SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Op 14 mei 2024 heeft de Tweede kamer ingestemd met het wetsvoorstel om meer vormen van spionage strafbaar te stellen. De toevoeging aan het Wetboek van Strafrecht maakt het mogelijk om op te treden tegen nieuwere vormen van spionage, zoals digitale spionage en diasporaspionage. Doel van de wet is om onze nationale veiligheid, de veiligheid van personen, vitale infrastructuur en hoogwaardige technologieën beter te kunnen blijven beschermen.
Optreden tegen actuele spionageactiviteiten
Nederland is een open samenleving, waarbinnen contact met buitenlandse overheden, bedrijven, wetenschappers, journalisten en tussen burgers mogelijk is en moet blijven. Tegelijkertijd is Nederland kwetsbaar voor spionage. Optreden tegen klassieke vormen van spionage was eerder al mogelijk. Denk daarbij aan het lekken van staats- en bedrijfsgeheimen. Maar de vormen van spionage veranderen de laatste jaren. Om ook strafrechtelijk hiertegen te kunnen optreden is passende wetgeving nodig. Daarom breidt de nieuwe wet de mogelijkheden van strafbaarstelling bij spionage uit.
Ook als een persoon gevoelige informatie lekt die niet gerubriceerd is, of als iemand andere handelingen uitvoert voor een buitenlandse overheid, wordt dat nu strafbaar als het de Nederlandse belangen ernstig kan schaden. Het kan bijvoorbeeld gaan om het delen van gevoelige bedrijfsinformatie die een ander land kan misbruiken, of het doorgeven van persoonsgegevens aan buitenlandse overheden. Bij het lekken van bedrijfsgeheimen kon het OM voorheen alleen een vervolging starten als het bedrijf besloot een klacht bij hen neer te leggen. Nu kan het OM ook zelf besluiten om te vervolgen als de spionageactiviteit uitgevoerd wordt voor een ander land.
Een verandering ten opzichte van vorige wetgeving is de zwaarte van de strafbaarstelling: personen die spionageactiviteiten uitvoeren voor een buitenlandse overheid kunnen een maximale gevangenisstraf van acht jaar krijgen. In uitzonderlijke situaties geldt de maximum straf van 12 jaar. Vanwege de opkomst van digitale spionage kunnen ook computermisdrijven zwaarder worden bestraft als deze begaan zijn voor een buitenlandse overheid en ze schade kunnen toebrengen aan de nationale veiligheid.
Diasporaspionage
Een belangrijk onderdeel van de wetsuitbreiding is het tegengaan van diasporaspionage. Hierbij proberen buitenlandse mogendheden invloed uit te oefenen binnen gemeenschappen in Nederland die uit die landen afkomstig zijn. Ze verzamelen bijvoorbeeld (persoons)gegevens en proberen burgers vanuit een eigen belang te beïnvloeden. Buitenlandse overheden deinzen er daarbij niet voor terug om leden van de gemeenschap te mobiliseren om tegenstanders en critici binnen die gemeenschappen te censureren of onder druk te zetten om mee te werken. De nieuwe wet maakt deze activiteiten strafbaar. Met het aannemen van dit wetsvoorstel is daarmee een stap gezet in het verhogen van de weerbaarheid tegen statelijke dreigingen.
Waarborging
Onze open samenleving blijft daarbij gewaarborgd: contact met buitenlandse partijen of organisaties blijft mogelijk. Er is volgens de wet alleen sprake van strafbaarstelling als iemand spionageactiviteiten uitvoert voor buitenlandse overheden die schade toebrengen aan zwaarwegende Nederlandse belangen én als degene die hieraan meewerkt zich er bewust van is dat hij die belangen mogelijk in gevaar brengt, dit beoogt of op de koop toe neemt. Wanneer de wet in werking treedt is afhankelijk van de behandeling door de Eerste Kamer.
Documenten
Meer weten?
Tijdens de opleiding Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid leer je een lokaal integraal veiligheidsbeleid opstellen voor jouw gemeente.
Tijdens de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leer je van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor jouw uitvoeringspraktijk.
Tijdens de opleiding Adviseur Zorg en Veiligheid leer je de samenwerking tussen betrokken zorg- en veiligheidspartners organiseren en regisseren
Tijdens het Nationaal Congres Zorg en Veiligheid leer je de samenwerking versterken op het snijvlak van sociaal domein, zorg, veiligheid en strafrecht.
Tijdens de cursus Aanpak van mensenhandel en uitbuiting leer je mensenhandel preventief aanpakken en uitbuiting voorkomen.
Tijdens de cursus Aanpak complexe woonoverlast leer je woongenot terugbrengen en werk je aan een duurzame oplossing voor de overlastgever.
Tijdens de opleiding Aanpak van jeugdcriminaliteit en jeugdgroepen leer je om met ketenpartners tot een preventieve integrale aanpak te komen.
Tijdens het congres Jonge aanwas uit de jeugdcriminaliteit hoor je hoe je tot succesvolle samenwerkings- verbanden komt bij de aanpak van jonge aanwas
Tijdens de cursus Omgaan met maatschappelijke onrust, polarisatie & radicalisering leer je onrust vroegtijdig signaleren en adequaat handelen
Tijdens de opleiding Coördinator Evenementenveiligheid leer je omgaan met risico’s zoals te grote bezoekersstromen, onvoorspelbare weersomstandigheden, excessief drugsgebruik en maatschappelijke onrust
Tijdens de opleiding Bibob coördinator leer je hoe je de wet Bibob toepast in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding Personen met onbegrepen gedrag krijg je praktische handvatten en theoretische kaders om dit gedrag te begrijpen en beïnvloeden
Tijdens de jaaropleiding Integrale aanpak van ondermijning leer je hoe je verantwoording aflegt over de aanpak van ondermijning in jouw regio.
Tijdens de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leer je hoe je voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding Inzicht in de Criminologie leer je wat de verschijningsvormen, oorzaken en gevolgen zijn van criminaliteit en hoe je deze waar mogelijk voorkomt en waar nodig aanpakt.
Tijdens de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leer je hoe je komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in jouw gemeente.
Tijdens de opleiding Wijk- en gebiedsmanager wordt aan de hand van zowel theorie als praktijkvoorbeelden uiteengezet hoe een strategie die zich richt op gedragsverandering richting verduurzaming niet los gezien kan worden van een participatiestrategie gericht op de wijk.
Ondermijning is niet alleen een veiligheidsprobleem maar ook een sociaal maatschappelijk probleem. Alle antwoorden en actualiteiten tijdens het congres Ondermijning
