SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Burgers en bedrijven die massaal schade lijden omdat ze de dupe zijn geworden van bijvoorbeeld een auto waarmee is gesjoemeld, kunnen vanaf 1 januari 2020 samen naar de rechter om hun schade vergoed te krijgen. De wet van minister Dekker (voor Rechtsbescherming) die massaschade afwikkelt in een collectieve actie, treedt in werking.
Frank van Summeren, adviseur veiligheid bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de opleiding Integraal toezichthouder handhaving.
Samen naar de rechter
Vanaf 1 januari 2020 kunnen burgers en bedrijven die massaal schade lijden samen naar de rechter om deze vergoed te krijgen. Straks kan de hele zaak in één gezamenlijke procedure worden afgehandeld. De wet biedt gedupeerden bescherming. Zij weten daardoor aan welke belangenorganisaties zij hun belangen kunnen toevertrouwen. Er komt een centraal openbaar register voor collectieve vorderingen.
Schadevergoeding regelen
Dekker: ‘Als je in de problemen zit, is het fijn als je met elkaar naar de rechter kunt stappen om schadevergoeding te eisen. Dat scheelt tijd, geld en eindeloze individuele rechtszaken.’
Tot nu toe kan in een gezamenlijke procedure geen schadevergoeding worden geëist. Er kan (alleen) een verklaring van de rechter worden gevraagd, bijvoorbeeld dat een bedrijf onrechtmatig heeft gehandeld. Daarna moet een gedupeerde zelf de schadevergoeding regelen.
Kosten procedure wegen niet op tegen gelede schade
De praktijk laat zien dat het niet altijd even makkelijk gaat. Soms wegen de kosten van een individuele procedure niet op tegen de geleden schade. Nu kan een belangenorganisatie een groep gedupeerden al helpen om bijvoorbeeld een schikking te regelen zodat zij hun schade vergoed krijgen. Maar als de schadeveroorzaker niet meewerkt, staan gedupeerden alsnog met lege handen en moeten zij het alleen opknappen. Dat verandert.
Voorkomen van eindeloze rechtszaken
Straks kan de hele zaak in één gezamenlijke procedure bij de rechter worden afgewikkeld. Dat is eenvoudiger en bespaart tijd en geld. Partijen krijgen in één keer duidelijkheid. Daarmee komt er voor een grote groep gedupeerden een oplossing en kan de zaak worden afgedaan. Dit voorkomt ook eindeloze rechtszaken.
Rechtsbescherming gedupeerden
Ook is er voor sommige schades een veelheid aan belangenorganisaties waarvan de kosten en financiering vaak onduidelijk zijn. Gedupeerden en aangesproken partijen weten dan niet welke organisaties betrouwbaar zijn en voor wie zij opkomen. Daarom biedt de nieuwe wet gedupeerden voldoende rechtsbescherming. Niet iedere belangenorganisatie kan zomaar aan de slag om een claim in te dienen. Organisatie en financiën moeten op orde zijn. Gedupeerden weten zo aan wie ze hun belangen toevertrouwen.
Belangenorganisaties kunnen bestaande organisaties zijn zoals Consumentenbond of VEB of speciaal opgerichte organisaties (ad hoc) voor een bepaalde collectieve vordering (“Stichting woekerpolisclaim”). Zij starten een procedure voor hun achterban.
Collectieve vordering
Tot slot komt er een centraal register voor collectieve vorderingen. Zo kunnen gedupeerden en de belangenorganisaties die voor hen opkomen beslissen of zij voor dezelfde gebeurtenis ook een collectieve vordering willen instellen. De Raad voor de rechtspraak wordt de houder van het centrale register. Het register is openbaar en dus voor iedereen toegankelijk.
Rijker Verantwoorden
Communicatie speelt een belangrijke rol bij de bewustwording ten aanzien van schadevergoeding bij massaschade. Rijker Verantwoorden is een instrument dat door RONT Management Consultants is ontwikkeld in samenwerking met de Politieacademie in opdracht van de Politie. Rijker Verantwoorden vraagt om het onderhouden van de relatie met tal van stakeholders. Kort samengevat gaat het om publiek, politiek, partners en de eigen organisatie. In al die relaties is het van belang om zichtbaar te maken wat je doet en daaraan ook betekenis te geven. Op deze manier kan verantwoording worden afgelegd over het schadevergoeding bij massaschade.
Meer weten?
- Op de opleiding Integraal toezichthouder handhaving leer je hoe je het toezicht en de handhaving organiseert in jouw gemeente.
- Op de cursus Bestuursrechtelijk handhaven leer je hoe je misstanden in jouw gemeente voorkomt dan wel bestrijdt.
- Op de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leer je van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor jouw uitvoeringspraktijk.
- Op de cursus APV & Bijzondere Wetten leer je welk juridisch instrumentarium je tot jouw beschikking hebt om de leefbaarheid en veiligheid in wijken en buurten te waarborgen.
