Er is helemaal geen bewijs dat snelrecht werkt

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat het door het Openbaar Ministerie toegepaste supersnelrecht werkt om misdrijven te voorkomen of burgers af te schrikken. Bovendien gaat het snelrecht voorbij aan de belangen van een goede verdediging van verdachten. Dat stelt Jan Brouwer, hoogleraar Algemene rechtswetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen, directeur van het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid en docent van de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid.

Het Openbaar Ministerie (OM) maakt elk jaar in december bekend dat burgers die een strafbaar feit plegen tijdens de jaarwisseling zo snel mogelijk voor de rechter worden gebracht. Volgens het OM gaat er een afschrikwekkende werking uit van het snelrecht en worden mensen meteen met de neus op de feiten gedrukt. Dit jaar kon het OM in eerste instantie geen geschikte zaken vinden voor het supersnelrecht. Later wist men nog drie zaken naar boven te halen in de regio Den Haag. Hoogleraar Jan Brouwer roept al jaren geen heil te zien in het snelle recht.

U staat bepaald niet bekend als fan van het snelrecht

,,Dat klopt, het gaat vaak ten koste van de strafprocessuele waarborgen en de verdediging. Er is nooit aangetoond dat snelrecht of supersnelrecht ook maar in enigerlei mate voorkomt dat er onheil plaatsvindt tijdens de jaarwisseling. Kennelijk ziet het OM dat nu ook in en passen ze het niet toe.”

Toch roept het OM ieder jaar weer vrij dapper dat snelrecht zal worden toegepast

,,Dat is volgens mij louter symbolisch van het OM, om de publieke opinie enigszins tevreden te stellen en te zeggen: kijk, wij zitten er bovenop. Dat is op zich ook een belang, maar in de sfeer van preventie zou ik zeggen: er is nooit aangetoond dat het iets uithaalt.”

De bedoeling is dat mensen schrikken van snelrecht toch?

Onderzoek wijst uit dat de meeste mensen die kort na nieuwjaar worden berecht zich er absoluut niet bewust van zijn dat ze in een snellere procedure zitten dan normaal. Dus dat haalt niet veel uit. In de zwaarte van de straffen zit het ook niet. Meestal is de rechter wel geneigd om een ietsje zwaardere straf op te leggen, maar ook dat beseft de verdachte maar zelden.”

Was is er tegen om eenvoudige zaken meteen voor te leggen?

,,Tijdens de jaarwisseling gebeuren veel zaken in groepsverband, dan is het vaak al onduidelijk wie wat heeft gedaan en heb je toch weer getuigen nodig, bijvoorbeeld om zaken helder te krijgen. Het is toch vaak allemaal onduidelijker dan je denkt.”

Maar wat werkt dan wel?

Criminologisch onderzoek wijst uit dat het vergroten van de pakkans wel enigszins werkt. Dus het inzetten van meer politie en dat ook aankondigen. Dat heeft enigszins effect, maar toch ook weer gering hoor. Kijk, als je midden in de nacht dronken allerlei ongein uithaalt, dan heeft dat allemaal ook niet veel effect op je.”

Is er dan niets goed aan snelrecht?

Tot op zekere hoogte bevredigt het de behoefte van het volk. Dat er toch direct stappen worden ondernomen. Daar kan ik mij ook wel iets bij voorstellen hoor. En dat is op zich een legitiem belang, maar dat je er zaken mee kunt voorkomen, dat is volgens mij niet het geval.”

 

Meer weten?

Op de opleiding ketenregisseur risicojeugd leert u hoe u komt tot een integrale aanpak van risicojongeren.

Op de opleiding coördinator nazorg ex-gedetineerden leert u hoe u komt tot een sluitende aanpak van ex-gedetineerden in uw gemeente.

Op de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leert u hoe u wetten en bevoegdheden correct kunnen toepassen.