Examencommissies: maximaal vijf personen

Door Irene Biemond, Teelen Kennismanagement

Nog steeds verbaas ik mij over de grote verschillen die bestaat tussen examencommissies. Bijvoorbeeld: de tijd die een lid van een examencommissie mag besteden aan zijn/haar taken varieert grofweg van twee uur tot twee dagen per week!

Soorten en maten

Tijdens de cursussen die ik geef voor examencommissieleden in het hoger onderwijs kom ik ook andere grote verschillen tegen in de manieren waarop examencommissies zijn georganiseerd en hun taken uitvoeren. De grootte van examencommissies varieert van twee tot soms wel vijftien leden. Sommige examencommissies vergaderen twee keer in de week, sommigen vier keer per jaar. Er zijn examencommissies die 80 studenten ‘bedienen’, maar ik kom ook examencommissies tegen die werken voor 4.000 studenten.

Niet nieuw

De Inspectie van het Onderwijs constateerde in haar rapportage Boekhouder of Wakend oog? uit 2009 ook al dat er grote verschillen zijn in het aantal leden van examencommissies. Indertijd bestond ongeveer 60% van de examencommissies in het bekostigde hbo uit 3 of 4 leden.

Uitdijen

Mijn stellige indruk is dat de examencommissies sindsdien gemiddeld groter zijn geworden. Vanaf september 2015 moet in het gehele hoger onderwijs dan ook nog eens een ‘extern’ lid in de commissie zijn opgenomen*. Op zich een positieve ontwikkeling, maar ik vrees dat dit opnieuw een vergroting van het aantal leden tot gevolg zal hebben. Zorgelijk, wat mij betreft!

Het best

Mijn ervaring is dat de best functionerende examencommissies klein zijn (maximaal vijf personen). Die commissies besteden relatief weinig aandacht aan operationele zaken (omdat hiervoor goed functionerende procedures zijn, waarbij veel operationele taken worden voorbereid door bijvoorbeeld een ambtelijk secretaris), zijn relatief veel bezig met de langere termijn en kwaliteitszorg, hebben een goed contact met het management, laten zoveel mogelijk verantwoordelijkheden in de lijn liggen, zijn goed opgeleid en kijken kritisch naar het eigen functioneren.

Klein maar fijn

Natuurlijk functioneert een examencommissie niet direct beter door het aantal leden te verkleinen. Maar het kan wel helpen om ervoor te zorgen dat de focus op de goede zaken komt te liggen! In 2014 zal de Inspectie van het Onderwijs (weer) een onderzoek uitvoeren naar het functioneren van examencommissies. Ik ben benieuwd of ook hun conclusie is: klein maar fijn!

* De Wet versterking kwaliteitsborgen (inmiddels aangenomen in de Eerste Kamer) geeft universiteiten tot 1 september 2015 de tijd om dit te regelen. De hbo’s moeten dit eerder regelen.

 

Bent u lid van de examencommissie?

Speciaal voor u is de 2-daagse cursus ‘Nieuwe taken en verantwoordelijkheden van de examencommissie volgens de WHW‘ ontwikkeld. U krijgt praktische handvatten, achtergronden en implementatietips. Deze cursus legt een gedegen fundament voor een kwalitatief goede en wettelijk correcte examencommissie.