Vier voorwaarden voor afvalmanagement in een circulaire economie

We staan voor grote uitdagingen binnen afvalmanagement. Wereldwijd verzamelen we maar 67% van al het afval, dus 33% wordt gedumpt. Een reden hiervoor is het feit dat een derde van de planeet geen goed afvalmanagementsysteem heeft, waardoor 91% van de grondstoffen verspild worden. Wat zijn uitdagingen van goed afvalmanagement en wat leren we van het Nederlandse model?

Drie uitdagingen binnen afvalmanagement

De afvalsector staat voor drie grote uitdagingen:

• Afvalproductie, de hoeveelheid afval die wordt geproduceerd groeit snel. De verwachting is dat de productie in 2050 70% hoger is dan in 2020. De verwerking en recycling van de groeiende hoeveelheid afval kost steeds meer geld én mankracht. De sector is hier nu niet op ingericht.
• Afvalsamenstelling, huishoudelijk afval is maar een klein deel van het geproduceerde afval. Als er geen goed afvalmanagementsysteem is, is afval scheiden lastig. Dit is een probleem, omdat onder andere elektronisch afval, plastic afval en voedselverspilling extra aandacht vereist.
• Onbeheerd afval, afval wordt vaak illegaal gedumpt. Dit is een gevaar voor de gezondheid van zowel mens als natuur.

Goed afvalmanagement is een voorwaarde om de Europese doelen met betrekking tot duurzaamheid en circulaire economie te behalen. Bovenstaande drie uitdagingen moeten daarom getackeld worden. Het Nederlandse model is een goed voorbeeld van hoe we deze uitdagingen kunnen overkomen.

Vijf elementen van het Nederlandse model

Nederland presenteerde in 2016 een plan om in 2050 volledig circulair te zijn. Afvalmanagement is hier een belangrijk onderdeel van. Het plan bevat vijf belangrijke elementen omtrent afval:

• Afvalhiërarchie, Nederland hanteert een strikte hiërarchie in de manieren waarop zij afval verwerken: weigeren, heroverwegen, verminderen, hergebruiken, repareren, opknappen, herfabriceren, herbestemmen, recyclen, energie herstellen en pas dan de stortplaats.
• Standaarden in afvalverwerking, Nederland hanteert onder andere standaarden voor grondkwaliteit op stortplaatsen, kwaliteit van secundaire materialen en luchtkwaliteit bij verbrandingsovens.
• Coöperatieve aanpak, samenwerking staat centraal bij afvalmanagement in Nederland. Drie onderdelen van de overheid werken samen om een samenhangend plan voor afvalmanagement te realiseren.
• Toenemende verantwoordelijkheid voor producenten, in Nederland zijn producenten verantwoordelijk voor het afval van het eindproduct dat zij op de markt brengen. Je betaalt bijvoorbeeld hogere belastingen bij een lastig recyclebare verpakking.
• Instrumenten om recycling te promoten, Nederland hanteert verschillende soorten belasting voor afvalmanagement. Je denkt hierbij aan extra belasting voor verbranding of stortplaatsen.

Wil je meer weten over het Nederlandse afvalmanagementsysteem? Lees dan over 25 best practices in Nederland in het rapport ‘Waste Management as a catalyst to a Circular Economy’ van Holland Circular Hotspot.

Voorwaarden voor een systeem gebaseerd op dat van Nederland

Wil jij een effectief afvalmanagementsysteem opzetten? Gebaseerd op de Nederlandse aanpak moet het systeem dan aan vier voorwaarden voldoen:

• Implementeer een afvalhiërarchie
• Implementeer standaarden voor afvalverwerking
• Verzamel lastig te verwerken afval apart, zoals plastic of elektronisch afval
• Implementeer belastingen om afvalmanagement te financieren én recycling te promoten

Ontdek meer over actuele ontwikkelingen in de afvalmarkt

Afvalmanagement is een vereiste om een circulaire economie te realiseren. Het helpt om klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen te behalen. Wil jij meer weten over de toekomst van afvalmanagement en actuele ontwikkelingen in deze markt? Meld je dan aan voor de opleiding Afval/Grondstoffen management van SBO! Deze opleiding is ook volledig op maat als Incompany-traject te volgen, om het kennisniveau in jouw hele organisatie te verbeteren.