SBO Blog Het blog van Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid
De komende jaren wil VWS – samen met landelijke, regionale en lokale partijen – werk blijven maken van hulp en zorg voor mensen met verward of onbegrepen gedrag. Het bieden van zorg aan deze mensen vereist een brede regionale aanpak waarbij ook partijen buiten de (geestelijke) gezondheidszorg worden betrokken. Het afgelopen jaar is hier met succes op ingezet. Zowel de kwetsbare mensen als de maatschappij als geheel plukken daar de vruchten van. Deze aanpak wordt daarom voortgezet. Het ministerie van VWS trekt voor de komende vier jaar 50 miljoen euro uit voor een (vervolg) actieprogramma voor mensen met verward of onbegrepen gedrag.
Bij een klein deel van de mensen die verward gedrag vertonen is sprake van ernstig, gevaarlijk of ontwrichtend gedrag. Zij vormen een risico voor zichzelf en hun omgeving. Maar een veel breder deel van deze groep vormt geen gevaar en veroorzaakt ook geen overlast. Zij hebben vooral behoefte aan zorg en ondersteuning. Afgelopen vier jaar is er 80 miljoen euro geïnvesteerd in een actieprogramma gericht op een regionale aanpak. In totaal zijn hiermee meer dan 500 (lokale) initiatieven en projecten mogelijk gemaakt.
Paul Blokhuis: “Er worden zowel landelijk als lokaal successen behaald bij de hulp en zorg voor personen met onbegrepen gedrag. Mooi om te zien dat we stappen maken zoals een landelijk meldpunt Zorgwekkend Gedrag en goede afspraken over passend vervoer. Maar we zijn er nog niet. Daarom is het goed dat er ook de komende jaren extra geld wordt geïnvesteerd. Deze mensen in een kwetsbare situatie verdienen namelijk onze blijvende aandacht en inzet.”
Dashboard beveiligde bedden
Om de groep mensen die een gevaar vormt voor zichzelf of een ander beter te helpen, is het ‘dashboard beveiligde bedden’ gestart in samenwerking met het ministerie van Justitie en Veiligheid. Met dit dashboard hebben ggz-instellingen snel en actueel inzicht in de vrije plekken die beschikbaar zijn voor iemand die acuut op een beveiligde afdeling moet worden opgenomen. Dit komt de snelheid van passende hulp ten goede. Ook is er een landelijk coördinatiepunt beveiligde bedden ingericht, waar zorgverleners terecht kunnen bij schrijnende casuïstiek. Dankzij het coördinatiepunt kan met hen op zoek gegaan worden naar een oplossing. Tevens kan de coördinator dienen als vraagbaak voor regio’s, bijvoorbeeld wanneer zij vragen hebben over uitvoering van wet- en regelgeving of tegen praktische problemen aanlopen.
Meldpunt Zorgwekkend Gedrag
Het is belangrijk dat we zorgwekkende signalen vroeg in beeld hebben. Zo kunnen we mensen op tijd passende zorg en ondersteuning bieden. Iedereen die zich zorgen maakt over een ander kan een melding doen via het Meldpunt Zorgwekkend Gedrag (0800-1205). Dit meldpunt verbindt mensen die zich zorgen maken over iemand in hun persoonlijke omgeving door met het lokale meldpunt. Het meldpunt adviseert de beller of zorgt ervoor dat er snel de juiste zorg of ondersteuning tot stand komt.
Passend vervoer
Indien iemand hulp nodig heeft, is het van belang dat er snel en passend gehandeld kan worden. Hiervoor kan het noodzakelijk zijn om iemand te vervoeren naar een beoordelings- of behandelingslocatie. Afgelopen jaren zijn er pilots gedaan met vernieuwende vormen van vervoer. Lessen hieruit zijn betrokken bij de uitwerking van het kwaliteitskader ‘Ambulancezorg rondom psychiatrische beoordeling’. Dat is begin dit jaar gepubliceerd.
De verantwoordelijkheden voor het vervoer zijn verankerd in de Wet ambulancezorgvoorzieningen die per 1 januari 2021 in werking is getreden. Hiermee zijn de Regionale Ambulancevoorzieningen verantwoordelijk voor het vervoer van mensen met verward gedrag. Zo wordt de kwaliteit van het vervoer beter geborgd en versterkt. Daarnaast is dit voorjaar een subsidie opengesteld om Regionale Ambulancevoorzieningen te ondersteunen bij de implementatie.
De komende tijd zal in de regio’s verder worden gewerkt aan het organiseren van dit vervoer. De tot nu toe genomen acties werpen ook vruchten af. Zo meldt de politie dat ze steeds minder vaak personen zelf naar beoordelingslocaties hoeft te vervoeren.
Vervolg actieprogramma
Dit jaar loopt het actieprogramma af. Zowel de Kamer als betrokken partijen en het ministerie willen het programma een vervolg geven. In oktober 2021 start daarom het vervolg van het ZonMw-actieprogramma met een looptijd van vier jaar, waarbij de focus ligt op een brede en domeinoverstijgende aanpak van deze problematiek. Hierbij zullen succesvolle initiatieven uit de huidige aanpak verder worden verspreid en de netwerken die zijn ontstaan worden uitgebreid en versterkt. Hiervoor wordt 50 miljoen euro uitgetrokken. Daarnaast wordt het huidige programma geëvalueerd. De resultaten hiervan zullen in september klaar zijn, waarna deze lessen worden meegenomen in het vervolgprogramma.
Op zoek naar meer verdieping?
Je leert tijdens de opleiding Sluitende aanpak personen met verward gedrag de opvang en hulpverlening effectief organiseren en escalatie voorkomen.
Geef personen met verward gedrag de juiste ondersteuning en zorg en investeer in:
- Preventie
- Vroegtijdige signalering
- Goede informatieuitwisseling
- Juiste opvang
