SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
Dwingende groepen is de vertaling van het Engelse “High Demand Groups”. Het is een term die meer toepasbaar is voor groepen die niet vallen onder de extreme sekten, maar wel veel sektarische kenmerken vertonen. Dwingende groepen zijn naast in het religieuze domein, ook te vinden in de politieke, therapeutische of commerciële wereld. Of in gezinnen en families.
Frances Peters, coach bij Freechoice en docent op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme en de opleiding ketenregisseur risicojeugd en spreker op het congres Radicalisering & Terrorisme, gespecialiseerd in identiteitsontwikkeling en dwingende subculturen en voormalig lid van een religieuze sekte.
Onorthodoxe ideeën, idealen of praktijken
Natuurlijk is niet elke groep met onorthodoxe ideeën, idealen of praktijken een sekte of dwingende groep. De vraag is dan ook niet welke groep voldoet aan de term sekte of dwingende groep, maar welke specifieke gedragingen sektarisch zijn.
Sektarische gedragingen
Wat valt onder sektarische gedragingen is gebruik van misleiding en het uitoefenen van excessieve invloed op de groepsleden. Volgens Steven Hassan, cultexpert en schrijver van ‘Freedom of Mind’ (2012) zijn de hoofdkenmerken: autoritair leiderschap, misleidende praktijken en strenge controle op de emotionele en intellectuele omgeving van de leden. Zijn BITE analyse-model heeft hij ontwikkeld om vast te stellen of er sprake is van een sekte of niet. Het gaat vooral over controle. De intensiteit van die controle op de leden kan per dwingende groep of sekte verschillen.
Altijd bezig met verantwoording
Mensen die onderdeel zijn van een dwingende groep ervaren vaak problemen met hun functioneren in de ‘gewone maatschappij’. Ze voelen zich minder vrij om hun eigen weg te gaan en hun eigen mening over allerlei zaken te vormen. Ze zijn altijd bezig met wat de dwingende groep van hen vindt. Angst voor uitstoting door de groep speelt een belangrijke rol in hun beslissingen. Sommigen leven een dubbelleven, in de hoop een eigen bestaan op te bouwen én toch de band te houden met mensen uit de dwingende groep.
Eerste of tweede generatie
Er is een groot verschil tussen eerste- en tweede generatie-slachtoffers. Eerste generatie of ‘nieuwe’ slachtoffers treden zelf toe tot de dwingende groep en raken gaandeweg verwikkeld in het web van manipulatie en dwang. Tweede generatie-slachtoffers zijn geboren en getogen in de dwingende groep en “weten niet beter”. Zij ontdekken vaak pas op latere leeftijd wat hen echt is overkomen.
Een groep is dwingend als de leden elkaars leven gaan controleren
Volgens Arthur Deikman M.D., klinisch professor van de psychiatrie en schrijver van ‘Them and Us’, zijn er vier basis dwingende /sektarische gedragingen:
– Aanpassing aan de groep
– Afhankelijkheid van de leider
– Demoniseren van de buitenstaander
– Intolerantie voor kritiek en tegenspraak.
Meer weten?
Op het congres Radicalisering en terrorisme leert u hoe u misstanden veroorzaakt door (religieuze) radicaliserende groeperingen voorkomt.
Op de cursus Bestuurlijke aanpak van radicalisering en terrorisme leert u hoe u dwingende groepsculturen herkent en opvang en hulpverlening biedt aan uittreders van dwingende groepen.
Op de opleiding ketenregisseur risicojeugd leert u hoe u komt tot een integrale persoonsgerichte aanpak van risicojongeren.
