SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Nieuwe wetgeving beïnvloedt de handhaving van de openbare orde en veiligheid enorm. Daarnaast is de burgemeester, degene die beslissingsbevoegd is, vaak te druk om de rapportages van de politie uitvoerig te lezen. Kan jij met jouw advies zorgen dat het besluitvormingsproces in de gemeente versnelt, zonder de huidige wet- en regelgeving uit het oog te verliezen? Rebecca Stevens, Juridisch adviseur handhaving bij de gemeente Etten-Leur, vertelt welke benodigdheden hiervoor cruciaal zijn.
Taken en bevoegdheden van de burgemeester
Rebecca: “De burgemeester heeft veel taken en bevoegdheden omtrent de handhaving van de openbare orde en veiligheid, bijvoorbeeld gebiedsverboden opleggen, cameratoezicht en drugspanden sluiten. Nieuwe wet- en regelgeving is sterk van invloed op de uitvoeringspraktijk van politie, justitie en de gemeente. Een voorbeeld is de Opiumwet: het aantal mogelijkheden om een drugspand te sluiten is toegenomen, bijvoorbeeld bij strafbare voorbereidingen. Ik heb meerdere keren meegemaakt dat in een pand geen verdovende middelen waren aangetroffen, maar wel chemicaliën die worden gebruikt bij de productie van synthetische drugs. De burgemeester heeft dan de bevoegdheid om het pand te sluiten. De burgemeester maakt deze beslissing, maar dit kan complex zijn. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat een gezin met kinderen in het pand woont. Een goed advies van een adviseur kan het besluitvormingsproces van de burgemeester versnellen”.
Het besluitvormingsproces omtrent handhaving van de openbare orde en veiligheid
“Het besluitvormingsproces begint allemaal met de politie. Zij doorzoeken het pand en stellen een bestuurlijke rapportage op. Daarin staat waarom ze het pand hebben doorzocht en wat zij daar hebben aangetroffen. De adviseur van de burgemeester leest deze rapportage door en stuurt een brief naar de pandeigenaar en naar de eventuele bewoners of ondernemers. In deze brief staat dat de politie verdovende middelen heeft aangetroffen in het pand en dat de burgemeester het voornemen heeft om het pand te sluiten. De betrokkenen krijgen dan de mogelijkheid om op dit voornemen te reageren. De reactie stelt de adviseur in staat om de belangen van de betrokkenen mee te nemen in de besluitvorming. De adviseur neemt de inhoud van de bestuurlijke rapportage, de reactie van de betrokkenen, de wetgeving, de jurisprudentie en het gemeentebeleid mee in het advies aan de burgemeester. De burgemeester neemt uiteindelijk de beslissing, want hij/zij is verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Dit gaat niet alleen om drugsproblematiek, maar bijvoorbeeld ook om de aanpak van ernstige overlast of illegale prostitutie”, aldus Rebecca.
Drie benodigdheden voor goed advies
Om goed advies te kunnen geven aan de burgemeester, heb je volgens Rebecca de volgende kennis nodig:
- Wet- en regelgeving, als je de burgemeester moet adviseren of een besluit moet verdedigen, is het belangrijk dat je op de hoogte bent van de huidige wet- en regelgeving en dat je weet welke juridische mogelijkheden er zijn.
- Jurisprudentie, als je op de hoogte bent van de actuele jurisprudentie, kun je dit gebruiken voor jouw advies aan de burgemeester. Je weet dan hoe de rechtbank of de Hoge Raad in soortgelijke handhavingszaken heeft geoordeeld.
- Netwerk, als je een goed netwerk om je heen hebt van juristen/adviseurs die zich ook bezighouden met dezelfde thema’s, kun je aan hen advies vragen. Bijvoorbeeld als je een casus hebt waar je zelf nog geen ervaring mee hebt. Ervaringen van anderen kunnen helpen.
Nieuwe wetgeving binnen openbare orde en veiligheid
Rebecca: “De toevoeging aan de Opiumwet is dus dat burgemeesters ook panden kunnen sluiten wanneer er sprake is van strafbare voorbereidingshandelingen. Vroeger kon de burgemeester alleen een pand sluiten wanneer er daadwerkelijk drugs waren aangetroffen. Nu kan het ook bij het aantreffen van goederen of stoffen die worden gebruikt voor bijvoorbeeld de productie van harddrugs of softdrugs. Burgemeesters zijn hierdoor veel beter in staat om de openbare orde en veiligheid te handhaven. Een toekomstige wijziging aan de Opiumwet is het toevoegen van een derde lijst met als doel het tegengaan van de productie van en de handel in nieuwe psychoactieve stoffen. We hebben nu vaak een kat- en muisspel: middelen komen op lijst I of II van de Opiumwet, waarna criminelen de samenstelling iets aanpassen. Deze ‘nieuwe’ middelen vallen dan niet onder de Opiumwet. Dit gaat waarschijnlijk in de toekomst veranderen. Het is nog niet bekend wanneer deze wijziging in werking treedt. Ook hebben burgemeesters sinds 1 januari 2024 de bevoegdheid om woningen te sluiten indien daar een wapen is aangetroffen, wanneer een explosief is afgegaan of wanneer op het pand is geschoten. De burgemeester moet uiteraard nog wel steeds beoordelen of de openbare orde ernstig is verstoord of dat er ernstige vrees bestaat voor het ontstaan daarvan. Ook moet de sluiting evenredig zijn en moet worden beoordeeld of er eventueel met een minder vergaande maatregel kan worden volstaan. De burgemeester moet hiervoor een goede afweging maken van alle feiten en omstandigheden van het geval. Als adviseur kun je de burgemeester hierbij helpen”.
Zorg dat je op de hoogte bent van de laatste wetswijzigingen
Wil jij op de hoogte worden gebracht van de laatste wet- en regelgeving, jurisprudentie én je netwerk uitbreiden? Meld je dan aan voor de opleiding Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid van SBO! Rebecca, docent van de opleiding, vertelt: “je wordt tijdens de opleiding bewust van de mogelijkheden binnen de wet- en regelgeving. Je gaat aan de slag met praktijkvoorbeelden en krijgt tips die handig zijn in de praktijk. Daarnaast leer je mensen kennen uit het hele land die zich ook bezighouden met de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Je vergroot dus ook je eigen netwerk”. Wil je meer weten over het programma van deze zesdaagse opleiding? Vraag dan de brochure aan. De opleiding is ook volledig op maat te volgen als Incompany-traject.
