Kalifaatkinderen terug halen is eigenbelang

Wanneer we denken aan extremisme en terrorisme, denken we in de eerste plaats aan de veiligheid van onze eigen kinderen. De aanslag in Manchester bij het concert van Ariana Grande maakte pijnlijk duidelijk dat voor de hedendaagse generatie jihadi’s zelfs onschuldige kinderen niet veilig zijn. Maar er is een andere kant die minder belicht wordt: de kinderen van Nederlandse uitreizigers naar Syrië en Irak zijn slachtoffers van hetzelfde kwaad en volgens de NCTV zijn ze met meer dan honderd. Zij worden gestraft voor de foute keuze van hun ouders. Dat is niet enkel tragisch, maar ook onrechtvaardig.

Stijn Sieckelinck, onderzoeker verbonden aan het Institute for Societal Resilience aan de Vrije Universiteit Amsterdam en aan McGill University (Montreal), spreker op het congres Radicalisering & Terrorisme, staat aan de basis van de succesvolle training ‘Omgaan met (extreme) idealen’ en adviseert binnen- en buitenlandse overheden over dit thema, auteur van het boek ‘Reradicaliseren, ronselen voor een betere wereld’.

Kinderen in het ingestorte kalifaat

Gelukkig heeft de Kinderombudsvrouw nu gesproken: de overheid moet actief Nederlandse kinderen uit het ingestorte kalifaat ophalen – al dan niet in samenwerking met andere landen. Ze beroept zich daarbij op het Universele Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Dat is lovenswaardig. Maar is het ook overtuigend? Westerse landen vormen nog steeds doelwit voor terroristische aanslagen en redeneren vanuit een andere logica dan die van de kinderrechten. De logica die overheerst, is die van het gewapende conflict: hoe houden we Nederland zo veilig mogelijk tegen deze bedreigingen? Dat is verdedigbaar.

Bijzonder waakzaam

Want, ook al waren veruit de meeste kinderen veel te jong om deel te nemen aan gevechtshandelingen, toch zijn er redenen om bijzonder waakzaam te zijn. Enkele minderjarigen hebben zeker gevechtstraining gehad en er zijn verhalen van kinderen die met een missie zouden zijn teruggestuurd. Ondanks de jonge leeftijd (basisschool) doen een aantal van deze kinderen denken aan kindsoldaten. Gebrainwashte kleuters, getraumatiseerde tieners, en adolescenten die bereid zijn geweld te gebruiken. Die gaan we toch niet uit eigen wil in huis halen?

Opvang en ondersteuning

Nochtans zijn weinig landen beter voorbereid om opvang te organiseren. Gemeenten en scholen worden ondersteund door het Rijk wanneer een familie met kinderen uit het kalifaat op de stoep staat. We hebben veel ervaring met risicotaxatie, methodieken en middelen om scholen te ondersteunen, en we beschikken over een uitgebreid net van geestelijke gezondheidszorg.

Warm nest

Deze kinderen, zo oordeelde het Radicalisation Awareness Network, hebben allereerst een warm nest nodig en moeten zo snel mogelijk mee in het normale schoolritme. Daarna kan van dichtbij worden gevolgd hoe ze het ervan afbrengen. Als Nederland dat niet kan, van welk land mag men dit dan wel verwachten?

Strategische preventie

Jaren van onderzoek en beleid inzake extremisme en terrorisme laten zien dat strategische preventie onmisbaar is bij de beheersing ervan. Het staat ook letterlijk in de actieplannen die zijn opgesteld door onze leiders. Welnu, als er één situatie vraagt om preventief ingrijpen ter voorkoming van erger is het deze wel. Zelfs de logica van het gewapende conflict leidt dus onvermijdelijk tot de conclusie dat er gehandeld moet worden zodat deze kinderen gebruik kunnen maken van het zorgaanbod dat in ons land voorhanden is. Dat is niet soft of onverantwoord, maar juist correct en vooruitziend.

Welbegrepen eigenbelang

Want als we niets doen zadelen we toekomstige generaties op met een veel groter probleem. Dan is onze samenleving voor de komende jaren blijvend blootgesteld aan ‘spookreizigers’ met een Nederlands staatsburgerschap. Die kunnen we dan niet zomaar toegang tot het grondgebied ontzeggen. Nederlandse kinderen nu weghalen uit strijdgebied is dus geen naastenliefde, hoeft niet eens perse met een beroep op kinderrechten, maar is bovenal een daad van welbegrepen eigenbelang.

Meer weten?

Over Frank van Summeren

Congres- en opleidingsmanager veiligheid bij het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid.

Bekijk ook

Moraal is van ons allemaal

Rinus Otte, Collegevoorzitter Openbaar Ministerie, over discriminatie en demonstratierecht. Wat is de rol van het …

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *