Uitdagingen en risico’s van asbest voor woningcorporaties

In aanloop naar het Nationaal Asbest Congres op 31 oktober 2013 vroegen wij enkele sprekers alvast in te gaan op een aantal thema’s van die dag. Hieronder de visie van:

• Eva Engel, adviseur, namens Aedes

Wat zijn de grootste uitdagingen voor woningcorporaties op het gebied van asbest?

De grootste uitdaging is de aanwezigheid van asbest in kaart brengen. Dit heeft een grote inpakt. Het bouwkundige asbest kan nog relatief gemakkelijk in kaart gebracht worden. Door een/aantal woningen in een complex te bezoeken en door in het archief te duiken. Maar asbest was een materiaal wat ook hier en daar tijdens herstelwerkzaamheden of een renovatie gepakt werd, bijvoorbeeld; ergens opeens een strookje nodig, en er stond nog een eternit plaat in de buurt. Dus heel veel asbest is zonder dat ook maar ergens omschreven waar toegepast. Ook bewoners hebben zelf lopen klussen of bewonerstoepassingen aangebracht (gevelkachel/vloerzeil). Dit zou betekenen een 100% inspectie. Maar dat is kostentechnisch een enorme inpact.

Dus door een steekproef en daarbij goede communicatie naar de bewoner over waar het asbest zit met een waarschuwing dat dit toch ook kan betekenen dat er nog ergens anders asbest aanwezig is. Om het hele woningbezit van voor 1994 in kaart te brengen en deze huurders te informeren is een enorme inhaalslag die veel tijd en energie gaat kosten. 

Daarnaast is vervolgens een heel belangrijk aspect het feit dat wanneer het asbest betreft, dit niet een eenmalig project is. Gezien het feit dat we asbest niet direct hoeven te saneren (tenzij het een risicovolle toepassing is) betekent dit dat we over 50 jaar nog steeds tegen asbest aanlopen. De organisatie moet zich hiervan bewust zijn. Het is daarom van belang dat iedereen die in de organisatie ermee te maken kan krijgen weet waarom het gaat en wat er van hem verwacht wordt. Dit is belangrijk, dit bewustwordingsproces, om te beginnen bij het management.

Waar liggen de risico’s en in welke hoek kunnen mogelijke oplossingen gevonden worden?

Doordat er onvoldoende kennis binnen een organisatie is, kunnen er verkeerde keuzes gemaakt worden en kan het gebeuren dat bijvoorbeeld een gemeente de regie overneemt en de corporatie zelf alle grip op de uitvoering kwijt is. Wanneer men met onzekerheid en onrust te maken krijgt betekent dit over het algemeen dat er “onzin onderzoekjes” uitgevoerd moeten worden om bewoners gerust te stellen (Deze onderzoeken zijn kostbaar en € 3.000-€10.000 is zo uitgegeven aan een inventarisatie (per woning)).

Belangrijk is dus om te zorgen dat er voldoende kennis in huis is om zelf de risico’s te kunnen beoordelen en adequaat te kunnen handelen op basis van vooraf afgesproken kaders en uitgangspunten.

Medewerkers die in woningen komen moeten minstens asbest kunnen herkennen. En daarnaast dat vervolgens weten hoe te handelen, waarbij bestaande processen  (mutatie/reparatie) hierop ingericht zijn.

Daarnaast is het goed om één of meerdere medewerkers tot asbest deskundige op te leiden. Zodat deze betrokken wordt bij grotere uitvoering, zeker als er een incident is of het wat ingewikkelder wordt.