Wie is aansprakelijk voor gebreken in of aan een bedrijfsgebouw?

In dit artikel deelt Fokko T. Oldenhuis, Honorair Hoogleraar Religie en Recht, Rijksuniversiteit Groningen zijn visie over een tweetal rechterlijke uitspraken die van groot belang zijn voor iedereen die verantwoordelijk is voor het wel en wee binnen grote bedrijfsgebouwen.

In de kern gaan die uitspraken over de vraag wie aansprakelijk is voor gebreken in of aan een bedrijfsgebouw. De wet legt in de eerste plaats de aansprakelijkheid op de eigenaar/bezitter van een gebouw en niet op de huurder of de gebruiker.

Toch is dat niet het hele verhaal. De wet zegt namelijk ook dat als het gebouw bedrijfsmatig wordt gebruikt,  in dat geval niet de eigenaar/bezitter, maar alleen de bedrijfsmatige gebruiker aansprakelijk is voor schade. Omdat die wet betrekkelijk nieuw is (1992 ingevoerd) komt  nú pas rechtspraak op gang over de vraag wanneer er sprake is van bedrijfsmatig gebruik.

In Rb.  Amsterdam 20 november 2019, ECLI:NL:RBAMS:2019:10188 (Val door een rooster in een leidingschacht tijdens uitvoering van brandpreventiewerkzaamheden) gaat het over de vraag wie aansprakelijk is als binnen het gebouw iemand door een losliggend  rooster enkele meters naar beneden valt en ernstig letsel oploopt: de eigenaar/bezitter  van het gebouw  of de beheerder van het gebouw, die van het beheer zijn of haar bedrijf maakt? De Rb. Amsterdam vond dat de beheerder van het gebouw  in dat geval niet als bedrijfsmatige gebruiker van het gebouw  kan worden aangemerkt en dus moest je bij de eigenaar/bezitter zijn.

De tweede zaak Hof Arnhem-Leeuwarden 26 april 2022 ECLI:NL:GHARL:2022:3241 (Paard richt ravage aan in de dierenkliniek van de dierenarts) , zoemt nog wat scherper in op de term bedrijfsmatige gebruiker. Het gaat over een paard dat eigendom is van een manege en in opdracht van de manege door de dierenarts wordt meegenomen om op de dierenkliniek te worden gekeurd. Vlak voordat de keuring plaats vindt, raakt het paard gestrest en trapt tijdens het maken van de foto’s tegen het röntgenapparaat aan (schade € 23.000,-). Wie geldt op dát moment als bedrijfsmatige gebruiker van het paard? Is dat de manege, die de opdracht tot de keuring gaf of is dat de dierenarts  zelf, die juist op dát moment aan het paard verdient? De rechtbank kwam tot de conclusie dat de dierenarts niet mét het paard maar alleen áán het paard had verdiend en dat de dierenarts dus niet als bedrijfsmatig gebruiker van het paard kon worden aangemerkt. De manege moest als eigenaar/bezitter van het paard dus voor de schade  opdraaien. Het Hof dacht daar anders – en  m.i. beter – over. Bij de vraag wie bedrijfsmatige gebruiker is moet je- aldus het hof- nagaan wie op het moment van het ongeval de meeste zeggenschap/invloed op het paard heeft of heeft gehad.  In dit geval is dat de dierenarts.  De rechtbank heeft veel te economisch geredeneerd, aldus het hof. Met de constructie ‘met of aan het paard verdienen’,  kom je niet verder, aldus de gedachtegang van het hof.

Wil je nog meer weten van expert Fokko T. Oldenhuis over de veiligheid en aansprakelijkheid bij bedrijfsgebouwen?

Tijdens de opleiding Gebouwbeheer en Veiligheid worden de hoofdlijnen van deze ontwikkelingen door Fokko op een begrijpelijke wijze (ook als je geen jurist bent) aan de hand van korte casusposities uiteengezet. Hij geeft antwoord op o.a.:

• Welke aspecten zijn van belang bij het afdekken van risico’s en het verzekeren van het gebouw?
• Wie is aansprakelijk voor de veiligheid van een gebouw; de eigenaar, bedrijfsmatige
  gebruiker of wellicht allebei?
• Wat houdt die aansprakelijkheid in?
• Is het een schuld – of een risicoaansprakelijkheid?
• Wat is de positie van vrijwilligers of ZZP-ers m.b.t. aansprakelijkheid?
• Zijn er ook situaties, waarin je als bedrijf aansprakelijk wordt voor door
  ZZP-ers gemaakte fouten?
• Aan welke veiligheidsvoorschriften moet je voldoen om schadeclaims
  te voorkomen in geval van een calamiteit?

5 dagen – start 3 oktober 2024 – meer informatie >>