In 3 stappen op weg naar gedifferentieerd onderwijs

In een context waar we te maken hebben met een groep leerlingen/studenten in een klas heb je te maken met verschillende achtergronden en mate van voorkennis. Door gedifferentieerd onderwijs aan te bieden sluit het lesmateriaal beter aan op deze individuele verschillen in de klas. Op het congres Toetsen en Examineren in het HO sprak Katrien Struyven (Vrije Universiteit Brussel) over gedifferentieerd onderwijs voor leerlingen/studenten in het onderwijs.

Wat zijn de verschillen die er toe doen als we het over differentiatie hebben?

1. Waarom leren we?
   De reden waarom we leren heeft te maken met interesses; leefwereld, talent & relevantie.
2. Wat leren we?
   Leerstatus bepalen door middel van het in kaart brengen van voorkennis en kunde. Hoe meer voorkennis een leerling heeft, hoe makkelijker het wordt en hoe minder voorkennis een leerling heeft hoe lastiger het wordt. Probeer na te denken in leerstatus in plaats van sterke en zwakke leerlingen. Een leerling is nooit een sterke leerling in alle vakgebieden of een zwakke leerling in alle vakgebieden.
3. Hoe leren we?
   Iedereen leert anders en heeft andere strategieën hoe we dingen aanpakken; er zijn studenten die graag in groepen werken en studenten die liever individueel werken, studenten die gedurende de dag studeren of in de avond, etc!

In 3 stappen op weg gedifferentieerd onderwijs

1. Zet in op interesse & motivatie
   Inspelen op interesses: inzetten op relevantie, waarom gaan we bepaalde dingen aanbieden? Als je de concrete praktijk van wat je leert inziet is het interessanter om abstracte dingen te gaan leren, het is belangrijk om het voorstellingsvermogen aan te spreken. Probeer daarnaast empathisch te zijn, ga in de schoenen staan van de praktijk. Een klein voorbeeld: een opdracht met een cirkel kan op twee manieren, houd het bij de cirkel of vraag ze te kiezen tussen een maan/voetbal. Spreek het voorstellingsvermogen aan en het autonome individu; hierdoor zal de intrinsieke motivatie en betrokkenheid verhogen.
2. Leerstatus, verzorg voor iedereen een +1
   We gaan zorgen dat we studenten genoeg uitdaging geven maar ook genoeg ondersteuning; alle studenten hebben uitdaging nodig en alle studenten hebben ondersteuning nodig. Leren vergt inspanning (+1), die +1 geven we aan iedereen onafhankelijk op welke status je ook zit. Zelfs als jij goed bent in een vak, is het belangrijk om die +1 aan te bieden en zowel die uitdaging als de ondersteuning te bieden. Het resultaat: leerwinst gaat groter zijn omdat we alle leerlingen aan het leren houden.
3. Bied een diversiteit aan strategieën aan
   Open keuzes en variaties aanbieden, combineer verschillende werkvormen want op die manier spreek je meer studenten aan. Stel dat je altijd colleges geeft spreek je voornamelijk de studenten aan die graag willen luisteren. Als je flexibiliteit en variatie biedt kan de leerling ervaren wat past en wat voor keuzes hij in de toekomst gaat maken. Het resultaat: het feit dat er een keuze gemaakt mag worden gaat zorgen voor een individueel efficiënter leerproces.

Vind de balans tussen Formatief Evalueren en Summatief Toetsen

Hoe krijg je de school in een onderwijsverandering mee die tegemoet komt aan een schoolsysteem wat past anno 2018? Vind met elkaar de kracht van de middenweg tijdens het congres Toetsen en Beoordelen in het VO op 15 mei 2018!

Tijdens het congres Toetsen en Beoordelen in het VO staan de volgende 3 thema’s centraal:
• Gepersonaliseerd onderwijs
• Formatief evalueren
• Balans formatief & summatief