Van zombiegeweren tot cyborginsecten: de toekomst van oorlogvoering

Vroeger was oorlog voeren redelijk eenvoudig. Veldslagen bestonden uit twee tegenover elkaar staande massa’s voetstrijders die met zwaarden en schilden op elkaar af stormden. De redenen van conflicten waren ook niet zo ingewikkeld als nu. In deze moderne wereld hebben we te maken met cyberaanvallen, guerrillastrijd en asymmetrische oorlogsvoering. De conflicten zijn mondiaal en zo ingewikkeld geworden dat het geen wonder is dat we het niet meer begrijpen. De militaire technologie gaat steeds meer lijken op sci-fi films; van insectendrones die instructies opvolgen tot bijna bovenmenselijke soldaten in exoskeletten. Dan hebben we het nog niet eens gehad over de zombiegeweren en plasma-krachtvelden. Het is fascinerend en angstaanjagend tegelijk. In dit artikel nemen we een kijkje bij een paar sci-fi-stijl militaire technologieën die momenteel in ontwikkeling zijn.

Richard van Hooijdonk, Trendwatcher en Futurist bij BNR Nieuwsradio en Nyenrode University en spreker op het Cyber Security Event 2016.

Zombiewapens die het voorzien hebben op de menselijke psyche

Als onderdeel van de militaire aanbestedingsplannen voor 2011-2020 heeft de Russische minister van defensie Anatoly Serdyukov een verklaring afgegeven over de ontwikkeling van een elektromagnetisch wapen dat de hogere cognitieve functies van de hersenen kortsluit. Deze psychotronische wapens mikken op de menselijke psyche met als doel de hersenfuncties te beïnvloeden en verwarring te zaaien. In Rusland en de VS wordt al sinds de vijftiger jaren onderzoek gedaan naar elektromagnetische wapens. Deze onderzoeken hebben aangetoond dat laagfrequente straling invloed kan hebben op hersencellen en psychische toestanden waardoor je mensen kunt veranderen in volgzame zombies. De technologie is er en wordt misschien binnenkort wel voor oorlogsvoering gebruikt.

De (bijna) niet-dodelijke ‘Thunder Generators’ blazen je trommelvliezen op

Niet-dodelijke wapens worden al vele jaren gebruikt voor onder andere crowd control. Een van deze wapens is de door het Israëlische bedrijf PDT Agro ontwikkelde Thunder Generator of ‘Dondergenerator’. Het is een machine die mensen met letterlijk oorverdovende knallen en drukgolven desorienteert en verdooft. Het geluidskanon werd aanvankelijk ontwikkeld om als vogelverschrikker te fungeren maar wordt nu – na wat aanpassingen – voor militaire en paramilitaire doeleinden ingezet. De Thunder Generator maakt gebruik van pulse detonatie-technologie en kan tot wel honderd ontploffingen per minuut veroorzaken. Op vijftig meter afstand kunnen de schokgolven je trommelvliezen opblazen maar op tien meter afstand worden je longen en hersenen dusdanig onder druk gezet dat de dondergenerator toch ook een gruwelijke dood kan veroorzaken.

Slimme, zelfsturende kogels die bewegende doelwitten achterna gaan

In het EXACTO (Extreme Accuracy Tasked Ordnance) programma van DARPA wordt gewerkt aan de ontwikkeling van slimme .50 kaliber kogels. Deze zelfsturende munitie kan door middel van computerbegeleidings-technologie zelfs een ongeoefende schutter omtoveren in een ervaren sniper. De kogel kan tijdens de vlucht – ook rekening houdend met omgevingsfactoren zoals wind en regen – van richting veranderen en bewegende doelwitten met extreme precisie raken. Het feit dat EXACTO in een .50 kaliber wapen geladen kan worden is een grote doorbraak en maakt diverse toekomstige uitbreidingen mogelijk. Je kunt daarbij denken aan machinegeweren maar ook grote raketten; een toch wel angstaanjagende gedachte.

Iron Man-pak geeft soldaten robotachtige boost op het slagveld

Het Amerikaanse leger werkt al een tijdje aan de TALOS (Tactical Assault Light Operator Suit) – een robotachtig, kogelvrij eksoskelet dat vergelijkbaar is met het pak uit de Iron Man films. Het pak bestaat uit diverse lagen sterke materialen waar sensoren en dunne vloeibare lagen op basis van nanotechnologie tussen zitten. Zodra deze lagen door bijvoorbeeld een kogel geraakt worden, vormen de deeltjes een verhard pantser. Intussen meten de sensoren ook de hartslag, lichaamstemperatuur en hydratielevels van de soldaat. Verder heeft de TALOS een helm met geïntegreerde technologie waarmee de communicatiemogelijkheden en visuele capaciteiten van de soldaat verbeterd worden. Ook helpen hydrolische armen en benen de soldaat om bijna bovenmenslijk snel en soepel te reageren. Daarnaast kan het exoskelet uitgerust worden met electronica waarmee angstgevoelens of pijn onderdrukt worden zodat de soldaat een nog effectievere moordmachine wordt – een soort real-life Iron Man.

Radiografisch bestuurbare cyborginsecten en minidrones die zich op hoogspanningslijnen opladen

In een ander recent DARPA project worden cyborginsecten ontwikkeld die op afstand door mensen kunnen worden bestuurd. Hiervoor worden insectenlarven geoogst en van elektrische circuits voorzien. Tijdens het metamorfoseproces van larve naar volgroeid insect wordt het circuit in het zenuwstelsel van het beest geintegreerd. Op die manier wordt het mogelijk om het insect radiografisch te besturen. Voorzien van bewakingsapparatuur, kunnen de insecten worden ingezet om oorlogsgebieden te onderzoeken – tot op anderhalve meter afstand – en belangrijke intel te verzenden zonder ooit te worden opgemerkt. Het concept wordt Cybug System of ook wel Hybrid Insect Micro Electro Mechanic System (HI-MEMS) genoemd.

In een ander cyborg-type insectenproject – ditmaal door AetherMachines – is een microluchtvoertuig met dubbele rotors en een bungelend lichaam ontwikkeld. Deze 3D-geprinte drone landt en stijgt verticaal op en door middel van ultrasone sensoren en versnellingsmeters is het droneinsect in staat om op draden of takken te ‘zitten’. Op een vlakke ondergrond stellen de rotors het beest in staat om rond te krabbelen en gebouwen in te kruipen. Het futuristische insect kan maar tien minuten in de lucht blijven maar kan zijn batterijen op een hoogspanningslijn binnen veertig minuten weer opladen – terwijl hij observeert en videobeelden verzendt. De insecten van  Aethermachine zijn ook bewapend en kunnen zelfs met kernkoppen worden uitgerust.

Kunnen we schokgolven afweren met plasmakrachtvelden?

Met bedreigingen als zelfsturende kogels en insectendrones die wapens op je afvuren, hebben we ook nieuwe manieren nodig om onszelf te beschermen. Nog niet zo lang geleden heeft (miltaire) vliegtuigbouwer Boeing een patent toegewezen gekregen voor een plasmakrachtveld dat door middel van lasers, elektriciteit en microgolfstraling schokgolven blokkeert om schade aan gebouwen voertuigen, schepen en vliegtuigen te voorkomen. Het schild biedt uiteraard ook bescherming aan legertroepen op vijandig grondgebied. Het Star Wars-achtige plasmakrachtveld is een systeem dat naderende schokgolven van explosies met sensoren waarneemt. Het meent ook de snelheid en het type raket of ander explosief om vervolgens ‘tegengas’ te kunnen geven met de electriciteit en lasertechnologie. Hierdoor wordt de schok gedempt en neemt de impact ervan af. Het krachtveld is voorlopig echter nog niet in staat om directe impact te voorkomen of bescherming te bieden tegen granaatscherven.

Pas op voor de kunstmatig intelligente killer robots

Tijdens de International Joint Conference on Artificial Intelligence hebben meer dan 20.000 specialisten, waaronder gerespecteerde namen als Stephen hawing, Elon Musk en Bill Gates zich in een open brief uitgesproken over de gevaren van de snelle ontwikkeling van de kunstmatige intelligentie en robotica. Met name de LAWS (dodelijke autonome wapensystemen zoals drones of killer robots) veroorzaken veel verontrusting. Hoewel robotsoldaten voordelen hebben (ze hebben geen eten of slaap nodig, ze zijn emotieloos dus onverschrokken en ze zijn snel, accuraat en niet te stoppen) zou oorlogvoeren door deze systemen ook laagdrempeliger worden. De brief roept landen over de hele wereld op om een internationale KI wapenwedloop te voorkomen omdat er een reële dreiging bestaat dat deze wapens ook voor sinistere doeleinden gebruikt worden. Het feit dat er tegelijkertijd ook een anti-robot wapenwedloop plaatsvindt waarin computervirussen en elektronische pulsbommen worden ontwikkeld om KI robots mee uit te schakelen is een extra bevestiging van de ernst van de ontwikkelingen.

We moeten de balans van kunstmatige intelligentie laten doorslaan naar het voordeel van de mensheid

Nu robotica en LAWS zich steeds sneller ontwikkelen is het geen verrassing dat de giganten uit de techwereld ons waarschuwen voor kunstmatige intelligentie in het leger. Vooralsnog worden robots echter grotendeels gemaakt om de mensheid ten goede te komen maar we moeten de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten houden en de balans van kunstmatige intelligentie laten doorslaan naar het voordeel van de mensheid.

Meer weten?

Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (religieuze) radicaliserende groeperingen voorkomt.

Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u dwingende groepsculturen herkent en opvang en hulpverlening biedt aan uittreders van dwingende groepen.

Op het Cyber Security Event 2016 hoort u hoe u uw organisatie beschermt tegen cybercrime en datalekken.