Veel noodverordeningen, maar niet allemaal even nodig

Een aantal burgemeesters heeft de afgelopen jaren onnodig een noodverordening afgekondigd voor een risicowedstrijd in het betaald voetbal. Dat blijkt uit een verschenen onderzoek van het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid (COOV) van de Rijksuniversiteit Groningen. In Nederland werden tussen 2010 en 2015 zeker 250 noodverordeningen afgekondigd.

Adriaan Wierenga, docent en onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen, noodrecht specialist bij het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid, docent op de cursus Openbare Orde, Rampen en Noodbevoegdheden en auteur van het onderzoeksrapport Naar handhaafbare noodbevelen en noodverordeningen.

Noodsituatie voorkomen of bestrijden

Een noodverordening is een tijdelijke maatregel van de burgemeester om een noodsituatie te voorkomen of te bestrijden. Het gaat hierbij volgens onderzoeker Adriaan Wierenga om ‘ernstige wanordelijkheden of rampen die zich plotsklaps aandienen’.

Overtreden van de wet

Volgens Adriaan Wierenga wordt een noodverordening vaak gebruikt omdat het een gemakkelijk instrument is. Het gaat vaak mis omdat burgemeesters moeite hebben met het opstellen van ‘juridisch houdbare noodvoorschriften’. Zo zouden daarin nieuwe bevoegdheden aan de politie worden toegekend, die in strijd zijn met de wet.

Onrust bij voetbalwedstrijden

Meerdere gemeenten in Nederland zetten de maatregel te snel in, waaronder bij risicowedstrijden. Niet in alle gevallen is zo’n verordening nodig, omdat onrust bij voetbalwedstrijden vaak niet onverwachts is. “Als je ieder jaar dezelfde risicowedstrijd hebt, dan kun je beter reguliere maatregelen nemen”, aldus Adriaan Wierenga. Bij de rest van de verordeningen ging het veelal om branden zoals bij Chemie-Pak in Moerdijk, onrust onder leden van motorbendes en weersomstandigheden.

Koude nachten

Zo werd in 2010 in Bergen op Zoom een noodverordening afgekondigd wegens ‘zeer koude weersomstandigheden’. Door de maatregel was het niet toegestaan om je ’s nachts ‘onvoldoende beschermd, bedekt en/of verwarmd op te houden in de buitenlucht’. Die maatregel is natuurlijk vooral bedoeld voor daklozen maar toch is het volgens Adriaan Wierenga ‘raar’ dat daar een noodverordening voor wordt ingezet. Koude nachten komen vaak niet plotseling en er is niet echt sprake van ‘concreet gevaar’. Ook hiervoor kunnen reguliere maatregelen worden ingezet.

Meer weten?
Op de cursus Openbare Orde, Rampen en Noodbevoegdheden leert u wat de bevoegdheden en taken zijn van de burgemeester bij de openbare orde handhaving.

Op de cursus Wet- en regelgeving in Openbare Orde en Veiligheid leert u van experts wat de (nieuwe) wetten op openbare orde en veiligheid betekenen voor uw uitvoeringspraktijk.

Op het congres Crisisbeheersing & Rampenbestrijding leert u hoe u anticipeert op gevaarlijke situaties en fatale incidenten voorkomt.