Not Everything That Counts Can be Counted

Als je lang genoeg rondhangt in de wereld van organisaties raak je uiteindelijk bekend met de meest gebruikte grondregels en mantra’s. Hier is er een: “What gets measured gets done.”

Op het eerste gezicht is dit uitgangspunt volkomen logisch. Het houdt bijvoorbeeld in dat als mensen weten dat ze worden gemeten, ze veel meer geneigd zijn zich uit de naad te werken om te voldoen aan vooraf vastgestelde doelen die ze worden geacht te realiseren.

1. Bereiken van optimale angst

Het meten van resultaten is bedoeld om mensen te stimuleren (door middel van positieve of negatieve stress) om de mentale en emotionele toestand van de topprestaties te bereiken. Dit is beschreven in de wet van Yerkes-Dodson over het optimale stressniveau. Je kent waarschijnlijk het gevoel: het magische punt waar je bent net genoeg bent opgejaagd om je spel te verbeteren, maar niet zo in paniek dat je wordt overweldigd door de druk.

2. Het onmeetbare is onbelangrijk

De gedachte is ook dat als een organisatie de resultaten van het werk niet nauwkeurig kan meten, de betreffende activiteit waarschijnlijk niet lang zal overleven (m.a.w.: het management gaat dat programma afbouwen!). Maar hier is nog een andere gedachte: “Niet alles dat telt, kan worden geteld, en niet alles dat kan worden geteld, telt.” Dit citaat is soms toegeschreven aan Albert Einstein, maar in feite afkomstig van de socioloog William Bruce Cameron. Het gaat het over het idee dat niet alles gemakkelijk kan worden gekwantificeerd.

In de wereld van de ondermijning telt dit probleem dubbel. Ondermijning is een veelkoppig monster dat zich liefst diep onder water bevindt. De omvang van ondermijning is nauwelijks te bepalen en het effect van maatregelen is niet eenduidig vast te stellen. Dat geldt nog extra als de maatregelen eerder zijn gericht op (toekomstige) gedragsveranderingen. Wie reikt de meetlat aan voor effectiviteit van interventies op de intergenerationele overdracht van gedrag in criminele families?

3. Kruipen over het waterbed

Meer volledig zegt de verklaring van Cameron: “Het zou leuk zijn als alle gegevens die sociologen nodig hebben kunnen worden geteld. Omdat we ze dan via computers kunnen doorrekenen en grafieken kunnen tekenen zoals de economen doen. Maar dit gaat allemaal over menselijk gedrag en dat is waar dingen een beetje vaag worden. Veel van het werk van bestrijders van ondermijning zit in de wereld waarin ‘niet alles wat telt kan worden geteld’. We bevorderen veiligheid door repressieve interventies, door investering in onderwijs en ontwikkeling en door burgers alert te maken en te betrekken bij de aanpak. Samen met partners bouwen en onderhouden we relaties, vestigen we de legitimiteit van onze aanpak en investeren we op vertrouwen, geloofwaardigheid, het bevorderen van trots en het genereren van positieve perceptie. We scheppen een beeld van de gewenste wereld, kruipen over het waterbed en hopen stap voor stap de criminaliteit onder controle te krijgen.

4. Rijker verantwoorden

U voelt het al. Dit is het moment om werkelijk afscheid te nemen van de wereld van het New Public Management: de wereld waarin overheidsoptreden met cijfers wordt gestuurd als ware het een koekjesfabriek. Bij dit afscheid worden cijfers niet afgedankt of gedumpt in de krochten van het publieke bestel. Wel worden ze op hun plaats gezet: niet meer en niet minder dan één van de manieren om sturing te geven aan overheidsoptreden en te helpen dit optreden te legitimeren. Naast cijfers zijn beelden, verhalen en de dialoog minstens net zo belangrijk om met elkaar legitimiteit van de ondermijningsaanpak te bouwen en beweging in de aanpak te krijgen. De ondermijningsaanpak van Rotterdam Zuid laat dit helder zien. Met publiekscampagnes, vlogs, clickable Pdf’s, leeratteliers en een partneragora wordt voor publiek, politiek, partners en de eigen organisatie zichtbaar gemaakt wat er gebeurt in de aanpak van ondermijning laten we zien hoe Zuid stap voor stap verandert van een lelijke eend naar een trotse zwaan.

Meer weten?

Kijk op www.rijkerverantwoorden.nl en lees wat onze aanpak voor u kan betekenen.

Joost Vos
Partner RONT Management Consultants

Interessante congressen en opleidingen voor u uitgelicht:

• Op het congres Ondermijning & Georganiseerde Criminaliteit hoort u hoe u ondermijning veroorzaakt door criminele netwerken in uw gemeente voorkomt.
• Op de cursus Bestuurlijke aanpak van ondermijning leert u hoe u voorkomt dat criminele organisaties zich vestigen in uw gemeente.
• Op de opleiding Inzicht in de Criminologie leert u wat de verschijningsvormen, oorzaken en gevolgen zijn van criminaliteit en hoe u deze waar mogelijk voorkomt en waar nodig aanpakt.
• Op de opleiding bibob coördinator leert u hoe u de wet Bibob toepast in uw gemeente.
• Op de cursus Bestuursrechtelijk handhaven leert u hoe u misstanden in uw gemeente voorkomt dan wel bestrijdt.
• Op de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leert u van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor uw uitvoeringspraktijk.
• Op de cursus Informatie uitwisseling in de veiligheidsketen leert u hoe u informatie verzamelt, analyseert en uitwisselt in samenwerking met uw veiligheidspartners.
• Op de opleiding Integriteitscoördinator in het publieke domein leert u hoe u komt tot een integriteitsbeleid voor uw organisatie.
• Op de cursus Waarheidsvinding leert u hoe u door de waarheid te achterhalen een einde kan maken aan een ongewenste situatie.