Pak in 3 stappen de regie als Intern Begeleider

Als Intern Begeleider ben je een drukbezet mens.  Op de eerste plaats omdat je zelf veel (geplande) zaken hebt om op te pakken. Maar ook omdat collega’s je nodig hebben, hun verhaal kwijt willen of advies nodig hebben. Dat komt er vaak allemaal bij. Geen eenvoudige opgave om als IB-er de regie te houden. Hieronder 3 tips die je helpen om zichtbaar te zijn en structuur te geven voor iedereen.

Tip 1: Zorg voor een goede voorbereiding en startpunt

Met het vastleggen van de datum en de tijd is pas de eerste stap gezet. Hoe vaak gebeurt het niet dat er in het gesprek allerlei onderwerpen aan bod komen door je (algemene) vraag hoe het in de groep gaat. Het helpt enorm als jij én de leerkracht het gespreksdoel samen afstemmen en bepalen. Dan zit je met dezelfde verwachtingen in het gesprek en zet je sneller stappen. Edux ontwikkelde voor dat doel een handig model. Pak de cirkel bij het maken van de afspraak erbij om samen het doel te bepalen. En schrijf het doel op!

Tip 2: Plan de gesprekken een jaar vooruit (jaarplanning)

De timing van de groeps- en leerlingbesprekingen is bepalend om als Intern Begeleider op de juiste momenten te kunnen ondersteunen. Het juiste moment betekent ook vaak ‘het meest effectief’. Het is raadzaam om gesprekken over sociaal emotionele thema’s en didactische thema’s uit elkaar te halen en af te stemmen op het onderwijsprogramma.

Er is geen vaste planning voor elke school. Janneke van Loon – Nelis geeft hieronder een voorbeeldplanning. Belangrijk: maak de gespreksplanning vooraf voor het hele jaar!

1. Groepsbespreking sociaal emotioneel (nov-mrt)
   Is de groep een groep? Hoe vorderen de sociaal/ emotionele ontwikkelingen? Wat valt op?

2. Groepsbespreking didactische resultaten (feb-jun)
   Analyse resultaten op groepsniveau en individueel niveau
   Verhouding resultaten tov doelen
   Plan voor komende periode

Tip 3: Hou de regie

Met een goede voorbereiding en een goed gesprek ben je er nog niet. Alle energie en goede voornemens gaan verloren als er geen goede opvolging is. Hiervoor zijn duidelijke afspraken nodig. Maak van het gesprek een verslag(je) en noteer de afspraken die er gemaakt zijn. Als Intern Begeleider heb je de taak om deze afspraken te monitoren. Laat de op opvolging niet liggen bij de ander, maar neem zelf de regie. Hier geldt één regel: HOU HET KORT!

Liever twee zaken goed opgevolgd, dan alles compleet genoteerd. Bedenk dat je alle leerkrachten wil helpen en dan zijn twee actiepunten per leerkracht meer dan genoeg. Maar….gelukkig hoef je niet alles zelf te doen. De leerkracht kan veel doen in de samenwerking. Vraag hem of haar om de juiste gegevens te verzamelen t.b.v. het gesprek. Janneke gebruikt daarvoor in haar eigen praktijk een erg handig formulier dat ze graag met jullie deelt: de checklist voorbereiding groepsbespreking.

Checklist voorbereiding groepsbespreking

De groepsbespreking is een bespreking van de leerkracht met de intern begeleider. Tijdens de groepsbespreking staat reflectie op het groepsoverzicht en het groepsplan centraal, zodat jij als leerkracht met positieve reële verwachtingen dit groepsplan in je eigen groep kan realiseren. Het is daarom van groot belang dat je zelf aangeeft welke punten en/of vragen  je wil bespreken met de intern begeleider. De checklist is bedoeld als een middel om voor jezelf helder te krijgen welke punten voor jou zinvol zijn om te bespreken. Voor alle duidelijkheid je hoeft dus niet bij alle vakjes wat in te  vullen, bepaal zelf bij welke items jij wel of niet bespreekpunten of vragen hebt.

 

Groepsbespreking groep:                     d.d.                            ingevuld door:

Checklist van bespreekpunten in volgorde:	Concrete bespreekpunten:
Evaluatie vorige groepsplan: Heb je het groepsplan geëvalueerd? Zijn de doelen behaald? Heb je de interventies uitgevoerd? Hebben ze effect gehad? Waardoor kun je het wel/niet behalen van de doelen verklaren? Wat betekent dit voor je nieuwe plan?
Wat kan je vertellen over het werkklimaat en de groepsvorming  van je groep? Hoe verloopt het klassenmanagement en het zelfstandig werken in jouw groep? In hoeverre is er sprake van samenwerking en constructieve gesprekken onderling en met jou als leerkracht? Hoe verlopen de contacten en gesprekken met de ouders? Waar ben je tevreden over? Welke puzzelstukken heb je nog?
Welke vragen heb je bij het signaleren van kinderen met specifieke onderwijsbehoeften? In hoeverre heb je de kinderen gesignaleerd die: extra en/of andere instructie, begeleiding en/of ondersteunende materialen en werkvormen nodig hebben omdat ze te weinig profiteren van het reguliere onderwijsaanbod of omdat ze zich anders gedragen of leren? Meer uitdaging en verdieping nodig hebben?
Van welke kinderen wil je hun onderwijsbehoeften nader bespreken om ze nog beter te begrijpen en concreet te kunnen benoemen? Wat is precies de vraag bij dit kind? Bij welke kinderen denk je aan nader onderzoeken van bepaalde zaken, hoe? Bij welke kinderen overweeg je aan te melden voor een leerlingbespreking? Welke voorbereiding is dan nodig en wie zou je graag uitnodigen voor deze bespreking?
T.a.v. de clustering van kinderen Waarom heb je voor deze clustering gekozen? Hoe kunnen de kinderen optimaal van en met elkaar leren? Wat wil jij de kinderen leren t.a.v. hun didactische ontwikkeling, zelfstandig werken en samenwerken? Hoe is dit haalbaar qua klassenmanagement voor jou gezien je ervaringen en vaardigheden? Wat zijn jouw ontwikkelpunten en begeleidingsvragen op dit gebied?
T.a.v. het opstellen van het groepsplan. Heb je een analyse van de leerling resultaten op groepsniveau en individueel niveau gedaan? Hoe verhouden de resultaten zich tot de vorige toetsgegegens en streefdoelen? Heb je vragen m.b.t. de concrete formulering en  haalbaarheid van de doelen voor de hele groep, sub groepjes of indien nodig voor een individuele leerling? Heb je vragen m.b.t.  wat, hoe, waarmee en wanneer het onderwijsaanbod gerealiseerd gaat worden voor de hele groep, de sub groepjes of voor een individuele leerling? Is duidelijk wanneer, hoe en door wie geëvalueerd wordt? Krijg je door deze evaluatie voldoende zicht op de mate waarin de doelen wel of niet bereikt zijn?
T.a.v. het realiseren van het groepsplan. Stel je zelf voor hoe de uitvoering van dit groepsplan er in de praktijk uitziet! Waar ben je zeker van wat lekker gaat lopen? Wat zijn je twijfels en/of onzekerheden? Hoe maak je de vertaling naar  de week- en dagplanning? Hoe schat jij in dat de samenwerking met andere betrokkenen (duo-collega, onderwijsassistent, RT, logopediste, ……) gaat verlopen? Wat heb je nog te bespreken/regelen? Op welke punten heb jij als leerkracht behoefte aan begeleiding of ondersteuning  bij de uitvoering van dit groepsplan?

Janneke van Loon -Nelis is één van de docenten in de verkorte opleiding Intern Begeleider van SBO en Edux. Zij werkt als adviseur én als IB-er op een basisschool en vertelt vanuit de praktijk.