Bestrijding van High Impact Crimes

In 2009 werden de eerste schreden gezet in de strijd tegen de high impact crimes. Tien jaar geleden waren de overvallen namelijk zo fors toegenomen dat in opdracht van de toenmalige minister van  Justitie Ernst Hirsch Ballin de Taskforce Overvallen werd opgericht. In de daarop volgende jaren zijn we erin geslaagd het aantal overvallen terug te dringen van 2.898 in 2009 naar 1.142 in 2018. De HIC-aanpak werd gaandeweg een begrip. Ook straatroven, geweld, woninginbraken, heling schaarden zich onder de HIC-paraplu en profiteerden van de integrale werkwijze die bij de aanpak van overvallen zo veel succes had geboekt. En ook daar met resultaat: straatroven namen af van 8.390 in 2009 naar 3.532 vorig jaar, het geregistreerde geweld daalde van 105.365 in 2009 naar 72.597 in 2018 en de woninginbraken verminderden in aantal van 91.930 in 2012 naar 42.798 in 2018. Ondanks de intensivering van de aanpak, vinden er nog steeds High Impact Crimes plaats. En iedere straatroof, overval of inbraak is er een te veel. Daarom worden er enkele (nieuwe) maatregelen gecontinueerd of geïnitieerd in de bestrijding van High Impact Crimes.

Frank van Summeren, adviseur veiligheid bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de opleiding Integraal toezichthouder handhaving en de cursus Aanpak woonoverlast.

Subsidie overvalslachtoffers

De subsidieregeling voor slachtoffers van overvallen is met 3 jaar verlengd. Wie in de periode van 1 januari 2019 tot en met 31 december 2021 slachtoffer is geworden van een woning- of bedrijfsoverval, kan een subsidie van maximaal € 1.000,- aanvragen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Het geld is bestemd voor het treffen van maatregelen om herhaling van een overval te voorkomen. Slachtoffers van een overval lopen namelijk een grotere kans om opnieuw slachtoffer te worden van een overval. Preventieve maatregelen kunnen deze kans aanzienlijk verkleinen. Voorbeelden van preventieve maatregelen zijn: het vervangen van sloten, het aanbrengen van buitenverlichting en het plaatsen van camera’s. De subsidieregeling maakt deel uit van een breder pakket aan maatregelen voor de aanpak van overvallen.

Excellent cameratoezicht

De helft van de beelden van particuliere camerasystemen in Nederland blijkt ongeschikt voor het opsporen voor verdachten. Met de campagne ‘Excellent Cameratoezicht’ kunnen ondernemers hun eigen camerasystemen en -opstellingen nu gratis laten controleren door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Dit nieuwe initiatief kan een extra impuls geven aan de aanpak van overvallen. Het aantal overvallen is sinds 2009 sterk gedaald, maar sinds eind vorig jaar is sprake van een lichte stijging. Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid concludeert hieruit dat we moeten blijven zoeken naar nieuwe wegen om de aanpak van overvallen te versterken. “Een overval is een afschuwelijk misdrijf met veel impact op slachtoffers. Helaas vinden er gemiddeld nog steeds drie overvallen per dag plaats. Met ‘Excellent Cameratoezicht’ hebben we de beschikking over een belangrijk nieuw, effectief wapen in de strijd tegen overvallen. Een verbetering van de kwaliteit van camerabeelden helpt enorm. Ik roep daarom de hulp van ondernemers in, om samen ervoor te zorgen dat de kwaliteit van die beelden toeneemt.”

Verhoging strafmaximum voor inbreken op klaarlichte dag

De Tweede Kamer heeft op 21 mei 2019 het wetsvoorstel Herwaardering strafbaarstelling actuele delictsvormen aangenomen. Hiermee zal ook artikel 311 van het wetboek van Strafrecht gewijzigd worden. Op dit moment staat een zwaardere straf op woninginbraken die tijdens de “voor de nachtrust bestemde tijd” gepleegd worden, dan voor woninginbraken die zich op klaarlichte dag voltrekken. Dit onderscheid in strafmaat komt met de beoogde wetswijziging te vervallen. Een mooi bijeffect is dat dan ook de voorbereidingshandelingen voor een inbraak overdag strafbaar worden. Het is al langere tijd een doorn in het oog van de politie dat zij overdag niet kunnen optreden tegen een persoon die zij met inbrekersgereedschap aanhouden. ’s Avonds kan dat wel. Het wetsvoorstel moet nog door de Eerste Kamer behandeld worden.

Afname recidive stagneert

Uit de onlangs verschenen Recidivemonitor HIC blijkt dat plegers van high impact crimes een actieve dadergroep vormen en vaak al op jonge leeftijd beginnen met crimineel gedrag. Een aanzienlijk deel van hen is minderjarig ten tijde van de eerste strafzaak. Dat geldt nog in sterkere mate voor straatrovers. Vroegtijdig ingrijpen is voor deze groep daarom van groot belang. De Recidivemonitor signaleert ook een trendbreuk in de ontwikkeling van recidive. Waar tot 2013 de recidive afnam, is in 2014 en 2015 sprake van een stagnatie of zelfs van een stijging. Blijvende aandacht voor de bestrijding van high impact crimes blijft mede daarom van belang.

Meer weten?

• Op de opleiding Integraal toezichthouder handhaving leer je hoe je het toezicht en de handhaving organiseert in jouw gemeente.
• Op de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leert hoe u komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in uw gemeente.
• Op de cursus Aanpak woonoverlast leer je hoe je verloedering en ernstige overlast in jouw wijk aanpakt.
• Op de opleiding Inzicht in de Criminologie leert u wat de verschijningsvormen, oorzaken en gevolgen zijn van criminaliteit en hoe u deze waar mogelijk voorkomt en waar nodig aanpakt.