Grote veranderingen in de dagelijkse praktijk van waterbeheerders

In aanloop naar de opleiding ‘Actueel inzicht in waterbeheer- en beleid’ interviewden we Mr. dr. ir. Jasper van Kempen. Jasper is Senior Juridisch Adviseur, Rijkswaterstaat en Research-fellow, Utrecht Centre for Water, Oceans and Sustainability Law

In hoeverre hebben de Europese richtlijnen invloed op het waterbeheer in Nederland?

Europese richtlijnen (en dan met name de Europese Kaderrichtlijn Water, KRW) bepalen het waterbeheer in Nederland in zeer grote mate. De KRW heeft bijgedragen aan een benadering waarbij het oppervlaktewater beheerd wordt op het niveau van stroomgebieden. Dit zie je bijvoorbeeld terug in de organisatie van waterschappen, waarvan de geografische grenzen op (deel)stroomgebieden zijn gebaseerd. Daarnaast heeft de introductie van de programmatische aanpak, met zijn zesjaarlijkse stroomgebiedbeheerplannen en bijbehorende maatregelenprogramma’s, monitoringverplichtingen en verplichte publieke participatie, geleid tot een uitgebreide organisatorische operatie van wederzijdse afstemming tussen het Rijk, provincies, waterschappen en buitenlandse overheden, alsook met het publiek. Meer inhoudelijk hebben de ecologische eisen die voortvloeien uit de KRW geleid tot een grotere nadruk op de ecologische component van de waterkwaliteit, uitmondend in grote herstelprojecten als de aanleg van natuurvriendelijke oevers, vispassages, hermeandering, etc.

Wat voor invloed gaat de nieuwe Omgevingswet in de praktijk hebben op het waterbeheer in Nederland?

Over deze vraag denk ik dagelijks na gezien mijn betrokkenheid bij de totstandkoming van die wet. Er gaat ontegenzeggelijk heel veel veranderen in de dagelijkse praktijk van waterbeheerders. De exacte gevolgen van deze wet worden in grote mate bepaald door de inhoud van de daaronderliggende regelgeving. Deze regelgeving is momenteel nog in ontwikkeling, waardoor ik niet concreet in kan gaan op deze veranderingen. Deze veranderingen zijn namelijk ofwel nog niet openbaar, ofwel nog aan verandering onderhevig. In grote lijnen kan slechts gezegd worden dat decentrale waterbeheerders meer eigen bevoegdheden en verantwoordelijkheden krijgen en dat waterbeheerders in het algemeen een meer proactieve opstelling zullen moeten vertonen in hun passieve beheer, om hun taken effectief te kunnen blijven uitoefenen. Daarbij zal veelvuldiger dan nu het geval is, de samenwerking gezocht moeten worden. Binnen Rijkswaterstaat zijn wij nu de eerste stappen aan het zetten om een uitgebreid implementatietraject te starten, inclusief opleidingen, om alle nieuwigheden zo goed mogelijk te laten landen bij de mensen die daar in hun dagelijkse praktijk mee te maken krijgen.

Kun je een aantal tips noemen op juridisch vlak voor professionals die zich bezighouden met waterbeheer?

1. Verdiep je in de Omgevingswet en in de daaronder liggende algemene maatregelen van bestuur. Op veel vlakken wordt de juridische waterwereld heel erg anders.
2. Verbreed je kennis met informatie over aanpalende disciplines als chemie, ecologie, waterstaatkundig beheer, dijkbeheer, etc. Juridische watervragen zijn altijd gerelateerd aan heel praktische, vaak technische onderwerpen. Zonder een zekere basiskennis op die gebieden is het heel moeilijk effectief juridisch te kunnen adviseren.
3. Keer telkens terug naar artikel 2.1 van de Waterwet: de doelen waarop de wet gericht is. Alle besluiten die waterbeheerders nemen dienen uiteindelijk daarop terug te leiden te zijn. Volg in dat licht ook de jurisprudentie van de Raad van State over de reikwijdte van die doelen. Die heeft grote invloed op de belangen die bij beschikkingen meegewogen kunnen worden.

Auteur: Mr. dr. ir. Jasper van Kempen adviseert Rijkswaterstaat en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu over toepassing van het Europese en Nederlandse waterrecht, in het bijzonder op het gebied van de chemische en ecologische waterkwaliteit. Een belangrijk deel van dit werk betreft ook de totstandkoming van de uitvoeringsregelgeving onder de Omgevingswet. Daarnaast is Jasper (met een 0-aanstelling) verbonden aan de Universiteit Utrecht, waar hij onderzoek doet op het terrein van het Europese waterkwaliteitsrecht.

Opleiding Actueel inzicht in waterbeheer- en beleid

Jasper is als docent aanwezig op de Opleiding Actueel inzicht in waterbeheer- en beleid . Hier vertelt hij in module 4 alles over Waterwetgeving:

• Europese waterrichtlijnen (onder andere KRW)
• Implementatie daarvan in Nederlands recht
• Richtlijn Overstromingsrisico’s (ROR)
• Actuele ontwikkelingen Omgevingswet
• Overzicht Waterwet (nadruk op waterkwaliteit)

Bekijk het programma

 

Tevens interessant voor u:

3-daagse cursus Waterwetgeving