SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Nederland kampt met een woningnood die structureel tot de top drie van maatschappelijke problemen behoort. “Sommigen noemen het een crisis”, zegt Bram Klouwen, directeur bij adviesbureau Companen. “Maar de woningnood is niet zomaar een tijdelijke piek. Het is een hardnekkig vraagstuk dat vraagt om vakmanschap en een nieuwe manier van werken”. Klouwen ziet een cruciale rol weggelegd voor de beleidsadviseur wonen.
Regie over de woningmarkt
De overheid liet de woningmarkt jarenlang over aan de markt, maar neemt nu de regie terug. “Dat klinkt mooi, maar dat moet je ook kunnen”, stelt Klouwen. Hij ziet in de praktijk dat beleidsadviseurs niet vanzelf deze nieuwe regierol pakken. “We zijn heel goed in het maken van beleidsnota’s, maar als je het niet naar de uitvoeringspraktijk van verschillende gemeentelijke afdelingen, ontwikkelaars en woningcorporaties brengt, blijft het bij theorie. Het echte probleem is: hoe komen plannen daadwerkelijk tot uitvoer?”. Volgens Klouwen vraagt dit om een andere houding en manier van werken: “Je moet veel planmatiger aan de slag, vanuit het resultaat redeneren. Niet eindeloos vergaderen om elk belang te dienen, maar keuzes durven maken. In de praktijk zie ik dat niet kiezen ook een keuze is — en vaak betekent het: helemaal geen vooruitgang”.
Samenwerken en keuzes maken
Samenwerken is essentieel om stappen te maken binnen de woningbouwopgave, dat staat voor Klouwen buiten kijf. “Je lost de woningbouwopgave niet op zonder woningcorporaties en marktpartijen”, legt hij uit. “De investeerder neemt risico. Als de overheid daar geen oog voor heeft, investeren zij niet. Andersom moeten investeerders ook begrijpen dat er politieke en maatschappelijke doelen spelen. Die twee hebben elkaar keihard nodig”. De oplossing ligt dan ook in eerder en beter samenwerken én in scherpere keuzes maken. “Je kunt niet alles tegelijk willen. 30% sociale huur, hoge parkeernormen, strenge duurzaamheidseisen — als je geen concessies doet, komt er geen enkele woning van de grond. In een historisch centrum wil je misschien vasthouden aan welstandseisen, maar bij een woonwijk aan een industrieterrein kan betaalbaarheid belangrijker zijn dan esthetiek”.
De groeiende uitdagingen van de woningbouwopgave
Beleidsadviseurs wonen staan voor een grote opgave. Tot 2030 zijn er minstens 900.000 nieuwe woningen nodig, dat is niet haalbaar: “Als je jarenlang 60.000 tot 80.000 woningen per jaar bouwt, ga je niet ineens naar 100.000-plus zonder kwaliteitsverlies of knelpunten. Dat is een onrealistische opschaling in productiecapaciteit”. Daarnaast is ook planvorming een knelpunt. “De voorbereiding duurt te lang. Als je te lang blijft praten, haal je die aantallen nooit. Je hebt een goede voorbereiding nodig, maar die moet niet eindeloos zijn”. Bovendien vergroot de druk op de woningmarkt verder door ontwikkelingen in andere sectoren, zoals de zorg. “Door de vergrijzing en transities in het zorgdomein wonen meer mensen zelfstandig. Er komen geen verpleeghuizen bij, opvangplekken verdwijnen en personeelstekorten nemen toe. Dit wordt een steeds groter probleem als we niet nú passende woonoplossingen en voorzieningen creëren”.
Een beleidsadviseur maakt het verschil
Beleidsadviseurs wonen zijn daarom van onschatbare waarde. Klouwen benadrukt dat de rol verder gaat dan beleid schrijven: “Je moet bestuurlijke sensitiviteit combineren met stevige vakkennis. Politiek spel is onvermijdelijk, maar als beleidsadviseur moet je vanuit expertise blijven adviseren. Niet alleen omdat een wethouder iets graag wil”. In de komende jaren wordt deze rol alleen maar belangrijker. De invoering van de Wet versterking regie volkshuisvesting, waarin gemeenten verplicht worden om een volkshuisvestingsprogramma op te stellen, zet een duidelijke nieuwe standaard. “De tijd van vrijblijvende woonvisies is voorbij”, zegt Klouwen. “We gaan van ‘waar willen we naartoe’ naar ‘hoe gaan we het doen’. Dat vraagt om beleidsadviseurs die die brug slaan tussen visie en uitvoering — en die snel en effectief keuzes durven maken”.
Maak een verschil in de woningbouwopgaven
Om beleidsadviseurs wonen optimaal voor te bereiden op deze complexe en veeleisende rol, is praktijkgerichte scholing essentieel. De cursus Adviseur Woonbeleid biedt inzicht in actuele wet- en regelgeving en de benodigde handvatten om effectief én versneld impact te maken rondom woningbouwopgaven in jouw gemeenten. Precies de stap die volgens Bram Klouwen het verschil maakt tussen beleid dat op papier blijft en beleid dat écht bijdraagt aan oplossingen voor de woningnood. Wil je meer weten over het programma? Vraag dan de brochure aan. Wil je samen met jouw team concreet aan de slag met vraagstukken in jouw gemeente? Kies dan voor een Incompany-traject.
