De veiligheidsketen voor een integrale aanpak van ondermijningsrisico’s

“Ambtelijke weerbaarheid is het vermogen om ondermijningsrisico’s tijdig te herkennen en hierop te anticiperen. Gemeentes krijgen in de regel frequent te maken met criminele dreiging. Zij moeten zich dan ook niet alleen richten op preventie, maar ook op detectie en respons. De veiligheidsketen is een methode voor de integrale benadering van ondermijningsrisico’s”, introduceert Frank van Summeren, Adviseur veiligheid bij RONT Management Consultants.

De schakels van de veiligheidsketen

“De veiligheidsketen bestaat uit vijf schakels: proactie, preventie, preparatie, repressie en nazorg. Aan de hand van de vijf schakels toets je reeds getroffen maatregelen op integraliteit en doeltreffendheid. Daarnaast inventariseer je hiermee in hoeverre de getroffen maatregen operationeel zijn en daadwerkelijk worden toegepast”, legt Frank uit.

De vijf schakels van de veiligheidsketen

1. Proactie: maatregelen nemen om structurele oorzaken van ondermijningsrisico’s weg te nemen. Een voorbeeld is de inzet van de Wet Bibob om een vergunning te weigeren. Dit is mogelijk als er gevaar dreigt dat vergunningverlening misbruikt wordt om criminele voordelen te benutten of om strafbare feiten te plegen door een crimineel netwerk.
2. Preventie: maatregelen nemen om het ontstaan van ondermijningsrisico’s te voorkomen en om de risico’s beheersbaar te houden. Een voorbeeld is personeel op kwetsbare posities in de organisatie screenen, bijvoorbeeld met een VOG.
3. Preparatie: maatregelen nemen die een goede reactie op dreiging met crimineel oogmerk mogelijk maken. Preventieve maatregelen kunnen onvoldoende werken, in dat geval heb je een draaiboek klaarstaan zodat iedereen weet hoe te handelen in het geval van ondermijningsrisico.
4. Repressie: de daadwerkelijke aanpak van dreiging met crimineel oogmerk. Een voorbeeld is het inzetten van bestuursrechtelijke of strafrechtelijke maatregel.
5. Nazorg: maatregelen nemen om de gewone gang van zaken te herstellen. Een voorbeeld is het intrekken van een verstrekte vergunning aan een (wat later bleek) malafide ondernemer.

De keten in de praktijk

De veiligheidsketen is niet alleen een theoretisch model. Het is direct te vertalen naar jouw praktijk door allereerst reële risico’s in kaart te brengen. Als je vervolgens per schakel passende maatregelen treft, kun je de keten naadloos integreren in je eigen praktijk. Je bent hierdoor beter uitgerust om ondermijningsrisico’s te voorkomen of het hoofd te bieden.

Implementeer een integrale aanpak

Wil jij aan de slag met een integrale aanpak voor ondermijningsrisico’s, bijvoorbeeld door de veiligheidsketen te implementeren in jouw gemeente? Meld je dan aan voor je jaaropleiding Integrale aanpak ondermijning van SBO. Intervisie en praktijkopdrachten maken het mogelijk om de vertaalslag naar jouw organisatie te maken. Download de brochure voor een compleet overzicht van het programma. Wil je een programma op maat samenstellen? Kies dan voor een Incompany-opleiding.