Fietsgebruik en mobiliteitsmanagement

 

In gesprek met Henk Meurs, hoogleraar Mobiliteit aan de Radboud Universiteit Nijmegen en docent op de opleiding beleidsmedewerker Verkeer en Vervoer.

 

Is het effect van mobiliteitsmanagement eigenlijk wel een­duidig vast te stellen?

“Onderzoek naar het effect van dergelijke maatregelen gebeurt vaak met vragenlijstjes op basis van ‘wensdenken’. We hebben bij ons onderzoek in de Stadsregio Arnhem-Nijmegen gekozen voor een andere aanpak. We hebben werknemers gevolgd door de jaren heen, vanaf 2008. Door ze ieder jaar te onder­vragen, konden we maatregelen van werkgevers koppelen aan het mobiliteitsgedrag van werknemers. En dan zie je wel degelijk per saldo een positief effect. Je zag ook dat bedrijven die actiever waren op het gebied van mobiliteitsmanagement, meer gedragsverandering lieten zien bij werknemers dan minder actieve bedrijven. Het is misschien wel voor het eerst dat we dit zo nadrukkelijk konden vaststellen.”

 

Geldt dat ook voor aan de fiets gerelateerde maatregelen?

“Het gaat bij mobiliteitsmanagement altijd om combinaties van maatregelen, anders zal het niet werken. Ik denk altijd maar aan Delft. Daar werden jaren geleden fietsvoorzieningen ver­beterd, maar verhoging van de parkeertarieven bleef uit. Uit onderzoek bleek dat de reguliere fietsers er blijer van werden, maar er kwamen geen nieuwe fietsers bij. Push en pull: je moet werken aan betere fietsvoorzieningen, en tegelijk zorgen dat de positie van de auto niet verbetert.”

 

De focus van mobiliteitsmanagement ligt de laatste jaren steeds meer bij de bedrijven. Welke rol kun je daar als gemeente in spelen?

“Dat zit eigenlijk in het programma Beter Benutten. Gemeenten en werkgevers moeten samen proberen in de regio tot inte­grale pakketten te komen. Daartoe zijn afspraken gemaakt tussen Rijk, regio en bedrijfsleven. Eind 2014 moet dat resul­taat hebben opgeleverd. In het huidige pakket zitten inderdaad betrekkelijk weinig fietsmaatregelen. Maar er komt een nieuwe tranche Beter Benutten. Daar liggen kansen. Zorg ervoor dat je in de regio plannen hebt voor fietsmaatregelen. Zet fietsmaatregelen dus op de agenda. Gericht op de automo­bilist in de spits die moet worden overgehaald, want bereik­baarheidsproblemen staan centraal binnen Beter Benutten.”

 

Maar wat kun je zelf als fietsmedewerker van een middelgrote gemeente doen?

“Je ziet dat gemeenten bij het opstellen van verkeersbeleids­plannen de hele doelgroep bedrijven vaak vergeten. Fietsbe­leid is vaak infrabeleid. Maar fietsen is vaak een goed alter­natief, waarbij je veel kunt bereiken door het goed te com­municeren. Daarvoor moet je je ook richten tot bedrijven, die bieden goede ingangen. Bedrijven zitten in netwerken, bedrij­venkringen en dergelijke. Daar moet je de fiets agenderen als thema. Door het via de bedrijven te spelen heb je een hele groep in één keer. Dat is kosteneffectief en dat strookt met de gedachte achter mobiliteitsmanagement, namelijk dat je het samen moet doen. Mobiliteitsmanagement is niet per se een kwestie van geld. Veel meer van lobby. En soms uitruilen. Waarom zeg je niet tegen een bedrijf dat zich ergens wil ves­tigen dat je graag eerst een vervoerplan wilt zien?”

 

Wat zijn echt effectieve fietsmaatregelen?

“Daar is nog niet echt onderzoek naar gedaan. Maar de erva­ring leert dat communicatie een sterk wapen is. Leg bijvoor­beeld de nadruk op het aspect gezondheid. De beschikbaarheid van parkeerplaatsen speelt ook mee. En maatregelen rond fietsvergoedingen en fietsparkeren scoren goed.”

 

Meer weten?

Op de opleiding beleidsmedewerker Verkeer en Vervoer leert u hoe u komt tot een verkeers- en vervoersplan voor uw gemeente.