“Eten en drinken in zorg kan lekkerder en duurzamer tegen lagere kosten”

Dertig tot veertig procent van de voeding belandt in de kliko in plaats van de maag van de patiënt. Dat kan een stuk beter. Koen Nouws Keij weet hoe.

Koen Nouws Keij is directeur van Diverzio, een stichting die acht jaar geleden is opgericht om eten en drinken in de zorg te verbeteren. Nouws Keij: “Voeding verhoogt de weerstand en kan bijdragen aan een versneld herstel van de patiënt. Daarnaast kan een maaltijd een prettig moment van de dag zijn. Een sociaal moment, waarop je anderen treft en spreekt en waarop je geniet van de smaak van lekker eten. Kortom: een moment om naar uit te zien. Maar zo wordt voeding in de zorg niet altijd beleefd. Te vaak nog wordt voeding door instellingen gezien als een kostenpost – en patiënten merken dat. Voeding in de zorg heeft vaak weinig smaak, waardoor het ook niet goed wordt gegeten. En als het dan in de kliko belandt, is het letterlijk weggegooid geld.”

Breed programma

Nouws Keij stak destijds zijn licht op bij mensen die in de zorg werken, maar ook bij mensen met een technologische of bedrijfskundige achtergrond en mensen uit de communicatie. “We zijn gaan kijken of we die trend konden keren en ontwikkelden menu’s maar ook een cursusprogramma en online applicaties met als doel dat goed, lekker en duurzaam eten en drinken beschikbaar was voor kwetsbare mensen. Kortom: een breed programma.”

Op diverse locaties (=zorginstellingen) werden praktijkprogramma’s ontwikkeld en getest. “Het idee is dat we daarmee een hoofd keuken, een inkoper maar ook een bestuursvoorzitter kunnen helpen de slag naar lekkerder en gezonder eten in de zorg te maken. Een goed voorbeeld is het programma ‘Duurzaam gezond aan tafel’ voor de zorg. Daar hebben meer dan honderd organisaties aan meegedaan. Binnen een jaar tijd zetten ze flinke stappen vooruit; denk aan duurzamer eten van hogere kwaliteit, minder verspilling en meer gebruik van streekproducten. En dat alles – voor alle duidelijkheid – binnen bepaalde budgetten.”

Grotere tevredenheid, lagere kosten

De resultaten liegen er niet om. “Op sommige plaatsen is de maaltijdtevredenheid gestegen tot een acht of meer. Ook slaagden veel partijen erin om de verspilling van voedsel – die in de zorg op dertig tot veertig procent ligt – terug te dringen tot onder de twintig en soms tot onder de tien procent. Ook kopen deze organisaties duurzamer in en vaak lokaal: bij telers en boeren in de regio. Verder heeft ons programma bij de deelnemende organisaties tot een flinke besparing in geld geleid. Eén partij is zelfs 400.000 euro goedkoper uit. Alles bij elkaar heeft ons programma nu een besparing opgeleverd van ruim vijf miljoen euro.”

Als het aan Nouws Keij ligt, bieden zorginstellingen meer gerechten op maat aan. “Als iemand slikproblemen heeft of als gevolg van een operatie tijdelijk bijna niks proeft, kun je nog zo lekker koken, maar dan sluit het eten niet aan op het smaakprofiel van de patiënt. Dat is een veelgemaakte fout. Keukens zouden gastgerichter moeten koken. Wat je ook vaak ziet: mexicomix, een mix van wortel, mais, tuinerwten, gebroken bonen en rode paprika. Best gezond, maar zoiets moet je niet voorschotelen aan een dame van 85. Geef die gewoon Hollandse pot.” Meer zelf koken levert ook meer arbeidsvreugde voor de keukenbrigade op, aldus Nouws Keij. “Veel koks staan nu continu gaatjes in folie te prikken en kant-en-klaar-maaltijden op te warmen. Laten we gewoon goed, lekker en gezond eten maken van goede producten, liefs uit de regio. Dat is beter voor iedereen.”

Kijk voor meer informatie op diverzio.nl en op duurzaamgezondaantafel.nl.

Koen Nouws Keij is een van de sprekers op het Congres Food, Health & Technology, 30 mei 2018, Congrescentrum Achmea Zeist.