SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Onmisbaar instrument voor een democratie? Of verplichte invuloefening? Over het nut en de noodzaak van de jaarrekening lopen de meningen uiteen. Waar iedereen het wel over eens is, is dat de rol van de controller verandert. David van Hooff, voorzitter van de commissie BBV en één van de sprekers op het seminar ‘Jaarrekeningactualiteiten voor Gemeenten en Provincies’, laat er zijn licht over schijnen.
Hebben technologische ontwikkelingen eraan bijgedragen dat jaarrekeningen nu efficiënter tot stand komen?
‘Ja en nee. Dankzij nieuwe technologieën zoals E-facturatie en het digitaal accorderen belanden steeds meer gegevens automatisch in de administratie. Minder handmatige invoer dus. Dat scheelt tijd en het scheelt fouten. Maar of de jaarrekening daardoor veel sneller klaar is, waag ik te betwijfelen. Een jaarrekening is vaak een dik boekwerk met veel tekst. Het college of Provinciale Staten wil vaak uitgebreid vertellen over wat er is bereikt, maar ook over wat er niet is gedaan en waarom niet. Die tekst is afkomstig van meerdere bronnen en er moet goed worden gecontroleerd of de tekst strookt met het verhaal dat de cijfers vertellen. Daarom heeft een jaarrekening nog altijd een behoorlijk lange doorlooptijd.’
Wat betekent dit voor de rol van de controller?
‘Veel data worden tegenwoordig ondergebracht in de cloud. Die werkwijze roept vragen. Hoe betrouwbaar is de opslag? Wat betekent werken in de cloud voor de integriteit van de data? Hoe zit het met de privacy? En hoe weten we zeker dat de organisatie die de data voor ons bewaart ook doet wat hij belooft? Als controller zul je moeten weten welke risico’s je loopt. Misschien moet je andere contracten gaan afsluiten of assurance halen bij een IT-auditor.’
Over welke nieuwe competenties moet een controller hiervoor beschikken?
‘Wat blijft is dat een controller verstand heeft van cijfers. Hij moet weten hoe ze tot stand komen, hoe hij kan zien dat ze betrouwbaar zijn en hij moet ze kunnen interpreteren. Wat nieuw is, is dat hij verstand moet hebben van ICT. Ook moet hij op de hoogte zijn van wet- en regelgeving en omgevingsgevoelig zijn. De afgelopen jaren heeft de Autoriteit Persoonsgegevens meerdere organisaties een tik op de vingers gegeven omdat ze de AVG niet goed naleefden. Je zult moeten weten welke eisen worden gesteld aan goed databeheer en die kennis moeten delen met de rest van de organisatie en mensen ervan overtuigen dat het nuttig en nodig is om goed met data om te gaan. Dat vereist weer communicatieve vaardigheden, waaronder overtuigingskracht. Vroeger deden controllers het leeuwendeel van hun werk achter hun eigen bureau. De controller van nu moet meer de organisatie in.’
Maakt dat het vak van controller leuker?
‘Ik vind van wel. Het maakt je vak sowieso breder. Als controller moet je meer de regie pakken.’
Wat denk je dat de grootste uitdaging gaat zijn voor controllers de komende jaren?
‘Het op peil houden van de kennis. Er is veel kennis over gemeentefinanciën in Nederland, maar die kennis is vooral aanwezig bij oudere ambtenaren. Daarvan gaan er de komende jaren veel met pensioen. Gemeenten zullen goede nieuwe mensen moeten aantrekken om kwaliteit te kunnen blijven leveren. Kennis van IT is nodig, maar IT is in feite niet meer dan een hulpmiddel. Kennis van het vak is en blijft één van de kerncompetenties van de controller.’
Jaarrekening: verplichte invuloefening of nuttig instrument?
‘Dat ligt er een beetje aan. Een ambtelijke organisatie ziet het misschien als een jaarlijks verplicht nummertje. Maar als de cijfers kloppen en als de teksten bondig, overtuigend en helder zijn en de cijfers goed duiden, is een jaarrekening een bijzonder nuttig democratisch instrument.’
David van Hooff is voorzitter van de commissie BBV Besluit, Begroting en Verantwoording (BBV), de commissie die gaat over de jaarverslaggeving van gemeenten en provincies.
Meer weten?
Op 18 november krijg je tijdens de 16e editie van het seminar Jaarrekeningactualiteiten Gemeenten & Provincies alle regelgeving, inzichten en actualiteiten voor het opstellen van de jaarrekening!
Met dit jaar extra aandacht voor deze actuele thema’s:
- BBV: updates, ontwikkelingen en wijzigingen
- De impact van COVID-19 op de jaarrekening 2021
- PFAS, stikstof en grondexploitatie
- De rechtmatigheidsverantwoording 2021; ben je in control?
- Risicobeheersing bij inzet van algoritmen
In één dag ben je volledig op de hoogte en kun je direct aan de slag met jouw jaarrekening!
Download brochure
