SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Op 9 oktober 2018 vond de vierde editie van het congres Radicalisering en Terrorisme plaats bij The Hague Security Delta Campus. In navolging op dit congres was er een internationale excursie georganiseerd op 10 oktober 2018 in Brussel. Hier is onder andere een bezoek gebracht aan de Raad van de Europese Unie.
Andre Carstens, adviseur antiterrorisme coördinator van de Europese Unie en spreker op de vijfde editie van het congres Radicalisering & Terrorisme.
Dreigingsprofiel
Het dreigingsprofiel is het laatste jaar veranderd onder druk van de sterk verbeterde aanpak van terrorisme vanuit de lidstaten. De modus operandi (de tactiek van de terrorist) is steeds minder gecompliceerd aangezien goed geplande acties van terroristen ook sporen achterlaten die opsporingsdiensten kunnen onderscheppen (en dus aanslagen verijdelen). Echter, de doelwitten blijven dezelfde, namelijk publieke locaties, soft targets (gewone burgers), symbolische doelwitten (militairen, politie, kerken, etc.) en andere drukke publieke plaatsen (markten en winkelcentra). De profielen van de terroristen zijn nog altijd: voorbereidde groepen, terugkeerders en zelfstandige personen die aangestuurd, ondersteund en geïnspireerd zijn door Da’esh (Islamitische Staat). De strategie is veranderd van grote bomaanslagen naar de zogenaamde Al Suri strategie. De doctrine daarachter is dat 1000 messteken meer maatschappelijke ontwrichting veroorzaken dan één bomaanslag.
Kwetsbare jongeren
De daders zijn vaak kwetsbare jongeren, die ontvankelijk zijn voor extreme overtuigingen. Vanuit Europa wordt het als lastig ervaren om landen te betrekken bij terrorismebeleid die nog weinig aanslagen hebben gehad. Om meer informatie te krijgen van de communicatie tussen Da’esh en deze jongeren, voert de EU de druk op om sociale medianetwerken alerter te maken bij het signaleren van gevaarlijke content en deze sneller te verwijderen.
Trends in terrorisme
We zien momenteel een aantal trends op het gebied van terrorisme, namelijk de link met georganiseerde criminaliteit, het gebruik van migrantenstromen, een toenemende rol van het internet, Salafistische interpretaties van de Koran, Hurras al Deen (een groepering van Al Qaida die vecht in Syrië) en het verhandelen van culturele objecten om geld te verdienen voor de strijd. Daarnaast is nog een aantal toekomstige trends te benoemen waarvan de eerste signalen binnenkomen, namelijk het verkleinen van bommen (bijvoorbeeld in laptops), bommen gooien met behulp van drones, het gebruik van CBRN explosieven (Chemisch, Biologisch, Radiologisch en Nucleaire explosieven) en cyberaanvallen. In de slag om Mozul is op grote schaal gebruik gemaakt van drones om bommen te gooien. Dat kan helaas ook met CBRN explosieven.
CBRN explosieven
Da’esh en Al-Qaida beschikken over de nodige ervaring, kennis en vaardigheden over Chemische, Biologische, Radiologische en Nucleare Explosieven. De EU heeft als antwoord daarop in Europa al 200 expertisecentra opgezet aangezien dit een grote dreiging vormt. Zo is in juni 2018 in de Duitse plaats Köln een aanslag verijdeld waarbij terroristen een hoeveelheid ricine (zeer schadelijke biologische stof) hadden verzameld. Met de hoeveelheid ricine die is aangetroffen, zouden terroristen een bom kunnen maken met honderden tot duizenden doden en ernstig gewonden tot gevolg.
Taken Coördinator Counter Terrorism
De EU Counter Terrorism Coordinator heeft als taken om de contraterrorisme strategie van de lidstaten te implementeren en te evalueren, alle contraterrorisme initiatieven binnen de EU te coördineren, het integreren van alle interne en externe aspecten van de aanpak tegen terrorisme en het verbeteren van de communicatie tussen de EU en omliggende landen.
Facetten van de aanpak
De coördinator onderscheidt de aanpak in drie facetten: repressief (door grenscontrole, justitie, informatie-uitwisseling, aanpak wapenhandel, terroristische geldstromen en security), preventief (vroegtijdige signalen detecteren van radicalisering, internetmonitoring en signalen uit gevangenissen) en extern (partnerships om capaciteit op te bouwen, focus op buurlanden en regio’s, betere link tussen intern terrorismebeleid en extern veiligheidsbeleid en de samenwerking met de NAVO).
Informatiepositie
Door het interne en externe veiligheidsbeleid (m.n. buurlanden en regio’s: Turkije, Westelijke Balkan, Sahel, Midden-Oosten en Noord-Afrika) en externe missies beter te verbinden ontstaat een betere informatie-uitwisseling en kan de aanpak van terrorisme nog beter slagen. De hoeveelheid geregistreerde buitenlandse terroristische vechters is bijvoorbeeld met 176% toegenomen. En het aantal noodmeldingen in het Schengen Informatie Systeem is met 141% toegenomen. Dat komt doordat Europese opsporingsdiensten meer informatie delen.
Grote uitdagingen
Grote uitdagingen op contraterrorisme-terrein voor de EU intern vallen onder de noemer: creëren van integratie en inclusiviteit (terugkerende uitreizigers, radicalen, hoe te detecteren in een grote groep?, rehabilitatie in gevangenissen, preventieve acties en radicale doctrines die extremisme veroorzaken). Extern zijn de uitdagingen: toegenomen Salafistische invloeden en andere extreme religieuze interpretaties en de versterking van het lokaal niveau, bevorderen civil society en leesvaardigheid.
Meer weten?
- Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (ideologische) radicaliserende groeperingen voorkomt.
- Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u samen met uw zorg- en veiligheidspartners komt tot een pakket van maatregelen om radicalisering waar mogelijk te voorkomen en terrorisme waar nodig te bestrijden.
- Op de cursus Predictive profiling leert u hoe u afwijkend gedrag signaleert en dreigingen in de omgeving voorkomt.
- Op de cursus Big Data en Beleid in vrede, rechte en veiligheid leert u hoe u aan de hand van Big Data veiligheidsproblemen voorspelt en waar mogelijk voorkomt.
- Op de cursus Informatie uitwisseling in de veiligheidsketen leert u hoe u informatie verzamelt, analyseert en uitwisselt in samenwerking met uw veiligheidspartners.
- Op de cursus Waarheidsvinding leert u hoe u door de waarheid te achterhalen een einde kan maken aan een ongewenste situatie.
- Op het congres Drones in het publieke domein hoort u wat de belangrijkste trends en ontwikkelingen zijn op het terrein van drones en welke kansen en risico’s dit met zich meebrengt.
- Op de cursus Drones in de openbare ruimte leert u hoe u drones kunt inzetten om de veiligheid te bevorderen en welke contra drone interventies u wanneer kunt gebruiken wanneer drones worden misbruikt.
