Bibob beleid
Illegale hennepkwekerijen, vastgoedcriminaliteit, mensenhandel, witwaspraktijken… Criminelen verplaatsen zich van de onder- naar de bovenwereld. Ze gebruiken plaatselijke infrastructuren en faciliteiten. De Wet bevordering integriteitsbeoordelingen openbaar bestuur (Wet bibob) heeft als doel te voorkomen dat de overheid, door het verlenen van vergunningen, het verstrekken van subsidies of het gunnen van overheidsopdrachten onbedoeld criminele activiteiten faciliteert. Uit onderzoek van de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid van het ministerie van Veiligheid en Justitie blijkt dat een grote groep gemeenten nog geen bibob beleid hebben opgesteld of slechts beperkt gebruik maakt van de wet bibob. Hierdoor bestaat het risico dat deze gemeenten onbedoeld criminele activiteiten faciliteren.
Landelijk Bureau Bibob
Het Landelijk Bureau Bibob is onderdeel van Justis en voert op verzoek van bestuursorganen integriteitscreeningen uit aan de hand van de wet Bibob. Het Bureau is door de jarenlange onderzoekservaring uitgegroeid tot het expertisecentrum op het gebied van de wet Bibob. Tot op heden zijn het met name de grote gemeenten die de screeningsautoriteit van het ministerie van Veiligheid en Justitie benutten. Momenteel maken ongeveer 200 gemeenten gebruik van de kennis en expertise van het Landelijk Bureau Bibob. Daar staat tegenover dat de helft van gemeenten de wet Bibob niet of slechts beperkt toepast. Deze, veelal kleine gemeenten, lopen daarmee een dubbel risico.
Risico’s bij het ontbreken van bibob beleid
“Kleinere gemeenten moeten zich realiseren dat het verlenen van een vergunning aan een onderneming die aan de slag wil gaan met witwassen, terugslaat op hun eigen integriteit. Minister Opstelten zei deze zomer niet voor niets dat de integriteit van het bestuur het beste te waarborgen is als alle bestuurders de wet Bibob actief en op de juiste wijze toepassen. Burgemeesters onderkennen onvoldoende dat er overal criminaliteit is. Criminelen zijn erg creatief. Burgemeesters denken te gauw: dat is een bekende, ik ken hem van de voetbalclub, dus het zit wel goed. Als bestuurder moet je daar afstand van nemen. Je moet niet denken: In Amsterdam, daar heb je criminaliteit, maar niet bij mij in het oosten of het zuiden of het noorden van het land. Kleinere gemeenten moeten zich oriënteren op wat er speelt” aldus Carol Verheij, directeur van de dienst Justis, de screeningsautoriteit van het ministerie van Veiligheid en Justitie op het terrein van integriteit.
Regionale Informatie en Expertise Centra
In 2009 is een landelijk netwerk van Regionale Informatie en Expertise Centra opgezet. Inmiddels zijn er tien RIEC’s in Nederland. De RIEC’s zijn er om het gebruik van de wet Bibob te bevorderen en te verbeteren. Deze centra ondersteunen gemeenten en provincies in het voeren van samenhangend en risicogericht beleid. Daarnaast kunnen zij gemeenten en provincies concreet helpen bij het eigen onderzoek.
Meer weten?
Op de opleiding bibob coördinator leert u hoe u de wet Bibob toepast in uw gemeente.