Onderwijs

Deel 1: Motivatie, leerdoelen de goal setting theory Demotivatie in het onderwijs Steeds meer scholen dragen de wens uit om te werken vanuit leerdoelen. In drie vorige blogs over leerdoelen stonden Valentina en Hannelore daarom stil bij de vragen waarom je leerdoelen zou willen gebruiken, hoe je die formuleert en hoe leerdoelen vallen binnen drie belangrijke onderwijskundige concepten. Die vragen kunnen beantwoorden …

Iedereen doet maar wat Misschien herken je het wel: in school gebeurt er van alles op het gebied van ICT. Er zijn collega’s die af en toe een Kahootje doen. Er zijn collega’s, die leerlingen hun opdrachten in Office-toepassingen laten maken. Er zijn collega’s, die leerlingen in of met digitale methodes laten werken. Er zijn collega’s, die hun leerlingen in …

De tekst staat centraal: dat is het uitgangspunt van onze docenten Harald en Tjalling. ‘Begrijpend lezen’ is geen vak, maar een vaardigheid. Leerlingen moeten worden uitgedaagd om na te denken over de inhoud van complexe teksten en de tekst daarbij te gebruiken. Begrijpend lezen is geen EDI-les, maar een lesmoment waarin denkvaardigheid centraal staat. Wij geven je alvast 6 tips …

Omgaan met diversiteit in de klas maakt de lespraktijk uitdagend en boeiend, maar soms ook een beetje lastig. Er is verschil tussen leerstijlen, intelligentieniveaus, onderwijsbehoeften maar ook culturele en sociale verschillen. Als leerkracht is het belangrijk om deze verschillen tussen jouw leerlingen te zien er op te anticiperen. Differentiëren Om te anticiperen op deze verschillen die je opmerkt in de …

Digitale geletterdheid is onmisbaar bij leren, leven en werken in een digitale samenleving. Er wordt van scholen al meer dan een halve eeuw verwacht dat ze leerlingen helpen om ICT-vaardiger te worden, maar de daadwerkelijke resultaten blijven uit. Het World Economic Forum schat dat waarschijnlijk zo’n 65% van de leerlingen die vandaag naar de basisschool gaan, later een baan vindt …

Hoe ga je als vertrouwenspersoon om met de geheimhoudingsplicht en wanneer kun je deze plicht doorbreken?

Wat doet een goede docent anders? Wat vinden leerlingen belangrijk? Met een aantal praktische tips om een betere docent te worden.

Wat voor impact heeft pesten, hoe werkt pesten en waarom wordt er gepest? Hoe ziet een succesvolle interventie er uit? Maak pesten onacceptabel in jouw klas!

Wist je dat zo’n 16% van alle leerlingen een IQ heeft hoger dan 115? Jij kent ze vast ook wel, die drie of vier getalenteerde leerlingen in de klas die de lesstof gemakkelijk aankunnen en een open leerhouding hebben. In elke klas zit ook vast wel een leerling waarvan je denkt dat er ‘meer uit te halen valt’. Soms lukt …

Het sociale leven van jongeren is een verstrengeling van zowel online als offline contact. Het online contact neemt hierbij steeds vaker de overhand. Cyberpesten gaat hiermee hand in hand en er is bijna altijd sprake van overlapping tussen klassieke vormen van pesten en cyberpesten. Hieronder staan 7 tips om op school cyberpesten aan te pakken. Tip 1: Kies voor een …

Ontwikkelingen zoals internet en sociale media hebben het leven drastisch veranderd de afgelopen jaren. Zo ook het onderwijs; leraren hebben tegenwoordig te maken met kinderen en jongeren die toegang hebben tot smartphones, tablets, computers en Social Media platformen. Dit biedt veel mogelijkheden en tegelijkertijd verandering qua kennis en vaardigheden in het onderwijs. Verandering roept vragen op, vragen zoals: Hoe en …

“Authentiek leiderschap – ontdek en leef je missie” is een prachtig boek van Bas W. Blekkingh dat elke manager en directeur in het onderwijs zou moeten lezen. Bas Blekkingh, zelf docent Authentiek leiderschap op Nyenrode, beschrijft in het boek het zeven schillenmodel, dat hij zelf heeft ontwikkeld. Het is een praktisch hanteerbaar model om te ontdekken hoe je meer kunt …

In het supergoede boek ‘Presentation Zen’ stond de gouden tip om een presentatieprogramma als PowerPoint pas op te starten als je de hele presentatie al op papier had ontworpen. Deze gouden regel geldt ook voor een goed e-Learning ontwerp: start op papier! Een ontwerp is meer dan knopjes klikken De neiging is sterk om bij het ontwikkelen van e-Learning direct …

We weten dat de lesopzet, de manier van leren, sterk bepaalt of het geleerde ook echt beklijft. Je zou kunnen zeggen dat de opzet zou zich altijd zou moeten aanpassen aan de inhoud en het doel. Toch worden opleidingen nog vaak aangeboden in een vast stramien van een aantal dagen. Daar houden we meestal graag aan vast. Vaak vindt de …

‘Jij hebt mijn intrinsieke motivatie weer aangewakkerd, waardoor ik mijn opleiding heb kunnen afronden. Dat had ik écht nodig!’ Dat stond o.a. op het kaartje dat ik van de week ontving van een student in de schoolleidersopleiding. Tijdens het laatste stuk van haar opleiding was ik haar leiderschapscoach en studiebegeleider. Inmiddels is ze afgestudeerd en dat heeft ze goed gedaan! …

Meer dan 400 werkgevers, scholen, bibliotheken en andere organisaties gaan dit jaar aan de slag met het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. In totaal krijgen zij hiervoor ruim 7,5 miljoen euro vanuit de subsidieregeling Tel mee met Taal 2021-2024. De toekenning van de subsidies is eind mei bekend gemaakt. Vanuit het actieprogramma Tel mee met Taal worden jaarlijks subsidies toegekend …

Het fenomeen ‘team’ is toe aan een grondige revisie, want de meeste teams die ‘team’ genoemd worden, zijn dat helemaal niet. Dat is de belangrijkste boodschap die Karin Derksen heeft voor haar lezers. Dat werken in teams een belangrijke toegevoegde waarde kan hebben, lijdt geen twijfel, maar voor echt of goed teamwerk is meer nodig. Meer dan nu in de …

De dynamische rol van de zorgcoördinator in het onderwijs De rol van de zorgcoördinator is erg belangrijk sinds de wet Passend Onderwijs is ingevoerd. Door continue wijzigingen op het gebied van Passend Onderwijs blijft de rol van zorgcoördinator aan verandering onderhevig. Veel gestelde vragen van zorgcoördinatoren: Hoe positioneer ik mezelf binnen en buiten de school? Wat zijn de verschillende rollen …

“Als ik wil dat m’n studenten goed opletten en onthouden wat ik vertel, leg ik het uit met een voorbeeld dat over seks of over geld gaat,” zei mijn vader ooit tegen mij toen ik een puber was en hij docent op de zeevaartschool. Dat zijn inderdaad 2 onderwerpen, die ervoor zorgen dat iedereen op het puntje van zijn stoel …

Op 17 maart is het zover: de Tweede Kamerverkiezingen. Wegens de uitzonderlijke tijden waarin we ons momenteel bevinden lijken de spanningen rond deze verkiezingen extra hoog op te lopen. De focus ligt op de corona-aanpak, maar er wordt ook veel aandacht besteed aan het onderwijs in de verkiezingsprogramma’s. Zie je door de bomen het bos niet meer? De Nationale Onderwijsgids …

Waardecreatie voor een brede groep belangstellenden moet het belangrijkste doel zijn van iedere organisatie, ook in het onderwijs. In de literatuur heet dat de ‘Why’, de ‘bedoeling’ of ‘purpose’. In de module over de strategische positionering van de school (verkorte opleiding Educational Leadership) speelt die purpose een belangrijke rol. Bert Peene, die deze module verzorgt, schreef voor Managementboek Magazine de …

Kansengelijkheid in het basisonderwijs is iets waar de laatste tijd veel aandacht voor is geweest. Onder andere de populaire tv-serie Klassen heeft het debat weer doen oplaaien. In de serie komt duidelijk naar voren dat leerlingen uit achterstandssituaties hindernissen tegenkomen in het tot bloei laten komen van hun talenten in het onderwijs, zowel in de thuissituatie als op school. Kinderen …

Door: Edux, Adviseur voor professionals in de jeugdketen. Heb jij zicht op de didactische ontwikkelingen van jouw leerlingen? Heb je je groep goed in beeld? En weet je aan welke doelen je moet werken? Heb je in beeld of, en zo ja welke hiaten de leerlingen hebben opgelopen in de coronaperiode? Om beredeneerd het leerstofaanbod af te stemmen op jouw …

Het middenmanagement vervult nog lang niet in alle organisaties de sleutelrol die zij moet vervullen, zowel binnen als buiten het onderwijs. Tot die conclusie komen de auteurs van het boek ‘Leading from the Middle. Nieuw samenspel tussen de top en het midden van organisaties’. Zij gingen het gesprek aan met leidinggevenden van hoog tot laag in uiteenlopende sectoren en stelden …

Eind februari komt er een nationaal actieplan om de onderwijsachterstanden die scholieren door de coronacrisis hebben opgelopen weg te werken. Slob waarschuwt dat dit een meerjarenplan wordt: “Het is niet realistisch om te verwachten dat alle kinderen de opgelopen achterstand op de verschillende ontwikkelgebieden dit jaar al volledig inhalen.” Dit meldt NU.nl. Scholieren hebben door de coronacrisis en de daaruit …

Door: Hans Vermaak, Adviseur, docent en onderzoeker complexe veranderopgaven. Dit is een lezing van een dik half uur over patroonherkenning. Dat is wat mij betreft een veranderkundig kernthema als het gaat over aanpakken van vraagstukken die weerbarstig zijn – die niet vanzelf gaan. Daar moet je namelijk scherp krijgen welke dynamiek achter die weerbarstigheid schuil gaat, zodat je kan ophouden …

Door: Peter van Overbruggen, hoofddocent van de cursus betere performance met werkplekleren. Werkplekleren is actueel. Steeds meer leerprofessionals herkennen en erkennen dat werkplekleren een onmisbaar onderdeel in blended leren is en vooral belangrijk bij het leveren van performance door medewerkers in een bedrijf of organisatie. Dus niet alleen voor beginnende beroepsbeoefenaars (b.v. studenten) maar ook medewerkers die al langer in …

Het kabinet trekt nog eens 3 miljoen euro uit om leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs van een tablet of laptop te voorzien zodat zij thuis onderwijs op afstand kunnen volgen. Dat helpt om onderwijsachterstanden verder tegen te gaan. Dit meldt het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Nu de coronacrisis voortduurt en steeds meer scholen fysiek en onderwijs …

Met 25 maatregelen wil minister Slob (onderwijs) passend onderwijs verbeteren voor leerlingen, ouders en leraren. Leerlingen en hun ouders krijgen meer te zeggen over passend onderwijs. Zo krijgen leerlingen hoorrecht, zodat zij betrokken worden bij besluiten over hun oplossing. Voor ouders komt er betere informatie en komen er duidelijkere stappen wat ze kunnen doen als ze er met de school …

Een herontwerp is nodig als we een hele trainingsdag die we normaal gesproken in een leslokaal organiseren nu helemaal omzetten naar leren op afstand. Jeroen Krouwels schreef er al een stuk over. Deze week heb ik zo’n F2F dag herontworpen en direct verzorgd en graag deel ik met jullie in deze blogpost mijn ontwerpkeuzes en ervaringen. Je kunt ook mijn lesplan …

Afgelopen weken verzorgden veel middelbare scholen onderwijs op afstand. Als zorgcoordinator is het belangrijk om in deze tijd goed zicht te houden op de leerlingen en ook als we straks weer terug naar school gaan, zijn er een aantal belangrijke zaken om op te pakken. Maarten Jiskoot, docent van de Verkorte opleiding voor de Zorgcoördinator, deelt zijn adviezen:   Adviezen …

Uit het laatste internationale PISA onderzoek (2018) blijkt dat Nederlandse leerlingen met name moeite hebben met reflecteren en evalueren. Het opzoeken van informatie kunnen Nederlandse leerlingen beter dan leeftijdgenoten uit andere landen. Ook het letterlijk begrip lijkt in orde. In de recent verschenen ‘Staat van het Onderwijs’ (OCW, 2020) constateert de inspectie dat bijna een kwart van de 15-jarigen onvoldoende …

Het webinar: Digitale Didactiek heeft op 30 april 2020 plaatsgevonden. In het webinar, verzorgd door SBO in samenwerking met Sander van Acht van Flooow, leer je meer over effectieve online instructie en het verwerken van leerstof op afstand. Sander is expert op het gebied van digitaal lesmateriaal en blended leren voor scholen. Hij is oprichter van Flooow en veelgevraagd adviseur en …

Terwijl de Coronacrisis door de wereld raast, maken we alvast de balans op. Welke effecten heeft Corona op organisaties in het algemeen en het onderwijs in het bijzonder? De golven van de Coronacrisis De Coronacrisis komt in een aantal golven over ons heen. De eerste golf is inmiddels bij de meeste organisaties aangekomen. Die heeft voor sommige bedrijven een desastreus …

Webinar online formatief toetsen | 14 april 11.00-12.00 uur. Wil je meer weten over wat de mogelijkheden zijn van online formatief toetsen en hoe je op verschillende manieren kunt differentiëren?  Het SBO zal in samenwerking met de Hogeschool Utrecht een webinar verzorgen over online formatief toetsen met Irene van der Spoel als topspreker!  Irene werkt als Docent bij de Lerarenopleiding aan de …

Ellen Nikijuluw (58) start in juni met de opleiding Pedagogiek en Didactiek voor Onderwijsondersteuners. Ze is al jaren werkzaam als onderwijsassistent in het VO. We gingen een aantal weken geleden met haar in gesprek over haar vak en deze nieuwe uitdaging. Deze week spraken we haar weer over hoe zij deze bijzondere weken van school-op-afstand beleeft. Hieronder lees je het …

Faalkundige kansen in de coronacrisis. Geschreven door Remko van der Drift, Faalkundige. Een lezer van Fouten maken moed mailde me vanochtend: Ik heb je boek net op tijd gelezen/geluisterd… Nu ik mijn kinderen thuis begeleid met hun schoolwerk, probeer ik er op te letten dat ik hun groeimindset stimuleer. Ook merk ik hoe vaak ze zelf al een oordeel klaar hebben …

Werkplekleren of leren in de praktijk is nu, meer dan ooit, een belangrijk principe binnen het onderwijs. In de driehoek theorie – praktijk – persoonlijke ontwikkeling kom je immers tot hoger orde leren. Werkplekleren in een periode waarin de scholen gesloten zijn? Volgens Peter Peene, hoofddocent van de opleiding Educational Leadership, is het nu een buitengewoon leerzame periode. Hier kun …

Geschreven door Marcel de Leeuwe, hoofddocent van de opleiding e-Learning Ontwerper. In deze tijden waar congressen, trainingen en lessen uitvallen door het COVID-19 virus, en mensen gevraagd wordt om vooral thuis te werken, is het goed om te kijken wat we kunnen inzetten om op afstand les te geven. In deze blogpost zet ik een aantal tools tegen elkaar af …

Wat is de rol van de controller? Onderwijs is een sterk geprofessionaliseerde sector: veel hoogopgeleide docenten en managers bevolken de organsiaties. Men weet wat men wil en weet wat men doet. Daarboven vormt de bestuurslaag met mogelijk een raad van toezicht de strategische governance: ook daar hoog opgeleide mensen en ‘checks and balances’. Welk rol heeft de controller hierin eigenlijk? …

Ons denken over onderwijs deugt niet. We besteden te weinig aandacht aan de woorden die we gebruiken om het onderwijs te beschrijven. Woorden geven begrip, maar ook onbegrip. Filosoof Jan Bransen bespreekt in deze podcast de onterechte suggestie dat er een tweedeling bestaat tussen leren en leven. De aanname dat je eerst jarenlang moet leren voor je kunt meedoen aan …

De wereld verandert heel snel. We moeten met het onderwijs meebewegen met de dynamische wereld. Flexibel onderwijs is een must, maar hoe doen we dat? Paul den Hertog legt uit wat flexibiliseren inhoudt, welke obstakels er zijn en hoe flexibiliseren er in het buitenland uitziet. Voorzichtig werpt hij een blik op de toekomst: wat betekent flexibiliseren voor ons onderwijsstelsel en …

Iedere dag ontdekken we weer nieuwe en nog betere ICT-toepassingen. Deze tools ondersteunen formatief handelen en geven docenten meer tijd om leerlingen persoonlijk te begeleiden. Dat is mooi, maar de autonomie die docenten hebben in het vormgeven van hun eigen lessen vormt ook een obstakel voor het doorvoeren van duurzame verandering, stelt Sander van Acht. Hoe kunnen we technologie zo …

Aan het einde van elk jaar publiceert de Inspectie van het Onderwijs het rapport de Financiële Staat van het Onderwijs waarin de inspectie een boekje open doet over de financiële gang van zaken in het huidige onderwijs. Na bestudering van alle jaarrekeningen over 2018 van alle onderwijsinstellingen komt de inspectie met een aantal bijzondere uitspraken. Omdat zowel bestuurders als toezichthouders …

“U kunt echt niet zo slecht geweest zijn, als u nu zegt. U zal ook best wat goed gedaan hebben”, zeggen enkele kinderen van mijn groep acht. Ik heb het met hen over mijn voetbalcarrière tijdens mijn kindertijd op mijn VO-school en de aardige reacties van mijn toenmalige klasgenoten. “Ergens diep in u schuilt vast een Messi of een Ronaldo”, …

Het onderwijs heeft in veel gevallen niet genoeg lef om te veranderen. We proberen bestaande structuren aan te passen, maar zijn hierdoor meer bezig met op een veilige manier vernieuwen dan écht veranderen. Als we iedere leerling persoonlijke aandacht willen geven is het belangrijk om een keuze te maken. Op het Montessori College in Nijmegen maakte ze de keus voor …

“Wanneer jij als zorgcoördinator de opdracht krijgt om het zorgbeleid in de school op poten te zetten, moet je alert je oren spitsen. En een kritische houding aannemen. Want de manier waarop jij gesteund wordt door het management, de mentoren en de docenten is álles bepalend voor een succesvol zorgbeleid. En daarmee ook voor jouw werkplezier. Wat je dus vooral …

Onderwijsinnovatie: veel scholen zijn ermee bezig. Dit geldt ook voor Scalda. Op deze Zeeuwse MBO-school sluiten steeds meer opleidingen zich aan bij de onderwijsinnovatie die zij de Praktijkroute noemen. De Praktijkroute is gepersonaliseerd onderwijs dat sterk gericht is op de praktijk. Studenten creëren hun eigen opleidingsprogramma op basis van de leervragen die zij hebben. Die vragen ontstaan in de praktijk: …

Onderwijs kun je niet schrijven; het is een ontwerpproces. Hoe geef je zo’n ontwerp vorm? Er kan meer dan je denkt; verleg je grenzen ín het bestaande systeem en ga op zoek naar multidisciplinariteit in studie én ontwerp. Beluister de podcast van Jochem Goedhals, Onderwijsinnovator bij de Fontys en Frank van de Ende, Practor activerende didactiek bij Summa:

Avans Hogeschool bracht 10 projecten op het gebied van digitalisering in het onderwijs samen onder het programma BOOST IT. Eind 2019 ziet de Avans Ambitie 2025 het licht waarin flexibel en gepersonaliseerd onderwijs centraal staan. Dit is niet te realiseren zonder vergaande digitalisering. Felix neemt je mee in de reis die Avans aan het maken is om de Ambitie 2025 …

De leeractiviteiten bij gepersonaliseerd leren gaan niet langer om enkel kennis vergaren, maar focussen op het natuurlijk verlangen om te spelen, problemen op te lossen, te dromen en te delen. Elke student wil gezien worden en het gebruik van ict-tools kan hierbij helpen. Irene presenteert vier perspectieven voor ICT gebruik in het onderwijs: input geven, input verzamelen, samenwerkend leren en …

In Nederland wordt al geruime tijd gepubliceerd over de noodzaak van flexibel onderwijs. In 2008 door Veerman, in 2014 door Rinnooy Kan en recentelijk nog door de SER in de eerste voortgangsrapportage van de Actie-agenda leven lang ontwikkelen (LLO). Nederland kan en zal flinke stappen moeten zetten op het gebied van flexibel hoger onderwijs, met name in het kader van …

Hoe we het huidige onderwijssysteem nieuwe leven kunnen inblazen. Het huidige onderwijssysteem is echt failliet, zo stelde de Radboud Universiteit in een persbericht over het boek Gevormd of vervormd? Een pleidooi voor ander onderwijs van hoogleraar Filosofie Jan Bransen. Deze uitspraak zorgde voor veel reuring, maar moet niet worden gezien als een feitelijke constatering. Het boek onderbouwt de overtuiging van …

De zorgcoördinator heeft een dynamische en uitdagende rol, die continu aan verandering onderhevig is. De afgelopen jaren is de verantwoordelijkheid voor directe leerlingondersteuning lager in de organisatie komen te liggen, waardoor de zorgcoördinator steeds meer een managende en coachende rol krijgt. Dat is nog niet zo eenvoudig. Als zorgcoördinator ben je de spin in het (zorg)web: schakelen, doorverwijzen, informeren en …

Dinsdag 29 oktober mochten Wilma en ik een sessie over Performance Support verzorgen bij Learning 2019.  Op zondagochtend hadden we het genoegen om met de Nederlandse delegatie een sessie te krijgen van Bob Mosher (APPLY Synergies), die ook key-note speaker was van Learning 2019. Bob, grondlegger van ‘5 Moments of Need’ methode, wist te prikkelen tijdens deze sessie en is een bron van …

Vanaf 1 november 2019 wordt toezicht op de naleving van de zorgplicht een onderdeel van elk vierjaarlijks onderzoek van Onderwijsinspectie. De inspectie gaat toezicht houden op het naleven van de zorgplicht passend onderwijs zoals vastgelegd in de wet. Bij tekortkomingen wordt handhavend opgetreden. De zorgplicht voor passend onderwijs is de kern van de Wet passend onderwijs. Dit meldt de Inspectie …

Professionele ontwikkeling is een ‘must’. De wijze waarop professionalisering, bijvoorbeeld van docenten, vorm krijgt is echter voor verbetering vatbaar. Waardoor kenmerkt effectieve professionele ontwikkeling zich? Wat zijn geleerde lessen van een ervaren schoolleider en opleider op dit terrein? Eric Sheninger heeft ruime ervaring als docent, schoolleider en als opleider van docenten en schoolleiders. Hij vat een review studie samen waarin …

Tjip en Sjef, beiden sprekers op het congres Next step in Higher Education, gingen met elkaar in gesprek over Sjef’s strijd voor beter onderwijs. Nikée Agora gaat uit van een belangrijk principe: elk mens is een leermachine. Luister de podcast en leer hoe jij je hersenen opschoont en geconditioneerde schijnwaarheden loslaat. Beluister de podcast: Met dank aan Tjip de Jong, …

Docenten vinden het belangrijk dat hun leerlingen gemotiveerd zijn en plezier halen uit het naar school gaan. Motivatie speelt binnen iedere school een belangrijke rol en komt geregeld tussen in gesprekken onderling tussen docenten en met directies. Uit onderzoek komt naar voren dat de motivatie van studenten in Nederland achterblijft ten opzichte van andere landen (Inspectie van het onderwijs, 2014). …

Een integrale benadering van werkplekleren vraagt een specifieke plaats en aanpak van je leeractiviteiten, zowel op de werkplek als buiten de werkplek. Zijn jullie cursussen, trainingen, e-learning, coaching, instructie, performance support etc. daarop ingericht? De onderstaande korte checklist geeft meer inzicht. Ofwel; wat heb je nog te doen.  Omcirkel de score die het beste past bij je leeractiviteiten of leerpad. …