Toekomstbestendige ziekenhuisfinanciering: meer nodig dan alleen efficiency

In gesprek met Hans Gellekink, Manager Finance & Control Isala Ziekenhuis.

Welke ontwikkelingen spelen momenteel binnen de financiering van ziekenhuizen?

Ziekenhuizen lijken gevangen te zitten in een ingewikkeld spel. De financiën staan onder druk. Alle rapporten en benchmarks laten zien dat omzetten nauwelijks meer groeien, kosten stijgen en het winstgevendheid niveau van de niet academische ziekenhuizen onder druk staan. De marges waren al minimaal in de zorg en lijken alleen maar verder af te nemen. Met deze afnemende financiële resultaten neemt de financierbaarheid af. Banken en andere financiers staan op zijn zachtst gesproken niet in de rij op het moment dat investeringen om nieuw geld en dus leningen vragen.

Met het nieuwe hoofdlijnenakkoord worden naar verwachting de financiële resultaten in de komende jaren niet beter. In dat nieuwe hoofdlijnenakkoord hebben we het immers nauwelijks meer over groei. Op zijn hoogst kunnen ziekenhuizen nog rekenen op wat inflatiecorrectie.

We worden steeds ouder

Tegelijkertijd laat het demografische beeld zien dat we met zijn allen ouder worden en de vraag naar zorg in de komende jaren verder blijft groeien. We moeten dus als ziekenhuizen meer met minder of met het zelfde doen.

Verandering is noodzakelijk

De combinatie van deze factoren (marges onder druk, moeilijke financierbaarheid, weinig ruimte voor omzetgroei, toenemende zorgvraag) is een gevaarlijke cocktail en kan een bedreiging vormen voor de sector.

We moeten immers als ziekenhuizen meer met minder gaan doen om de betaalbaarheid van het Nederlandse zorg systeem te blijven borgen. Nederlandse ziekenhuizen zijn (Europees) gezien best efficiënt. In alleen maar meer efficiency zit dus de oplossing niet. We hebben echt een verandering c.q. transformatie nodig. Dit vraagt om veranderbereidheid en veranderkracht. We zullen anders en slimmer moeten gaan werken en ons zelf anders moeten organiseren.

Welke drie financiële tips wilt u meegeven aan de zorgmanager van de toekomst?

1. Ziekenhuizen in Nederland kunnen nog best een flinke stap maken richting meer efficiency. Heb daar oog voor. Verdiep je in kostprijzen, benchmarks et cetera en ga op zoek naar verspilling. Benader efficiënt werken niet als ‘besparing & costcutting’, dat geeft geen energie. Optimaliseer processen, doe dingen in 1 keer goed, haal onnodige handelingen uit het proces en bereik daarmee kwaliteitsverbetering en meer efficiency
2. Begrijp dat alleen maar ‘meer efficiency’ niet voldoende is. Anders organiseren van de zorg is onvermijdelijk. We moeten andere en slimmere manieren van werken gaan verzinnen. Denk daarbij aan inzet van IT-oplossingen etc.
3. Kijk om je heen. Overal in Nederland komen de eerste pilots en praktijkervaringen van de grond. Hartzorg thuis, beeldbellen met chronische patiënten et cetera. Kijk om je heen en laat je inspireren. Kom in beweging en durf te experimenteren.

De druk op efficiency, besparingen en de toenemende complexiteit vragen veel van de zorgmanager van de toekomst. Door zich te verdiepen, vakinhoudelijke up-to-date te blijven en continue te zoeken naar een (IT-)innovaties, kan de zorgmanager van de toekomst zijn financiële uitdagingen te boven blijven.