SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
“Leerlingen die kwetsbaar zijn om op latere leeftijd in de drugscriminaliteit te belanden, zijn vaak al zichtbaar op de basisschool. Het is dan ook goed dat onderwijs steeds meer wordt betrokken bij de aanpak van drugscriminaliteit”, aldus Jan van Wijck en Henk Goldsteen. Jan en Henk zijn projectleider en interventieadviseur bij het programma Straatwaarde(n). Zij adviseren en ondersteunen gemeenten in Midden-Nederland over het voorkomen van jonge aanwas in de drugscriminaliteit. Welke signalen kunnen onderwijsprofessionals herkennen om jonge aanwas te voorkomen?
Tekenen van kwetsbaarheid voor drugscriminaliteit worden zichtbaar op de basisschool
De basisschool moet meer aandacht hebben voor leerlingen die kwetsbaar zijn om (op latere leeftijd) betrokken te raken bij drugscriminaliteit. Afwijkend gedrag is namelijk soms al zichtbaar op de basisschool. “Onderwijsprofessionals moeten allereerst weten waar ze bij leerlingen op moeten letten. Vervolgens zijn ze vaak handelingsverlegen. Ze willen wel, maar weten niet altijd wat hun rol en taak is als ze betrokkenheid bij drugscriminaliteit vermoeden”, aldus Jan en Henk.
Vijf signalen van jonge aanwas
De afgelopen jaren zijn er diverse onderzoeken gedaan naar risico- en beschermende factoren omtrent jonge aanwas in de drugscriminaliteit. Je denkt hierbij aan het onderzoeksrapport ‘Dealers in de dop’, waarin onder andere de volgende signalen worden omschreven:
- Verwondingen met een onduidelijke oorzaak
- Aantreffen op een plek ver weg van huis
- Een toenemend aantal leugens en smoesjes
- Een toename in agressief gedrag of taalgebruik
- Omgang met oudere jongeren
Deze factoren helpen (onderwijs)professionals om jonge aanwas in de drugscriminaliteit op tijd te signaleren. Stel, je signaleert iets en hebt een vermoeden van betrokkenheid. Hoe handel je dan?
Aanbevelingen om jonge aanwas te voorkomen
Het programma Straatwaarde(n) heeft het rapport ‘(On)zichtbare beelden van jonge aanwas in de drugscriminaliteit’ gepubliceerd. Hierin staan aanbevelingen om jonge aanwas tegen te gaan, onder andere voor scholen. Je denkt hierbij aan:
- Zoek samen met de kwetsbare jongeren naar manieren om hun weerbaarheid tegen de aantrekkingskracht van drugscriminaliteit te versterken. Verken reële alternatieven die bijdragen aan een positief toekomstperspectief.
- Geef bij de transitie van basis- naar middelbare school toelichting over de nieuwe kwetsbaarheden en verantwoordelijkheden. Deze transitie is een belangrijke bron van onzekerheid.
- Train ouders en andere rolmodellen om de sociale weerbaarheid te versterken. Ga hierbij de dialoog aan en creëer een netwerk van ouders en organisaties die elkaar kunnen helpen.
Betrek het onderwijs bij de aanpak van drugscriminaliteit
“Wij adviseren aan bijna alle gemeenten om te investeren in onderwijs en daarmee in preventie. Het is voor gemeenten belangrijk om met scholen te werken aan bewustwording en handelingsbekwaamheid”, aldus Jan en Henk. “De ontwikkeling dat er steeds meer lokale, regionale en landelijke aandacht is om onderwijs te betrekken bij de aanpak van drugscriminaliteit is dan ook goed. De werkdruk op scholen is hoog, daarom proberen wij scholen op een laagdrempelige manier te betrekken. Zet bijvoorbeeld het preventieve lesprogramma ‘Kapot Sterk’ of de beslisboom ‘Drugs op School’ in. Deze tools helpen professionals om signalen te herkennen en bieden handvatten om de signalen op te volgen”.
Voorkom dat jongeren in de criminaliteit belanden
Jan en Henk voeren met het programma Straatwaarde(n) lokale onderzoeken uit naar de aard én omvang van jonge aanwas in de drugscriminaliteit. Zij ondersteunen daarnaast zowel preventieve als repressieve interventies. Wil jij weten hoe zij dit doen? Bezoek dan hun praktijklab tijdens het congres Jonge aanwas uit de criminaliteit van SBO! Je leert dan hoe zij drugscriminaliteit aanpakken en je deelt kennis en ervaringen met elkaar uit.
