7 Principes van een Integrale Benadering van Werkplekleren

Door: Peter van Overbruggen, hoofddocent Cursus Integrale benadering van werkplekleren.

Wat maakt werkplekleren zo populair? Het lijkt het nieuwe credo. Terwijl het al zo oud is als dat de mens werkt. De mens heeft altijd geleerd tijdens het werken. Dat maakt het moment om iets te leren ook zo krachtig.

Zijn andere momenten om te leren, b.v. buiten het de werkplek, minder belangrijk? Zeker niet. Een integrale benadering van werkplekleren zorgt voor een maximaal resultaat van alle leerinterventies.

Hoe maak je een integrale benadering van werkplekleren effectief. Met de onderstaande 7 principes voor een integrale benadering van werkplekleren wordt leren voor medewerkers veel effectiever:

1. Werkplekleren is geïntegreerd in alle andere leervormen (formeel, sociaal); Uitsluitend leren op de werkplek is geen oplossing

Werkplekleren is geen oplossing die andere leeroplossingen overbodig maakt. Het is een misverstand, dat je bij leren op de werkplek alle andere formele leeractiviteiten achterwege kunt laten. Dit misverstand zorgt ervoor dat management zich soms rijk rekent door leren zoveel mogelijk in het werk plaats te laten vinden. Hiermee loop je grote risico’s als bedrijf, want zeker bij taken waarvan de impact hoog is, is formele leerondersteuning, dus leerondersteuning buiten het werk, noodzakelijk. Anders laat je de medewerker b.v. zwemmen zonder diploma.

Dus cursussen, training van skills etc. blijven essentieel. De combinatie binnen een integrale benadering van werkplekleren maakt wel dat je minder tijd hoeft te besteden aan genoemde formele leeractiviteiten.

2. Integrale benadering van werkplekleren levert een bijdrage aan de Performance van het bedrijf of de persoon zelf

De performance ofwel prestaties en uitstraling van het bedrijf worden beter. Prestaties op het vlak van kwantiteit, kwaliteit of beiden worden versterkt met een integrale benadering van werkplekleren. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld verhoging van de productie, minder fouten op het call-center en een hogere kwaliteit van beoordelingsgesprekken.

Maar ook de persoonlijke ontwikkeling van de medewerker wordt met deze benadering ondersteund. Ik heb in het verleden als verpleegkundige gewerkt. Ondanks dat dit lang geleden is, zijn er zaken die ik in de context van de werkplek heb geleerd en nu nog steeds weet. Het leereffect is krachtiger als dit leren op de werkplek plaatsvindt. Daar wordt de echte ervaring ontwikkeld.

3. Ondersteuning van leren wordt ontworpen vanuit het moment van Toepassen

Veel leerinterventies ontstaan na een analyse van een leerprobleem, gap of verandering. De ondersteuning vindt veelal achteraf en buiten het werk plaats. Om een integrale benadering van werkplekleren te ontwerpen, wil je eigenlijk een situatie ontwikkelen waarbij de medewerker leerondersteuning krijgt op het moment dat hij dit nodig heeft.

Dus dat het onmiddellijk beschikbaar is, op het moment dat je het op de werkplek nodig hebt. Dit vraagt vooral voor L&D-ers in organisaties een geheel andere benadering dan b.v. traditionele ontwikkel methodes voor onze leeroplossingen, zoals de ADDIE methode ons bieden.

Goed voorbeeld van het ontwerpen vanuit het moment van “Toepassen op de werkplek” is de 5 Moments of Need methodeä (Mosher/Gottfredson). Hierbij maak je in het ontwerpproces een “Rapid Workflow Analysis” over de taken die men normaal gesproken uitvoert in het dagelijks werk. De binnen deze 5 Moments of Need methodologie uitgevoerde “Impact analyse” bepaalt vervolgens of je buiten het werk ook leerondersteuning nodig hebt.

4. Werkplekleren doe je veelal alleen. Een andere vorm van ondersteuning (veelal “elektronisch”) dient dan beschikbaar te zijn op het moment dat jij die nodig hebt

Bij het inzetten van een integrale benadering van werkplek leren wil je dat medewerkers, naast dat ze in een formele setting buiten de werkplek (70-20-10) en van elkaar leren (70-20-10), ook ondersteund worden als ze vervolgens daadwerkelijk alleen aan het werk zijn (70-20-10). Een mooi voorbeeld voor ondersteuning op de werkplek is Performance Support. Dit is een werkwijze waarbij de medewerker snel en binnen de context van zijn werkzaamheden de juiste en zo nodig complete leerondersteuning krijgt op het moment dat hij deze nodig heeft. Het betreft leerondersteuning op kennis, vaardigheden of gedrag die passen bij het werk wat de medewerker op dat moment uitvoert. En zonder dat de medewerker iemand anders hoeft lastig te vallen.

5. Integrale benadering van Werkplekleren is geen vervanging voor slechte bedrijfsvoering

Als zaken in een bedrijf niet gaan zoals het bedoeld is, zie je vaak dat men in een kramp schiet en grijpt naar het organiseren van formele leerinterventies voor medewerkers of de oplossing zoekt in werkplekleren. Dit is in veel gevallen niet de juiste oplossing. Als het probleem meer ligt op te complexe of niet juiste inrichting van processen (b.v. systemen die ver van de ‘bedoeling’ af liggen), slechte aansturing vanuit het management of zelfs bestuurlijk falen, vormen een integrale benadering van werkplekleren, of welke leerinterventies dan ook, niet de oplossing. Dit is een valkuil. In zulke situaties dient men eerst door de werkelijke problemen aan te pakken, de performance van het bedrijf te verbeteren.

Door een integrale benadering van werkplekleren toe te passen kom je er wel vaak achter wat er minder goed gaat bij een bedrijf. Dit is een mooie bijvangst. Een mooi voorbeeld betreft een organisatie waarbij de medewerkers na een ontwikkeling naar meer zelfsturing te maken kregen met allerlei verschillende digitale systemen met vaak verschillende wachtwoorden. Men had kunnen proberen dit op te lossen door met behulp van Performance Support alle systemen uit te leggen, maar men heeft gelukkig gekozen om alle systemen te vervangen door één gebruiksvriendelijk en compleet systeem.

6. De lerende medewerker zelf bepaalt het effect van werkplekleren

Wat is leren? Zoals Donald Taylor aangeeft: “Leren is een intern proces”. Leren vindt plaats in je hoofd, ook als je op de werkplek bent. Op de werkplek is het ook de medewerker zelf die bepaalt of hij leert. Dat is altijd zo geweest. Het is dan ook niet het leren maar de leerondersteuning die je ontwerpt en ontwikkelt. Integrale benadering van werkplekleren is daarom een werkwijze waarbij de leerondersteuning over het hele leerpad, dat de medewerker doorloopt, op een integrale manier wordt aangeboden. Formele en sociale leerondersteuning sluiten naadloos aan bij de gekozen benadering van leerondersteuning op de werkplek. Formele leerinterventies zijn zo ingericht dat de medewerker leert om te gaan met Performance Support tijdens de cursus of in de e-learning. Hiermee wordt de formele leerinterventie enerzijds meer ingericht op basis van de werkelijkheid van de werkplek en anderzijds, leert de medewerker het belang van leerondersteuning op het moment dat hij die nodig heeft op de werkplek in de vorm van Performance Support. Dit principe van integreren van leerondersteuning op de werkplek in formele leerinterventies is ook essentieel bij de implementatie van deze benadering.

7. Een integrale benadering van werkplekleren vraagt een integrale verantwoordelijkheid

Zoals bij punt 3 genoemd verandert de rol van de L&D-er bij een integrale benadering van werkplekleren. Deze rol zal meer faciliterend worden, waarbij iedereen in het bedrijf bijdraagt aan het succes. Bestuurders hebben de verantwoordelijkheid om het gedachtegoed van werkplekleren uit te dragen en te ondersteunen. Het Management biedt ruimte aan medewerkers om te leren op de werkplek en ruimte om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het werkplekleren vanuit een integrale benadering. Het is n.l. essentieel dat inhoudelijke experts en ervaringsdeskundigen nauw betrokken zijn bij de ontwikkeling van deze integrale benadering. Zowel bij de initiële ontwikkeling van deze nieuwe benadering, als ook daarna bij de uitrol, dient de support te blijven bestaan. L&D-ers kunnen hierbij worden ingezet als facilitators/proces ondersteuners, zowel bij de (door)ontwikkeling van performance support als ook voor de ontwikkeling van formele leerinterventies die naadloos aansluiten bij het ontwerp van het complete werkplekleren traject.

Met deze 7 principes van een integrale benadering van werkplekleren maak je een goede start om in jouw organisatie aan de slag te gaan. Is je interesse gewekt en wil je meer weten, schrijf je dan in voor de cursus ‘Integrale Benadering van Werkplekleren’. Klik hier voor meer informatie.