms is dit gecompliceerd want er zijn heel veel wetten waarin het gebruik van persoonsgegevens geregeld is. Er zijn dus ook heel veel mogelijkheden om persoonsgegevens te delen, en er zijn grenzen.

Het hek is van de dam als hulpverleners en ambtenaren zich niet aan de wet houden. Als fraude-opspoorders, bij het opsporen van wetsovertreders, zelf de wet overtreden. Waarom zou de burger dan nog vertrouwen in dergelijke functionarissen, in de hele overheid hebben? En waarom zouden burgers in zo’n samenleving moeten ‘participeren’?

Aandacht voor de volgende onderwerpen

Ik zal tijdens de bijeenkomst aandacht besteden aan de volgende onderwerpen, die ik hier als een stelling weer geef:

1. De bedoeling van de decentralisatie is, dat persoonsgegevens die in het ene deel van het sociale domein worden verwerkt, ook voor andere doeleinden in het sociaal domein gebruikt kunnen worden.
2. Mijn cliënt weet dat we samenwerken in het wijkteam dus binnen dit team mogen we alle informatie delen.
3. Je moet altijd toestemming vragen als je gegevens van een persoon gaat vastleggen.
4. De cliënt moet onze hulp accepteren of ie wil of niet.
5. Geheimhouding geldt niet als wij daardoor niet goed kunnen samenwerken.
6. Informatie op internet is openbaar want het is voor iedereen toegankelijk. Die informatie mag je dus gebruiken voor fraude-opsporing.

Test uw privacy-intuïtie en antwoord op elke stelling eens of oneens en breng dit mee op 1 februari 2018 naar de cursus Informatie-uitwisseling in het sociaal domein.