Werken aan een weerbare en rechtvaardige democratische rechtsstaat voor iedereen

Nederland veilig en rechtvaardig houden zodat mensen veilig en in vrijheid samen kunnen leven. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar niets is minder waar. Onze veiligheid, vrijheden en de democratische rechtsstaat staan onder druk. Maatschappelijke polarisatie, de impact van de georganiseerde misdaad maar ook het capaciteitsprobleem in het gevangeniswezen. Zomaar een paar voorbeelden, maar wel de realiteit. Het kabinet heeft het regeerprogramma gepresenteerd met daarin ook een voortvarende aanpak om Nederland veiliger en rechtvaardiger te maken.

Versterking van veiligheid en weerbaarheid in onze rechtsstaat

Minister David van Weel van Justitie en Veiligheid is deze kabinetsperiode ingegaan met 3 prioriteiten: de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit, de weerbaarheid van Nederland en het vertrouwen in de rechtsstaat.

“Om onze democratie en rechtsstaat te beschermen versterkt het kabinet de aanpak van ondermijnende criminaliteit door ons land zo onaantrekkelijk mogelijk te maken voor criminelen. We verhogen  de straffen en pakken criminelen harder aan door hun geld en panden af te pakken waar het maar kan. Daarom investeren we fors in de opsporing bij de politie en het Openbaar Ministerie. Criminelen profiteren helaas ook van onze open economie en sterke infrastructuur. Daarom pakken we corruptie harder aan door zwaarder te straffen maar ook door overheden en bedrijven bewuster te maken van waar hun zwakke plekken zitten. Daar ga ik me de komende jaren hard voor maken.”

Ondermijnende criminaliteit is een gevaar voor onze samenleving. Overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties slaan de handen ineen om Nederland onaantrekkelijker te maken voor en weerbaar te maken tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Maar ook de weerbaarheid bij overheden, bedrijven en ook burgers moet omhoog. Dreigingen zijn urgenter en complexer dan ooit. Daarom maakt het kabinet werk van het verhogen van de weerbaarheid zodat onze samenleving ook in tijden van crises kan blijven functioneren. Maar veilig en in vrijheid samen leven vraagt ook iets van de samenleving. Daarom wordt er een scherper onderscheid gemaakt tussen (vreedzaam) demonstreren en orde verstorende acties. Met burgemeesters, politie, Openbaar Ministerie en anderen die een bijdrage kunnen leveren wordt gesproken over een optimale mix van maatregelen om vreedzame demonstraties te faciliteren maar ook kordaat op te treden tegen diegenen die zich niet aan de wet houden.

Uitvoeren van opgelegde straffen

Het kabinet zet ook in op een snelle en zekere uitvoering van de straf. Het capaciteitstekort in het gevangeniswezen wordt aangepakt, waaronder de ontstane voorraad zelfmelders. Daarom werkt de Dienst Justitiële Inrichtingen samen met andere ketenorganisaties aan maatregelen om het capaciteitstekort zoveel mogelijk terug te dringen. Daarbij wordt ingezet op structurele oplossingen.

Staatssecretaris Ingrid Coenradie van Justitie en Veiligheid: “Opgelegde straffen moeten ook echt uitgevoerd worden. Het capaciteitsprobleem in het gevangeniswezen en de TBS-instellingen pakken we met prioriteit aan. Daarvoor moet uiteraard goed personeel behouden en aangetrokken worden. Er komt extra celcapaciteit door het realiseren van ander type gevangenis met een sober programma voor criminelen met een korte straf. Ik ga graag aan de slag met de opdrachten in het regeerprogramma, want het is onuitlegbaar aan de samenleving dat criminelen vrij rondlopen.”

De rechtsstaat is van ons allemaal

De democratische rechtsstaat moet de grondrechten waarborgen, zorgen voor vreedzame oplossing van conflicten en waar nodig haar inwoners beschermen tegen de overheid en zorgen dat mensen de juiste hulp krijgen. Het kabinet versterkt daarom de toegang tot het recht, zodat mensen en bedrijven sneller en eenvoudiger een passende en duurzame oplossing kunnen vinden voor juridische problemen. De grondrechten worden beter gewaarborgd door het oprichten van een constitutioneel hof en betere toetsing van de grondrechten bij het maken van wetten. Bij kinderbeschermingsmaatregelen die diep ingrijpen op gezinnen moeten ouders en kwetsbare kinderen beter worden gehoord, betrokken en ondersteund.

De inzet van het kabinet is kwalitatief goede besluitvorming, rechtsbijstand in gerechtelijke procedures en het versterken van de rol van de kinderrechter. Het kabinet gaat daarnaast door met de aanpak van jeugdcriminaliteit, inclusief het programma Preventie met Gezag, om te voorkomen dat jongeren (verder) afglijden in de criminaliteit.

Staatssecretaris Rechtsbescherming, Teun Struycken: “Onze democratische rechtsstaat is een groot goed. We moeten onze grondrechten beschermen en zorgen voor begrijpelijke en uitvoerbare wetten. De rechtsbescherming moet versterkt worden en mensen moeten toegang hebben tot het recht.  Zo vergroten we het vertrouwen in de rechtsstaat. Dat is de opdracht voor dit kabinet, én de samenleving.”

Meer weten?

Tijdens de opleiding Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid leer je een lokaal integraal veiligheidsbeleid opstellen voor jouw gemeente.
Tijdens de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leer je van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor jouw uitvoeringspraktijk.
Tijdens de opleiding Adviseur Zorg en Veiligheid leer je de samenwerking tussen betrokken zorg- en veiligheidspartners organiseren en regisseren
Tijdens het Nationaal Congres Zorg en Veiligheid leer je de samenwerking versterken op het snijvlak van sociaal domein, zorg, veiligheid en strafrecht.
Tijdens de cursus Aanpak van mensenhandel en uitbuiting leer je mensenhandel preventief aanpakken en uitbuiting voorkomen.
Tijdens de cursus Aanpak complexe woonoverlast leer je woongenot terugbrengen en werk je aan een duurzame oplossing voor de overlastgever.
Tijdens de opleiding Aanpak van jeugdcriminaliteit en jeugdgroepen leer je om met ketenpartners tot een preventieve integrale aanpak te komen.
Tijdens het congres Jonge aanwas uit de jeugdcriminaliteit hoor je hoe je tot succesvolle samenwerkings- verbanden komt bij de aanpak van jonge aanwas
Tijdens de cursus Omgaan met maatschappelijke onrust, polarisatie & radicalisering leer je onrust vroegtijdig signaleren en adequaat handelen
Tijdens de opleiding Coördinator Evenementenveiligheid leer je omgaan met risico’s zoals te grote bezoekersstromen, onvoorspelbare weersomstandigheden, excessief drugsgebruik en maatschappelijke onrust
Tijdens de opleiding Bibob coördinator leer je hoe je de wet Bibob toepast in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding Personen met onbegrepen gedrag krijg je praktische handvatten en theoretische kaders om dit gedrag te begrijpen en beïnvloeden
Tijdens de jaaropleiding Integrale aanpak van ondermijning leer je hoe je verantwoording aflegt over de aanpak van ondermijning in jouw regio.
Tijdens de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leer je hoe je voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding Inzicht in de Criminologie leer je wat de verschijningsvormen, oorzaken en gevolgen zijn van criminaliteit en hoe je deze waar mogelijk voorkomt en waar nodig aanpakt.
Tijdens de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leer je hoe je komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding Wijk- en gebiedsmanager wordt aan de hand van zowel theorie als praktijkvoorbeelden uiteengezet hoe een strategie die zich richt op gedragsverandering richting verduurzaming niet los gezien kan worden van een participatiestrategie gericht op de wijk.
Ondermijning is niet alleen een veiligheidsprobleem maar ook een sociaal maatschappelijk probleem. Alle antwoorden en actualiteiten tijdens het congres Ondermijning