Sociale media in het veiligheidsdomein

De komst van sociale media hebben het veiligheidsdomein blijvend veranderd. Enerzijds schept de cyberspace nieuwe mogelijkheden voor het plegen van misdrijven, anderzijds kan sociale media ook een belangrijke rol spelen bij het oplossen van veiligheidsvraagstukken, bijvoorbeeld bij de opsporing van criminele activiteiten. Aan het woord zijn verschillende experts over de (on)mogelijkheden van sociale media in het veiligheidsdomein.

Sociale media en crises: wat bedreigt ons en hoe erg is dat?

Sociale media zijn voor velen niet meer weg te denken uit hun leven en vormen ook (voor organisaties) een belangrijke informatiebron bij crises. Het laatste nieuws over ontwikkelingen, mogelijke daders en slachtoffers wordt vaak snel en ongecensureerd op bijvoorbeeld Twitter en Facebook gedeeld. Er worden soms zelfs berichten en foto’s geplaatst op sociale media door omstanders, voordat zij overgaan tot het bellen van 1-1-2. Behalve dat mensen berichten delen, gaan velen ook online op zoek naar informatie. Het geeft je crisisorganisatie een voorsprong als je gerichter kunt inschatten in welke mate een gebeurtenis de aandacht in de maatschappij en op de sociale media gaat domineren. Wat ons betreft, start je voorbereiding als organisatie op een crisis met de beantwoording van de vragen: “Wat bedreigt ons en hoe erg is dat?” Je kunt immers gerichter monitoren en reageren op sociale media, als je voor ogen hebt welke crisissituaties jouw omgeving bedreigen. Waar moet je rekening mee houden bij je monitoring van sociale media? Hoe helpt dit je om je beter voor te bereiden op crisisscenario’s? En hoe pak je dat dan concreet aan?
Roy Johannink, adviseur crisismanagement 2.0 bij PBLQ, docent op de cursus Crisisbeheersing en Rampenbestrijding en mede auteur van het boek Lessen uit crises en mini-crises en het boek Sociale media veranderen het veiligheidsdomein, ondersteunt, begeleidt en adviseert (lokale) overheden en hulpdiensten bij het gebruik van sociale media voor de bevordering van crisisbeheersing en rampenbestrijding

Twitcident

Negen op de tien Nederlanders maakt gebruik van sociale media. Bijna 9 miljoen mensen zijn lid van Facebook en ruim 3,5 miljoen van Twitter. Gebleken is dat sociale media een belangrijk communicatieplatform vormt en informatie bevat die voor het situationele beeld van de openbare orde en veiligheid en de handhaving waardevol is. Bij meerdere incidenten en calamiteiten is aangetoond dat berichtgeving op sociale media signalerend werkt (bijv. Pukkelpop en Project X Haren) maar ook het verloop van het incident of de calamiteit volgt (bijv. Moerdijk). Gebruikers van sociale media werpen zich op als getuigen en niet zelden neemt hun rol in het OOV domein journalistieke vormen aan. Naast alle sensoren waarover de instanties in het OOV-domein al beschikken, is er zo een nieuwe sensor ontstaan: The Human Sensor.
Sjors van den Dries, docent op de cursus Sociale media in het veiligheidsdomein en initiatiefnemer van Twitcident, een tool voor hulpdiensten om twitterberichten over een (dreigende) ramp of een incident te lokaliseren, filteren en analyseren zodat zij snel over betrouwbare informatie beschikken over de aard en omvang van een gebeurtenis

Inzet sociale media bij openbare orde en evenementenveiligheid

De afgelopen jaren hebben zich zowel in Nederland als in het buitenland, indrukwekkende incidenten afgespeeld tijdens grote (geplande en ongeplande) evenementen. Pukkelpop of Project X in Haren hebben ons geleerd dat vanuit onverwachte hoek incidenten kunnen optreden waarbij veiligheid niet meer gegarandeerd kan worden. Nieuwe digitale ontwikkelingen zoals sociale media zullen impact hebben op de werkwijze van betrokken organisaties. Het gebruik van sociale media kan zorgen voor een betere informatiepositie en risicoanalyse bij evenementen. Denk daarbij aan bepaalde sentimenten van bezoekers op social media.
Evelien van Zuidam, adviseur public security bij Capgemini Consulting, docent op de cursus Big Data in het veiligheidsdomein en auteur van Trends in Veiligheid, adviseert en begeleidt veiligheidspartners met digitale transformatie vraagstukken

Burgernet

Burgernet is een samenwerking tussen de gemeenten en de politie om de veiligheid en leefbaarheid in de “eigen” woon- en werkomgeving te optimaliseren. Voor de politie is het op dit moment het meest effectieve opsporingsmiddel op de korte termijn en voor de gemeenten een mogelijkheid om preventie- en alerteringsberichten te verspreiden. Een onmisbaar tool om mensen echt betrokken te laten zijn in hun eigen buurt. Ooit begonnen als SMS alert, is het in 2008 overgegaan in Burgernet met veel meer mogelijkheden. Vervolgens in 2015/2016 uitgegroeid tot een niet meer weg te denken medium met meerdere uitvoeringsmogelijkheden. Derhalve verschijnt de berichtgeving van Burgernet in SMS, spraak,(per bericht in zo’n) 30.000 tijdlijnen van Twitter, Facebook, de Burgernet-app en is in 2015 ook de Burgernetmail geïntroduceerd. Op die manier is het mogelijk om alle mensen te bedienen, of je nu een ouderwetse draaitelefoon, een zogenaamde mobiele koelkast of de modernste sociale media tot je beschikking hebt, voor Burgernet ben je altijd bereikbaar en hoef je geen speciale apparatuur of instellingen te hebben. “Burgernet werkt” is dan ook kernachtig de boodschap.
Gerard Mouwen, programmamanager Burgernet van de politie eenheid Rotterdam, geeft leiding aan de medewerkers van Bureau Burgernet en genereert met zijn team nieuwe mogelijkheden om mensen te enthousiasmeren en deel te laten nemen aan Burgernet en zoekt constant naar wegen om het product Burgernet te verbeteren

Private Cop

Private Cop is het tool dat veiligheidsgroepen ondersteunt in het samenwerken op het gebied van veiligheid. De kenmerken van Private Cop zijn: de burger is eigenaar, onderlinge alarmering, toegang overheid alleen op uitnodiging van de groep.
Jan-Henk Reef, directeur van ICT Spirit Business Solutions en ontwikkelaar van Private Cop, waar buurtbewoners informatie over incidenten en verdachte situaties kunnen delen met gemeente, politie en andere buurtbewoners

Sociale media, de toekomst van communicatie in de veiligheidssector!

We doen het vaker dan eten en we vertellen het alles over ons leven. We doen het soms wel uren per dag: tijdens het werk, op de WC, in de file, nog even in bed… Het is geen verrassing: sociale media, met name op de telefoon, spelen een zeer belangrijke rol in het dagelijks leven van de Nederlander. Niet alleen leuke dingen worden gedeeld, ook worden social media steeds belangrijker als signaleringsfunctie. Er worden steeds meer methoden ontwikkeld: van NL-Alert tot een oproepsysteem voor bejaarden die gevallen zijn en groepen die op eigen initiatief elkaar waarschuwen bij een ramp. Veiligheid is een belangrijke sector, waarin u een eigen rol speelt. Zorg dat u bent voorbereid op de toekomst en mee kunt doen met de ontwikkelingen van social media in het veiligheidsdomein. Dit is de toekomst van communicatie in de veiligheidssector!
Femke Hovinga, docent op de cursus Sociale media in het veiligheidsdomein en directeur van Align, gespecialiseerd in social media en online presence

Sociale media: private of publieke ruimte?

Langs twee kanten wordt het onderscheid publiek-privaat door online sociale netwerken op de proef gesteld: (1) dit type sociale netwerken blijkt steeds meer te functioneren als een vorm van reputatie-beheer, waar persoonlijke informatie op strategische wijze met goed onderscheiden ‘publieken’ wordt gedeeld, en (2) zowel de private als de publieke sector proberen via AB testen en andere vormen van kunstmatige intelligentie gedrag te voorspellen en te beïnvloeden op basis van postings, sociale grafen en machinaal leesbaar gedrag. De vraag is wat dit betekent voor sociale media als private of publieke ruimte en welke grenzen het recht stelt aan de bescherming daarvan.
Mireille Hildebrandt, onderzoekshoogleraar ‘Interfacing Law and Technology’ aan de Vrije Universiteit Brussel en parttime gewoon hoogleraar ‘Smart Environments, Data Protection and the Rule of Law’ aan de Radboud Universiteit Nijmegen

Meer weten?

Op de cursus Sociale media in het veiligheidsdomein leert u hoe u met sociale media veiligheidsvraagstukken kunt oplossen.

Op de cursus Big Data in het veiligheidsdomein leert u hoe u aan de hand van Big Data veiligheidsproblemen voorspelt en waar mogelijk voorkomt.

Op de cursus Crisisbeheersing en rampenbestrijding leert u hoe u zich voorbereidt op een mogelijke (mini) crisis in uw gemeente?